Lãi vay rẻ không dành cho tất cả
DN… chờ thêm 4 tháng?
Lãi suất cho vay 13%/năm trên nền vốn huy động ngắn hạn 9%/năm có thể là mặt bằng hợp lý trên thị trường và lãi suất sẽ khó giảm thêm ít nhất hết quý III/2012, một chuyên gia nhận định như vậy. Lãi vay hiện không còn là vấn đề lớn, quan trọng là khả năng hấp thụ vốn của DN đến đâu nếu tình trạng sản xuất, kinh doanh còn ỳ ạch.
Theo Bộ Công Thương, lượng hàng tồn kho tính đến tháng 5 đã tăng 20-25% so với cùng kỳ năm 2011, mặc dù các công cụ hạn chế nhập khẩu hàng tiêu dùng đã được sử dụng tối đa. Thế nhưng, sản xuất hàng xuất khẩu lại đang vấp phải những khó khăn về thị trường quốc tế thu hẹp làm kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng chủ lực của Việt Nam giảm liên tục trong tháng 5/2012. Ông Phạm Xuân Hồng - Tổng giám đốc Công ty cổ phần may Sài Gòn 3 cho biết, lãi suất có giảm xuống dưới 10%/năm, ngành may mặc hiện tại cũng không có nhu cầu vay mượn do không có đầu ra.
Hoạt động đầu tư mới trong các DN may mặc dậm chân tại chỗ trong 5 tháng qua, nhu cầu vốn lưu động gia công hàng quần áo cũng rất hạn chế nên các công ty may không vay vốn ngân hàng. Trong khi lĩnh vực chế biến thủy sản cũng gần như tê liệt vì sự bấp bênh của nguyên liệu sản xuất, đặc biệt tình trạng nợ nần của một DN lớn ở miền Tây Nam bộ làm các ngân hàng ngại cho vay thủy sản…
Ảnh: BĐT
Điều quan trọng nhất là số nợ xấu (Thống đốc NHNN công bố trước Quốc hội 10%). Tổng giám đốc một NHTMCP lớn tại TP. Hồ Chí Minh cho biết, thị trường cần chờ thêm khoảng 4 tháng nữa mới có nhiều vốn giá rẻ, ngân hàng mới trung hòa được số vốn huy động giá cao trước đây với số vốn huy động trên dưới 10%/năm trong thời điểm hiện nay. Theo vị này, ngoài phương án sản xuất kinh doanh khả thi, ngân hàng hiện chỉ lựa chọn những DN được xếp hạng tín dụng nhóm A+ và có ngoại tệ tái tạo mới cho vay vốn tiền đồng lãi suất 12-13%/năm. Ông Lê Hùng Dũng, Chủ tịch Eximbank cho biết, ngân hàng cũng là một DN cần phải đảm bảo các chỉ tiêu kinh doanh trước cổ đông. Eximbank đã dành ra 6.000 tỷ đồng để cung ứng tín dụng giá rẻ cho DN, nhưng bên cạnh đó cũng phải chọn DN có triển vọng sản xuất kinh doanh mới cho vay lãi suất thấp. Lãnh đạo một số ngân hàng mong muốn giải quyết được nợ xấu để tiếp tục một chu trình cho vay mới, không bị nợ xấu hút vốn.
Lãi vay rẻ chưa đủ
Thực tế tiền bơm ra thị trường không thiếu, nhưng thực trạng một nền kinh tế dựa vào vốn ngân hàng thay vì đi lên bằng chất lượng trên cơ sở cải tiến công nghệ và tiết giảm chi phí. Theo ông Nguyễn Trọng Hạnh, nguyên Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, lâu nay các DN có một đồng vốn bỏ ra đầu tư thì phải đi vay mất ba đồng. Nếu thị trường hàng hóa thanh khoản tốt thì phương án sản xuất kinh doanh thuận buồm xuôi gió nhưng khi sức mua giảm, DN không có cách nào gượng dậy được. Các chuyên gia kinh tế, cho rằng ở những nền sản xuất dựa vào công nghệ, vốn chủ sở hữu DN có đến 70%, phần còn lại huy động trên thị trường vốn và vay mượn ngân hàng. Theo đó tiết giảm tối đa chi phí vốn, giá trị gia tăng hàng hóa đạt hiệu quả tối đa, trong khi nông sản nhóm mặt hàng chủ lực của Việt Nam chủ yếu bán thô.
Để có vốn tiếp tục sản xuất kinh doanh, trước mắt phải giải quyết hết số hàng tồn kho, điều này là bất khả thi trong một vài tháng tới khi sức cầu trên thị trường chưa có tín hiệu khởi sắc. Lãi suất giảm liên tục, nhưng chỉ là điều kiện cần, nhưng chưa đủ phục hồi sản xuất kinh doanh. Theo các chuyên gia, để DN sản xuất kinh doanh tiếp cận được lãi vay 12-13%/năm trở thành phổ biến, cần phải sử dụng các chính sách thuế để kích vào sức mua trên thị trường giải quyết hàng tồn kho cho DN. Một quan chức ngành thuế cho rằng, nên miễn ngay thuế giá trị gia tăng với điều kiện đi kèm nhà phân phối giảm giá hàng hóa dịch vụ. Giảm thuế thu nhập DN trên vốn chủ sở hữu cho DNNVV thay vì dựa vào tổng tài sản, tăng thêm nhiều DN được tháo gỡ khó khăn để phục hồi sản xuất.
Phạm Hà Nguyên