Mùa trắng cánh đồng
Rồi mùa từng đàn cò trắng bắt đầu kéo về làm cánh đồng nổi lên thứ màu sắc tinh khôi cũng đến. Những đàn cò bay hình chữ V, chần chừ lượn lờ và hạ cánh xuống những mô đất cao, sau đó mới tản mát xuống ruộng xăm xắp nước. Chúng tôi chỉ chực rình đàn cò nào vừa đỗ xuống là chạy đến đuổi đi, để những chùm lông cò trắng muốt mềm như bông xoay tròn trên không trung, rơi trắng nệm cỏ và nhặt về...
Mùa ngập trắng đồng (Ảnh minh họa)
Quê tôi mùa đông vẫn hay mưa, mưa ngập trắng cánh đồng. Những cánh đồng bát ngát chìm nghỉm trong màn nước mênh mông. Những con đường có nhiều cỏ gà nhất cũng chỉ còn dấu vết theo dòng nước. Ấy là những ngày đói của đàn trâu làng. Mưa thì nhiều, nước dâng ngập chết cỏ mà đất không thể cao lên.
Chúng tôi phải dời vào dãy núi, tìm về một thứ cỏ vừa già vừa xơ cứng, nhưng tạm thời cứu đói cho đàn trâu thay cho rơm khô đã cạn. Đàn cò trắng đã bay đi gần hết, nhường lại khoảng mênh mông cho màn nước loang loáng bóng mặt trời ban ngày và bóng trăng ban đêm. Rồi sương mù xuất hiện, sương trắng tinh choàng quanh dãy núi xa, kéo sà xuống cả cánh đồng, chùng chình báo hiệu mùa sang. Tôi chỉ thấy loang loáng sau mắt mình là núi điệp trùng, rồi bỗng chốc mất hút sau màn sương mây.
Gió heo may về nhiều hơn, cánh đồng đã rút bớt nước và mùa vụ mới được bắt đầu từ những luống khoai, ngô xanh xanh màu lá. Trong màn sương mờ ảo như muốn chiếm lĩnh cánh đồng là những đụn khói lam, được nhen nhóm tỏa ra hơi ấm. Những trò nghịch ngợm của đám trẻ trâu chúng tôi tạo nên một sự kỳ diệu cho không gian hăng nồng khói đồng và một sự tranh giành của giá lạnh đầu đông với ấm áp của khói đồng. Mùi cua đồng nướng lên thơm phức. Những bắp ngô, củ khoai đầu tiên sẽ được chế biến đầy công phu trong bao niềm háo hức của những đôi mắt long lanh chờ đợi.
Một đêm đông khi lục lại ký ức, trong lòng tôi bỗng dâng lên một cảm giác của sự tan biến, tuổi thơ của các thế hệ sau ở quê hẳn sẽ có những ký ức kiểu khác, liệu có còn gắn với cánh đồng? Nhưng tôi biết, cánh đồng tuổi thơ sẽ mãi theo tôi đến mọi phương trời…
Nguyễn Nam Đàn