Một năm vượt khó cùng hệ thống

Riêng tiền vay NHHT là 4.532 tỷ đồng, giảm 1.271 tỷ đồng, tỷ lệ giảm 21,9% so với cùng kỳ. Tổng dư nợ đạt khoảng 52.224 tỷ đồng; tiền gửi tại NHHT tăng 3.871 tỷ đồng (tỷ lệ tăng 75,95% so với 31/12/2014).

Những con số này phần nào phản ánh những nỗ lực của NHHT trong việc thể hiện vai trò tổ chức đầu mối, là ngân hàng của các tổ chức QTDND. Và điều này càng rõ hơn khi ông Dũng cho biết, khoản chênh lệch nhận tiền gửi nhiều hơn cho vay là 4.436 tỷ đồng. Năm 2014 là năm mà các QTDND huy động được nhiều nhất từ trước đến nay, trong khi hạn mức cho vay khách hàng không phải là QTDND có giới hạn nên NHHT không thể tăng trưởng tín dụng nhiều với khu vực này.

Bên cạnh đó, QTDND lại không có nhu cầu vay vốn. Vì vậy ngay từ những tháng đầu năm, nhận định việc tăng trưởng tín dụng còn khó khăn, nguồn vốn huy động sẽ dư thừa tạm thời, NHHT đã chủ động mua kỳ phiếu, trái phiếu của Nhà nước và các TCTD đến 31/12/2014 với tổng trị giá là 3.801,5 tỷ đồng để linh hoạt trong việc sử dụng nguồn vốn, hạn chế việc giảm thu nhập tài chính.

Nhưng do lượng tiền gửi điều hòa lớn, lãi suất gửi các TCTD khác thấp hơn lãi suất nhận tiền gửi của QTDND (trong khi vốn dư thừa không mua được trái phiếu) nên trong quý II và quý III/2014, NHHT bị giảm thu nhập, lỗ ước tính khoảng 8 - 10 tỷ đồng/tháng. Tuy nhiên, không vì thế, mà ngân hàng không tạo điều kiện cho các thành viên. NHHT luôn áp dụng nguyên tắc huy động vốn từ các QTDND thành viên cao hơn mức lãi suất huy động từ dân cư và các tổ chức kinh tế cùng kỳ hạn huy động.

Đồng thời, lãi suất cho vay QTDND thành viên thấp hơn lãi suất cho vay khách hàng DN. Trong năm qua, 24 QTDND ở 8 chi nhánh đã được NHHT hỗ trợ cho vay để mở rộng thành viên và điều chỉnh hạn mức cho vay từ 50% thành 70%.

Không chỉ áp dụng cơ chế điều hòa vốn mới linh hoạt, NHHT luôn quan tâm xem xét, giải quyết kịp thời cho vay hỗ trợ đảm bảo hoạt động của hệ thống QTDND, và coi đây là nhiệm vụ quan trọng. Đồng thời tham mưu, phối hợp với các cơ quan chủ quản như NHNN, chính quyền địa phương có những biện pháp giúp đỡ để QTDND có thể vượt qua khó khăn.

Trong năm 2014, NHHT đã cho vay chi trả cho các QTDND số tiền là 260 tỷ đồng, nhờ đó, góp phần giúp cho hoạt động của toàn hệ thống được an toàn, không có QTDND nào do mất khả năng chi trả tiền gửi.

Ngoài việc tổ chức hội nghị quán triệt các văn bản của Thống đốc NHNN được quy định tại 31/2012/TT-NHNN, NHHT tổ chức tập huấn đào tạo và phát triển các sản phẩm, dịch vụ cho QTDND. Trong năm, 1.800 cán bộ trong đó có 1.200 cán bộ của QTDND đã được nâng cao nghiệp vụ về phân tích tài chính, thẩm định tín dụng và quản trị rủi ro.

