Lựa chọn khiến cho phụ nữ tự tin hơn
Tài chính vi mô thúc đẩy tài chính toàn diện | |
Phụ nữ tham gia vay vốn cần được đào tạo về tài chính vi mô |
Sinh kế cho phụ nữ nghèo
Hoạt động TCVM có ý nghĩa rất lớn trong việc hỗ trợ vốn để thực hiện sản xuất kinh doanh, nâng cao đời sống của một bộ phận không nhỏ người dân gặp khó khăn, những cá nhân, hộ gia đình nghèo, có thu nhập thấp, đặc biệt là đối tượng phụ nữ ở những vùng sâu vùng xa - nơi các dịch vụ tài chính NH chưa vươn tới được.
TCVM hướng phụ nữ biết cách quản lý dòng tiền, giúp gia tăng tài chính cho gia đình |
Thông qua hoạt động TCVM, cho vay nặng lãi từng bước được hạn chế, đời sống người nghèo, thu nhập thấp được cải thiện đáng kể; các DN siêu nhỏ được vay thêm vốn sản xuất… Khách hàng vay vốn tiếp cận kiến thức về kinh tế, xã hội, nâng cao vị thế người phụ nữ trong gia đình, hình thành thói quen tiết kiệm từ những nguồn thu nhập nhỏ.
Trách nhiệm của người phụ nữ trong gia đình, trong xã hội vốn đã rất nặng nề. Với những phụ nữ nghèo, thì lại càng nặng gánh hơn. Trên thực tế, phụ nữ ở nhiều gia đình khó khăn không những vừa là lao động chính, mà còn là cá nhân có khả năng tiết kiệm, tỷ lệ hoàn trả các khoản vay cao hơn so với mặt bằng nam giới. Và có không ít phụ nữ khó khăn, vươn lên thoát nghèo để làm được những điều “vĩ mô” từ nguồn vốn “vi mô”.
Thực tế nhiều năm qua cho thấy TCVM là một trong những lựa chọn hợp lý để có thể khiến cho phụ nữ tự tin hơn, làm chủ cuộc sống của mình, khẳng định mình trong xã hội. Những món cho vay từ TCVM không lớn, chỉ từ 300 - 500 ngàn đồng, nhưng hiệu quả mang lại với nhiều hộ gia đình, nhiều phụ nữ là vô cùng lớn, khi tới đúng thời điểm, đúng đối tượng cần hỗ trợ.
Như trường hợp của chị Nguyễn Thị Thanh Phương, ngụ tại cụm 12, xóm Trại, xã Kha Sơn, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên tham gia tổ chức TCVM Tình Thương (TYM) từ năm 2012, ban đầu chỉ với vốn vay 7 triệu đồng, mà nay chị cùng chồng phát triển và thành công với mô hình sản xuất gồm: xưởng cơ khí sản xuất máy ép mùn cưa, bếp đun và viên nén mùn cưa. Hiện gia đình chị mỗi tháng thu về từ 120 - 150 triệu đồng, trừ chi phí thì được khoảng 30 - 37 triệu đồng/tháng.
Hay như chị Dương Thị Tuyết (huyện Ý Yên, Nam Định) là một trong những cá nhân được Quỹ Citi và tổ chức Planet Finance vinh danh “Doanh nhân vi mô Việt Nam” toàn cầu năm 2008 và 2011. Trước khi tham gia tổ chức TCVM, chị làm nghề thu gom phế liệu. Chỉ từ món vay 500.000 đồng khởi nghiệp, qua nhiều năm giờ chị Tuyết đã gây dựng được cả một xưởng đúc đồng, tạo công ăn việc làm cho gần hàng chục lao động, các sản phẩm của gia đình chị được tiêu thụ lớn ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước…
Trao đổi với Thời báo Ngân hàng, lãnh đạo một tổ chức TCVM nhận thấy, “đối với người nghèo, đặc biệt là phụ nữ, nếu hướng cho họ biết cách quản lý dòng tài chính, biết cách tiết kiệm thì họ sẽ tạo dựng ra nguồn tiền, biết quản lý chi tiêu, nhờ thế gia tăng tài chính cho gia đình”. Ở một số tổ chức TCVM, với cơ chế vay món lớn trả dần theo tuần, tháng, cho vay theo cụm đã giúp tỷ lệ hoàn trả của người vay luôn ở mức cao.
