Lãi suất điều hành đang hỗ trợ lãi vay
Thông tin Thống đốc NHNN đưa ra, 60% các khoản vay có lãi suất trên 15%/năm chỉ sau 13 ngày đã giảm xuống còn 35%. Như vậy, có hơn một nửa số khoản vay có lãi suất cao trước đây đã được hưởng lãi suất thấp. Điều này hỗ trợ không nhỏ cho các DN trong bối cảnh khó khăn hiện nay. Tuy nhiên, quan trọng nhất lúc này là khả năng hấp thụ vốn của DN. Nếu hàng hóa không bán được, lãi suất có giảm xuống dưới 10%/năm các DN vẫn lắc đầu vì không biết vay để làm gì. Theo một khảo sát nội bộ của Eximbank, trên 42% doanh nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh có vay vốn tại ngân hàng này, trong đó chi phí vốn vay ngân hàng chỉ chiếm 24% tổng chi phí doanh nghiệp, 76% còn lại là các chi phí khác và chi phí lớn nhất hiện nay nằm trong hàng tồn kho. Hàng tồn kho nhiều dẫn đến vốn không luân chuyển được. Hết tài sản thế chấp, nhiều doanh nghiệp tiếp tục vác hồ sơ đến ngân hàng vay vốn và đề nghị thế chấp bằng hàng tồn kho. Sức cầu yếu, sản phẩm sản xuất không có đầu ra, không ngân hàng nào dám nhận hàng tồn kho đảm bảo cho các khoản vay.
Ảnh: MH
Các ngân hàng trong nửa đầu năm 2012 liên tục được NHNN hỗ trợ để giảm lãi suất. Chẳng hạn, trần lãi suất huy động ở mức 9%/năm, trong khi lãi suất thị trường mở hiện 8%/năm, thấp hơn lãi suất huy động ngoài xã hội. Thậm chí, theo Thống đốc Nguyễn Văn Bình, đầu năm 2012 NHNN phải huy động với lãi suất trên 10%/năm, trong khi hiện nay cho vay tái cấp vốn 10%/năm để đảm bảo giảm lãi suất cho vay trên thị trường. Ngân hàng nào có dự án tốt nhưng thiếu vốn, NHNN cho vay tái cấp vốn, theo đó lãi suất đầu vào là 10%/năm, ngân hàng có thể cho vay ra 12%/năm là mức lãi vay doanh nghiệp có thể chấp nhận được và đảm bảo hợp lý lợi nhuận ngân hàng. Thông tin từ NHNN, 6 tháng đầu năm NHNN đã mua một lượng lớn ngoại tệ của các ngân hàng, theo đó một lượng tiền mặt gián tiếp được cung ứng ra thị trường. Thế nhưng, sức hấp thụ vốn của doanh nghiệp ở mức thấp, tín dụng không tăng trưởng. Thế là buộc NHNN phải hút tiền về thông qua kênh tín phiếu với lãi suất cao hơn 10%/năm.
Lãi suất điều hành của NHNN hiện đang hỗ trợ trực tiếp cho các ngân hàng để tạo điều kiện cho giảm lãi suất trên thị trường, thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Biểu hiện rõ nhất khi các ngân hàng “no đủ” thanh khoản, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng giảm rất mạnh. Tuần qua, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm chỉ ở mức 1%, lãi suất một tháng nằm ở mức 6%. Lãnh đạo một số ngân hàng cho biết, giao dịch trên thị trường liên ngân hàng rất tẻ nhạt, chủ yếu những ngân hàng lớn thân thiết cho nhau vay mượn. Theo đó, chi phí vốn ngân hàng lúc này có thể nói thấp nhất trong 5 năm trở lại đây một phần cũng nhờ nguồn tái cấp vốn này. Tuy vậy, đường đi của nguồn vốn tái cấp vốn phải có địa chỉ cụ thể, không dễ dàng sử dụng bừa bãi. Đã có hai ngân hàng ở TP. Hồ Chí Minh nhận tái cấp vốn, nhưng không có mạng lưới và không tìm ra khách vay, đang muốn trả lại vốn cho NHNN.
Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình mới đây cam kết, sẽ tiếp tục hỗ trợ vốn ngắn hạn ổn định cho các ngân hàng từ nay đến cuối năm 2012. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo một mặt bằng lãi suất ổn định, hợp lý trên thị trường, giúp các ngân hàng tiếp tục giảm lãi suất cho người vay.
Phạm Hà Nguyên