Lạm phát giảm, lãi vay sẽ giảm tiếp

Khó giảm lãi suất huy động quá sâu

Tại Hội nghị kết nối ngân hàng - doanh nghiệp (DN) tại TP. Hồ Chí Minh hôm 28/7, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết, tính đến 27/7, tức là chỉ 2 tuần sau thời điểm 15/7, đã có khoảng 50% các khoản vay với lãi suất cũ được các TCTD giảm lãi suất về dưới 15%/năm. Tuy nhiên, nếu năm 2011 DN vay được lãi suất 17-19%/năm đã là điều đáng mừng, nhưng hiện nay lãi suất 15%/năm vẫn bị coi là cao và thậm chí đòi hỏi lãi suất cho vay dưới 10%. Vậy bao giờ lãi vay giảm xuống 10%/năm? Thống đốc cho rằng, nếu lạm phát cả năm 2012 xuống dưới mức 7%, lãi suất huy động cuối năm nay có thể giảm xuống 8%. Tuy nhiên không thể giảm quá sâu lãi suất huy động, tiền đồng sẽ kém sức hấp dẫn, người dân sẽ không gửi tiền vào ngân hàng và tìm đến các kênh đầu tư khác, ngân hàng sẽ không có tiền cho vay. Thực tế cũng đã nhiều lần chứng minh điều này, khi tiết kiệm ngân hàng vốn là một kênh đầu tư sinh lời an toàn, nhưng nếu lãi suất thấp quá người dân sẽ tìm đến ngoại tệ, thị trường ngoại tệ lại chao đảo. “Từ đây đòi hỏi nhà điều hành tiền tệ cần phải hết sức thận trọng, cân đối để giữ được vị thế tiền đồng là số một trên thị trường tiền tệ, để không bị đô la hóa, vàng hóa”, Thống đốc nhấn mạnh.

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: PV)

Về nguyên tắc, nếu hạ được lãi suất huy động sẽ giảm lãi vay. Nhưng hiện lãi suất cho vay trên thị trường vẫn còn nhiều mức khác nhau, do năng lực tài chính của mỗi ngân hàng là khác nhau. Trước đây những ngân hàng nghiêm túc thực hiện trần lãi suất huy động, nay giảm lãi vay không khó. Nếu ổn định được lãi suất trong một thời gian dài, lãi suất sẽ được đưa về một đầu mối, điều kiện hạ lãi vay xuống một mức nữa hoàn toàn có thể thực hiện được. “Tôi cho rằng tối đa hai năm nữa, nếu nhanh chỉ đến giữa năm 2013 sẽ đạt được mục tiêu giảm lãi suất xuống dưới 10%/năm. Nếu dự báo lạm phát năm 2013 ở mức 4-6% và kinh tế vĩ mô ổn định, lãi suất huy động sẽ có thể giảm thêm xuống 7%/năm, khi đó lãi suất cho vay có thể ở quanh mức 10%/năm. Điều này không chỉ phụ thuộc vào chính sách của Nhà nước mà còn phụ thuộc vào nỗ lực của DN”, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định.

Không thể mạnh, yếu sống chung

Hiện sự phát triển của nền kinh tế đang phụ thuộc nhiều vào vốn đầu tư, thay vì công nghệ và hiệu suất lao động, nên hiệu quả tăng trưởng là khá thấp. Trong lĩnh vực xuất khẩu cũng vậy. Hiện các mặt hàng nông sản xuất khẩu mang về nhiều ngoại tệ nhất, nhưng chúng ta chủ yếu xuất thô, nói cách khác hàng bán nhiều nhưng thu tiền không nhiều. Chính vì thế, chi phí lãi vay thấp còn là mong muốn của Chính phủ và NHNN. Tuy nhiên muốn thực hiện được lãi suất thấp để nền kinh tế có chi phí vốn rẻ hơn cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp chính sách, đặc biệt phải tái cấu trúc lại nền kinh tế gắn với việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, tái cấu trúc lại hệ thống DN.

Theo bà Lã Thị Lan - Chủ tịch Hội DN cơ khí điện TP. Hồ Chí Minh, tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu của các DN hội viên hiện chỉ ở mức 8%. Trong khi ông Văn Đức Mười - Tổng giám đốc Công ty Kỹ nghệ súc sản Việt Nam – Vissan cho rằng, sau 4 lần giảm lãi suất từ đầu năm đến nay đã tạo được sự ổn định nhất thời cho DN, nhưng là sự ổn định duy trì sản xuất, cần phải tính tới việc tạo ra một chu kỳ kinh doanh mới với chi phí thấp mới có giá thành cạnh tranh và kích thích sức mua. Theo đó, tiến tới giảm lãi suất cho vay xuống dưới 10%/năm, thúc đẩy thị trường và phát triển các dịch vụ ngân hàng để dòng vốn luân chuyển tốt hơn.

Bơm vốn ra thị trường không phải điều khó khăn với nhà điều hành tiền tệ, nhưng hệ lụy của nó là dẫn đến lạm phát ở chu kỳ sau. Thực tế này đã chứng minh trong những năm vừa qua, tung tiền ra thị trường có thể cứu được những khó khăn trước mắt của DN và chỉ duy trì được sản xuất, nhưng hiệu quả sản xuất không cao. “Thế nên DN cần chia sẻ với những khó khăn hiện nay của nền kinh tế. Có thể khó khăn trước mắt nhưng sẽ nhìn thấy lối ra lâu dài ổn định. Cần phải tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế, có như thế mới tái cấu trúc được nền kinh tế. Nguồn vốn xã hội ít, cần phải sử dụng đầu tư trọng tâm vào DN có hiệu quả mới thúc đẩy nền kinh tế bền vững; Không thể đảm bảo tất cả các DN mạnh, yếu đều duy trì. Vì vậy tái cấu trúc nền kinh tế cần có bước đi phù hợp, để ngày càng có nhiều DN hiệu quả hơn”, Thống đốc Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh.

Nhóm PV tại TP. Hồ Chí Minh