Một chuyên gia về TCVM chia sẻ thêm, hỗ trợ phụ nữ giảm nghèo và phát triển bền vững không thể chỉ dựa vào vốn vay, mà đi cùng với đó là thiết kế sản phẩm theo đúng nhu cầu, thuận tiện cho thành viên là điểm then chốt của thành công. Đồng thời chú trọng tới việc cân bằng hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội, thực hiện tốt các nguyên tắc bảo vệ khách hàng.
Giáo dục tài chính cần được chú trọng hơn
Không chỉ có hoạt động tín dụng, để giúp nâng cao năng lực tài chính và khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính, nhiều tổ chức TCVM đã “thiết kế” những buổi sinh hoạt định kỳ giúp chị em phụ nữ có thêm kiến thức, hiểu biết về quản lý tài chính và kinh doanh.
Nói tới việc giáo dục tài chính cá nhân góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn từ các tổ chức TCVM, ThS. Trần Thanh Long - Học viện NH cho rằng, kiến thức về tài chính có thể giúp cho cá nhân nói chung và phụ nữ nói riêng xử lý được các nhu cầu cuộc sống, giải quyết được những nhu cầu cấp bách mà không phải đi vay những khoản nợ không cần thiết, khiến gia đình rơi vào cảnh nợ nần trầm trọng.
“Khách hàng hiểu được các kiến thức tài chính cơ bản như tính toán, so sánh các mức lãi suất, điều khoản, điều kiện vay vốn... sẽ chủ động và lựa chọn được các kênh vay vốn hiệu quả, hiểu được quyền và nghĩa vụ của mình trong giao dịch vay vốn”, vị này cho hay.
Cao hơn, giáo dục tài chính sẽ giúp cá nhân/hộ gia đình biết cách tự bảo vệ mình, phát hiện và thông báo cho cơ quan quản lý những sai phạm của các tổ chức trung gian tài chính. Điều này sẽ hỗ trợ hoạt động giám sát được dễ dàng hơn, giảm nhẹ nguồn lực của nhà nước vào việc giám sát, kiểm tra và xử lý sai phạm.
Hiện một số dự án, chương trình TCVM của các tổ chức phi Chính phủ đã nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục tài chính cá nhân và đưa vào như một trong các bước của quy trình cho vay. Tuy nhiên, chuyên gia nhận thấy, thực tế nội dung chương trình giáo dục tài chính cá nhân cho khách hàng của tổ chức TCVM mới đa phần tập trung ở những kiến thức cơ bản về tài chính cá nhân, chưa đào tạo sâu về các kiến thức, kỹ năng lập kế hoạch kinh doanh, kế hoạch vay vốn, kỹ năng sử dụng vốn vay có hiệu quả.
Thêm nữa, một số chương trình đào tạo được thiết kế cần phù hợp hơn với đối tượng (đặc biệt là phụ nữ nông thôn) để giúp họ dễ tiếp thu và ứng dụng trong thực tế. Tài liệu học tập nên thiết kế đơn giản, súc tích dưới những hình thức có thể lưu giữ lâu tại gia đình như: lịch, heo đất, quạt, túi đựng đồ...
Trong bối cảnh hiện nay, các tổ chức TCVM cũng cần triển khai để thực hiện ứng dụng công nghệ tài chính trong các hoạt động của đơn vị. Hiện các tổ chức TCVM ở Việt Nam hầu hết đang tập trung vào sản phẩm tín dụng và tiết kiệm theo phương thức TCVM truyền thống, chưa tiếp cận tài chính kỹ thuật số.
“Có thể bắt đầu bằng việc điều chỉnh các sản phẩm hiện tại, ứng dụng công nghệ để thiết kế, phát triển các sản phẩm mới, sau đó tiến tới tăng cường ứng dụng CNTT để phát triển các sản phẩm fintech ứng dụng riêng cho tổ chức TCVM”, đại diện Nhóm công tác tài chính vi mô Việt Nam chia sẻ.