Mở rộng chi nhánh phải đi kèm chất lượng

Cách đây hơn 4 tháng, ngày 6/7/2015, Thống đốc NHNN có văn bản số 5057/NHNN-TTGSNH yêu cầu các TCTD, chi nhánh NH nước ngoài thực hiện phân loại nợ theo Thông tư 02/2013/TT-NHNN, trong đó có việc triển khai quyết liệt các giải pháp xử lý nợ xấu để đưa nợ xấu xuống dưới 3% và hoàn thành kế hoạch xử lý nợ xấu được NHNN phê duyệt trước ngày 30/9/2015.

Việc mở rộng mạng lưới hiện nay của các NH đã thay đổi theo hướng đầu tư chất lượng

Một trong những “điều kiện đi kèm” quan trọng được cho là có thể tác động mạnh đến việc tuân thủ của các NHTM là liên quan đến mở rộng mạng lưới. Hiểu một cách đơn giản, các NHTM không tuân thủ được chỉ tiêu nợ xấu dưới 3% sẽ không được cấp phép thành lập chi nhánh, phòng giao dịch mới. Tuy nhiên, thực tế không có độ phủ rộng và áp dụng cứng nhắc như những gì các NHTM lầm tưởng.

Một đại diện NHNN Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh khẳng định, việc cấp phép mở rộng mạng lưới chi nhánh cho các NHTM của NHNN Việt Nam vẫn diễn ra bình thường. Điều kiện tiên quyết không phải chỉ là “máy móc” đưa nợ xấu về dưới 3%, mà là: Các NHTM phải đảm bảo được nền tảng vững mạnh.

Trên thực tế, các kiểm soát chất lượng hoạt động của NHTM đang ngày càng chặt chẽ hơn, đồng thời cũng “thông thoáng” về mặt cấp phép chi nhánh mới. Bằng chứng là mới đây nhất, trong tháng 11/2015 NamA Bank - một NHTM quy mô nhỏ - mới được cấp phép mở 4 phòng giao dịch ở Đà Nẵng, Bình Dương. Một số NHTM khác cũng đang chờ Thống đốc NHNN xét duyệt mở thêm địa điểm kinh doanh, và triển vọng được cấp phép rất khả thi.

Trước đó, chỉ trong 3 tháng đầu năm 2015, NHNN đã chấp thuận cho 8 NHTM mở rộng mạng lưới hoạt động với tổng số 11 chi nhánh, 19 phòng giao dịch. Trong đó, bao gồm cả thành lập mới và trên cơ sở nâng cấp từ phòng giao dịch và quỹ tiết kiệm lên chi nhánh.

Rõ ràng, trong câu chuyện siết việc mở rộng mạng lưới kinh doanh của các NHTM hiện nay chỉ nhằm vào những NH có nền tảng và chất lượng hoạt động yếu kém. Việc ra văn bản 5056 là một trong những giải pháp mang tính bắt buộc đối với những NH chây ì về xử lý nợ xấu.

Ngược lại, các NH có tỷ lệ nợ xấu thấp và hoạt động kinh doanh khả quan, NHNN vẫn cấp phép mở rộng quy mô. Bởi chính NHNN cũng xác định rõ, trong ngành NH, mạng lưới hoạt động góp phần tạo nên doanh thu.

Ở góc độ nhìn nhận, phía NHTM cũng thừa nhận một trong những tiêu chuẩn tạo nên vị thế của một NH trên thị trường được tính dựa trên quy mô mạng lưới. Đó là lý do vì sao suốt thời gian qua, các NH Việt Nam vẫn tiếp tục xin NHNN cấp phép mở rộng thị phần và mạng lưới kinh doanh.

Trong đó, riêng OCB được chấp thuận thành lập 11 phòng giao dịch. VPBank cũng 2 lần xin NHNN mở rộng mạng lưới hoạt động và được Thống đốc NHNN chấp thuận thành lập 1 chi nhánh tại tỉnh Lâm Đồng, 3 phòng giao dịch tại tỉnh Bình Dương, TP. Hải Phòng và TP. Nam Định.

Nhưng cũng chính vì NHNN chỉ cấp phép cho các NH có nền tảng tốt, lại trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh, khi các chiến lược kinh doanh đang thay đổi… nên việc mở rộng mạng lưới hiện nay của các NH đã thay đổi theo hướng đầu tư chất lượng, thay vì tăng theo số lượng như trước đây.

Lãnh đạo của Nam A Bank cho biết, trong năm 2015, bên cạnh việc thành lập mới, Nam A Bank còn thay đổi địa chỉ và nâng cấp chất lượng gần 20 trụ sở. VietBank cũng vậy, trong 9 tháng đầu năm, đơn vị này chuyển trụ sở gần chục điểm với số tiền đầu tư lên đến hàng trăm tỷ đồng. Ngoài ra, việc nâng cao chất lượng dịch vụ còn được các NH thể hiện qua nỗ lực hoàn thiện danh mục sản phẩm.

Hiện nay một số NH Việt Nam đang có hệ thống sản phẩm đa dạng, đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau của khách hàng. Theo lý giải của các NH, để trở thành một NH bán lẻ đa năng, độ phủ mạng lưới hoạt động là điều quan trọng nhất để tiếp cận với khách hàng. Nhìn chung, NH là để phục vụ người dân, vì vậy nhu cầu mở rộng mạng lưới là tất yếu. Đặc biệt trong bối cảnh các NH nước ngoài sắp “đổ bộ” vào Việt Nam, nếu các NHTM không nhanh chân chiếm lĩnh thị trường thì sẽ không thể cạnh tranh, thậm chí là “chết”.

Các NHTM có quyền mở rộng mạng lưới theo lộ trình phát triển, có điều đó phải là NH tốt, tiềm lực tài chính ổn định và đảm bảo an toàn hệ thống. Ngoài ra, cũng có một điểm đáng để các NHTM lưu tâm trong chiến lược mở rộng mạng lưới, đó là cần đặc biệt chú trọng phát triển thị trường nông thôn. Bởi thị trường nông thôn nước ta còn rất sơ khai, người dân chưa tiếp cận được nguồn vốn dẫn đến nhiều hệ lụy xấu lâu nay như tín dụng đen…

Theo một lãnh đạo NHNN, đã đến lúc các NHTM phải xem nhu cầu mở rộng mạng lưới cũng như việc mở đường. Điều này không chỉ đáp ứng đủ yêu cầu của nhà quản lý đặt ra, mà còn là quyền lợi mà người dân xứng đáng được hưởng thụ.

Cho nên, việc gắn chất lượng hoạt động với mở rộng mạng lưới của các NHTM, theo quan điểm chính sách tại văn bản số 5057/NHNN-TTGSNH, bên cạnh yêu cầu đảm bảo an toàn cho hệ thống, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các TCTD, thì còn một mục tiêu quan trọng là hướng các tổ chức này đảm bảo phục vụ tốt nhất cho sự phát triển của kinh tế - xã hội đất nước.

Việc ra văn bản 5056 là một trong những giải pháp mang tính bắt buộc đối với những NH chây ì về xử lý nợ xấu. Ngược lại, các NH có tỷ lệ nợ xấu thấp và hoạt động kinh doanh khả quan, NHNN vẫn cấp phép mở rộng quy mô. Bởi chính NHNN cũng xác định rõ, trong ngành NH, mạng lưới hoạt động góp phần tạo nên doanh thu.