Lối thoát nào cho Hãng phim truyện Việt Nam?
Với sức “nóng” từ những lùm xùm của VFS, Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam vừa cho biết sẽ thanh tra lại toàn bộ quá trình cổ phần hóa của VFS để đảm bảo tính khách quan, công bằng cho các nghệ sĩ đã, đang làm việc tại VFS.
Ảnh minh họa |
VFS được xem là “anh cả” của nền điện ảnh nước nhà, được thành lập từ năm 1953 và từ đó đến nay đã sản xuất hơn 300 bộ phim truyện nghệ thuật, điện ảnh... phục vụ khán giả cả nước và làm cho nền điện ảnh Việt đa dạng, phong phú, phát triển hơn. Trong số các bộ phim mà VFS đã thực hiện có không ít bộ phim kinh điển đã tạo tiếng vang trong và ngoài nước. Đáng kể phải nhắc tới Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Bao giờ cho đến tháng Mười, Chị Dậu, Đêm hội Long Trì, Đến hẹn lại lên...
Đặc biệt, phim Vĩ tuyến 17 ngày và đêm (đạo diễn Hải Ninh) đã trở thành biểu tượng oanh liệt về cuộc đấu tranh giành tự do, thống nhất Tổ quốc mà nhân dân Việt Nam tiến hành, đã giành giải của Ủy ban Bảo vệ hòa bình thế giới. Hoặc nổi tiếng không kém là phim Bao giờ cho đến tháng Mười (đạo diễn Đặng Nhật Minh) được kênh truyền hình CNN đánh giá là 1 trong 18 bộ phim châu Á xuất sắc mọi thời đại, từng giành giải đặc biệt tại Liên hoan phim quốc tế châu Á - Thái Bình Dương, giải thưởng đặc biệt của Ban giám khảo tại Liên hoan phim quốc tế Hawaii (1985)...
Trải qua những năm tháng thăng hoa và phát triển vượt bậc, có nhiều tác phẩm đóng đinh trong lòng khán giả, nhưng với sự phát triển của xã hội và nhu cầu ngày càng cao của công chúng, VFS khoảng 20 năm gần đây đã không có nhiều bộ phim hay, vì lẽ này dẫn đến thua lỗ hơn 20 tỷ đồng. Trước khó khăn và nợ nần, năm 2016 đã phải mời chào cổ phần hóa theo chủ trương của Bộ VH-TT&DL và vào tháng 6/2017, Công ty Vận tải thủy (Vivaso) đã hoàn tất quá trình cổ phần hóa, trở thành “lãnh đạo” của VFS dù Vivaso hoàn toàn “ngoại đạo”.
Điều đáng nói là, trước khi “thâu tóm” VFS, lãnh đạo Vivaso cho biết sẽ thúc đẩy VFS làm phim và đem lại một luồng sinh khí mới cho đơn vị này. Tuy nhiên, suốt hai tháng qua, tại VFS đã xảy ra nhiều sự việc bất thường khiến các đạo diễn, biên kịch, quay phim... tại VFS bức xúc. Đó là việc lãnh đạo Vivaso đã cho sáp nhập các phòng biên kịch, đạo diễn, quay phim, thiết kế mỹ thuật vào một phòng chỉ chưa đầy 20m2, gây khó khăn cho các nghệ sĩ làm việc.
Bên cạnh đó, VFS hiện nay cho thuê kinh doanh bán phở, bún... Kho đạo cụ, phục trang vốn là tài sản gắn liền với hoạt động của VFS nay cũng bị chuyển đến nơi khác, tủ đựng nhiều kịch bản quý của các biên kịch gạo cội, các phim kinh điển cũng bị đem đi gửi nơi khác mà không ai hay biết. Các đạo diễn, nhà biên kịch... không được (hoặc chậm) trả lương...
Thực tế những ngày qua, lãnh đạo Vivaso đã có các cuộc trao đổi với các đạo diễn, nhà biên kịch... tại VFS để giải quyết những bất cập kể trên. Tuy nhiên khi các nghệ sĩ hỏi về các vấn đề như: tại sao lại gom các phòng ban, cho thuê địa điểm kinh doanh, không trả lương, di chuyển tài sản không kiểm kê... thì lãnh đạo Vivaso trả lời né tránh. Chính vì điều này, các nghệ sĩ tại VFS đã vô cùng bức xúc, cho rằng lãnh đạo Vivaso không có chủ trương sản xuất phim mà có mục đích khác và nếu như vậy sẽ dẫn đến nguy cơ xóa sổ “anh cả” của nền điện ảnh Việt.
Liên quan đến vấn đề nóng này, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam vừa có cuộc làm việc với lãnh đạo bộ, ngành, VFS, Vivaso. Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết từ năm ngoái, Thủ tướng đã chỉ đạo rà soát lại việc xác định giá trị doanh nghiệp, đặc biệt là giá trị thương hiệu mang tính lịch sử của VFS.
Tuy nhiên, các bộ đều báo cáo là chưa có tiền lệ nên chỉ có thể xác định theo cách tính thông thường, với giá trị thương hiệu bằng 0. Trong khi đó, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, các nghệ sĩ, diễn viên đã nhiều năm gắn bó với VFS đều kỳ vọng đây vẫn là thương hiệu hàng đầu về phim ảnh, để giá trị nghệ thuật đã gắn bó với tên tuổi của VFS luôn được tôn vinh.
Chính vì thế, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết sẽ báo cáo Thủ tướng về việc thanh tra lại toàn bộ quá trình cổ phần hóa VFS. “Các bộ phải bắt tay vào xác định lại giá trị thương hiệu, không thể để tình trạng nhân dân, văn nghệ sĩ đặt vấn đề là những gì nhà nước bán thì xác định giá trị thấp, trong khi những gì nhà nước mua thì giá rất cao”, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.
Trong khi đó, đại diện VFS chia sẻ trong nước mắt, giá trị thương hiệu bằng 0 cũng đồng nghĩa với việc phủ nhận giá trị của hơn 300 bộ phim và những người làm ra tác phẩm đó đã và đang gắn bó với VFS. Những tác phẩm này công chúng đều thừa nhận, được giải thưởng trong nước và quốc tế nhưng lại bị đánh giá bằng 0 là một sự xúc phạm với các văn nghệ sĩ nói chung, VFS nói riêng.