17 khoá đào tạo chuyển giao phần mềm dịch vụ Ngân hàng điện tử (CF-eBank) đã được tổ chức cho hơn 1.190 lãnh đạo và cán bộ của 398 QTDND, đã kết nạp 286 QTDND vào hệ thống Ngân hàng điện tử (CF-eBank). Số liệu thanh toán chuyển tiền của các QTDND ngày càng tăng: doanh số chuyển tiền đi đạt 91.280 tỷ đồng với 237.108 món, doanh số chuyển tiền đến: 87.079 tỷ đồng với 71.944 món.

Một điểm nhấn khác trong hoạt động của NHHT chính là việc xây dựng và thành lập Ban quản lý Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống QTDND. NHHT cũng đang hoàn thiện phần mềm chỉ tiêu của hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ đối với các QTDND và đang xây dựng đề cương kiểm tra giám sát thống nhất chung toàn hệ thống.

Tuy nhiên, trong quá trình thực thi nhiệm vụ quy định tại Thông tư 31/2012/TT-NHNN và Thông tư 03/2013/TT-NHNN, NHHT vẫn gặp phải một số khó khăn không đồng thuận từ phía các QTDND. Tính tới thời điểm 31/12/2014 vẫn còn một bộ phận QTDND chưa thực hiện một số nội dung quy định tại Thông tư 31/2012/TT-NHNN.

Những QTDND này đã làm ảnh hưởng đến việc chấp hành các chủ trương, văn bản quy phạm pháp luật của toàn hệ thống QTDND, cụ thể như: vẫn còn 84 QTDND chưa thực hiện việc duy trì tiền gửi tối thiểu 3% trong Quy chế điều hòa vốn; còn 12 QTDND không thực hiện gửi báo cáo quy định về chế độ thông tin báo cáo của QTDND theo văn bản số 178/CV-NHHT ngày 28/3/2014; còn 8 QTDND chưa góp vốn thường niên năm 2014.

Đối với Quỹ Bảo toàn, đến ngày 28/2/2015 cả nước mới có 836/1.144 QTDND (chiếm 73%) và NHHT đã tham gia nộp phí Quỹ bảo toàn, hiện còn 308 QTDND chưa nộp phí, trong đó có 10 QTDND đang bị kiểm soát đặc biệt chưa phải nộp phí bảo toàn.

Nguyên nhân là do một bộ phận QTDND đã kiến nghị về mức phí 0,08% trích nộp Quỹ Bảo toàn hàng năm là quá cao; một bộ phận QTDND còn băn khoăn về thời điểm tính nộp phí. Cụ thể: có QTDND cho rằng thời điểm tính để nộp phí nên tính từ 1/4/2014, có QTDND cho rằng thời điểm bắt đầu nộp phí là năm 2015; cá biệt một số QTDND đề nghị không phải nộp phí năm 2014 do tình hình hoạt động kinh doanh thua lỗ trong năm 2013 và 2014.

Những vấn đề này đã được Phó thống đốc NHNN Nguyễn Phước Thanh và Tổng giám đốc NHHT lý giải tại Đại hội thành viên NHHT thường niên lần thứ 3. Phó thống đốc Nguyễn Phước Thanh yêu cầu NHHT và các QTDND cần nghiêm túc chấp hành tốt các văn bản mà NHNN đã ban hành. “Chúng ta phải vì mục đích chung… Và cuộc chơi thì phải bình đẳng”, Phó thống đốc nói.

Bởi theo ông, những khoản đóng góp ấy có thể thêm gánh nặng chi phí đối với các QTDND, nhưng “Chúng ta phản đối thì đến những khi khó khăn ai gánh cho?”, Phó thống đốc nhấn mạnh.

Ông cũng chỉ đạo NHHT và Ban quản lý Quỹ Bảo toàn phải công khai, minh bạch và sử dụng hiệu quả nguồn vốn này. Trong quá trình triển khai, NHNN và NHHT sẽ nghiên cứu tiếp để điều chỉnh phù hợp với thực tế.