Ngân hàng “quan tâm” đến bất động sản để ngăn ngừa nợ xấu
Cú "bắt tay" với nhiều ý nghĩa
Nợ có tài sản bảo đảm là đặc trưng khi nói về tín dụng ngân hàng Việt Nam. Và theo TS. Nguyễn Thị Mùi - Giám đốc Trường Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực Vietinbank, 60% - 70% dư nợ tín dụng của ngân hàng được đảm bảo bằng bất động sản (BĐS), trong đó nhiều tài sản thế chấp lại hình thành từ chính vốn vay. Do đó, nếu thị trường này tiếp tục đóng băng, nợ xấu ngân hàng sẽ tăng. Đây chính là lý do khiến nhiều ngân hàng rất nỗ lực trong việc giúp doanh nghiệp (DN) BĐS bán hàng để nhanh chóng thu hồi nợ. Cho các chủ đầu tư BĐS là khách hàng của mình tiếp tục vay vốn hoàn thành dự án; đồng thời hỗ trợ khách hàng mua chính tài sản được doanh nghiệp dùng làm tài sản thế chấp là cách mà nhiều ngân hàng đang lựa chọn. Không chỉ cho khách hàng cá nhân vay vốn mua nhà, các ngân hàng còn giới thiệu cho các đối tác chuyên về lĩnh vực BĐS mua tài sản thế chấp của chủ đầu tư. Phó Tổng giám đốc VIB Lê Quang Trung cho rằng, cách làm này rất hiệu quả. Vì các đối tác am hiểu thị trường BĐS có thể đưa ra những chiến lược hiệu quả cho cả ngân hàng lẫn DN từ việc phân tích thị trường, định giá tài sản...
Giá BĐS tại nhiều khu vực được cho là vẫn chưa giảm đến đáy. (Ảnh: ĐK)
Tiên phong trong liên kết nhiều bên này là BIDV với gói tín dụng 4.000 tỷ đồng dành cho khách hàng cá nhân vay mua, sửa chữa nhà, với lãi suất 12%/năm. Song song với đó, BIDV đã đưa ra chủ trương liên kết 4 nhà: nhà băng - nhà đầu tư - nhà thầu (xây dựng) - nhà cung ứng vật liệu (xi măng, sắt thép...). Hay như VietinBank cũng có gói tín dụng 5.000 tỷ đồng cho vay mua nhà để ở. Bà Nguyễn Thị Thu Hải - Phó Giám đốc Sở Giao dịch I (BIDV) cho biết, các chi nhánh trong hệ thống BIDV thực hiện khá thành công chương trình này. Riêng Sở Giao dịch I (BIDV) đã cho khách hàng vay vốn mua nhà tại 6 dự án mà chủ đầu tư cũng là khách hàng của BIDV. Nhưng điều quan trọng là các chủ dự án rất chủ động trong việc “gánh” lãi suất cho người mua nhà. Tùy năng lực của mỗi chủ đầu tư, có dự án, khách mua nhà được hỗ trợ lãi suất 1% - 2%/năm. Nhưng có nơi giảm tới 6%/năm, như dự án Nam Đô, 609 Trương Định. Theo bà Hải, sau ba tháng triển khai (từ tháng 5/2012) có thể ngân hàng sẽ không kết thúc chương trình này vào 31/8 như dự kiến. Trong khi đó, theo bà Bùi Thị Huyền Trang - Phó Giám đốc BIDV Hà Nội, đến thời điểm này, Chi nhánh đã giải ngân 100 tỷ đồng cho các chủ đầu tư dự án. Và thông tin mới nhất mà chúng tôi vừa nhận được, Vietcombank và Trung tâm Thương mại và Nhà ở Hà Nội (HRCC) cũng quyết định kéo dài chương trình lãi suất siêu ưu đãi dành cho khách hàng vay tiền để mua nhà dự án Indochina Plaza Hanoi (IPH). Theo đó, từ ngày 5/8/2012 đến ngày 5/9/2012, khách hàng cá nhân vay mua nhà dự án IPH tại Vietcombank sẽ được hưởng lãi suất 0% trong 12 tháng đầu tiên.
Nhưng phải "chọn mặt gửi vàng"
Nhiều ý kiến cho rằng, đây là một hướng đi hợp lý trong bối cảnh thị trường BĐS quá im ắng. Và thuận lợi hơn rất nhiều cho cả ngân hàng và DN. Vì, nếu tài sản thế chấp phải chuyển thành tài sản cần xử lý để thu hồi nợ quá hạn, sẽ là rắc rối cho cả hai: thời gian xử lý tài sản sẽ bị kéo dài đến vài năm; giá tài sản giảm, mà lại rất khó để tìm được người mua...
Vietcombank và HRCC “bắt tay”, khách hàng được vay tiền mua nhà với lãi suất 0%. (Ảnh: PV)
Với liên kết này, chủ đầu tư bán được căn hộ, còn ngân hàng đẩy được tăng trưởng tín dụng lên. Và quan trọng nhất là giúp ngân hàng thu hồi được nợ, giảm nguy cơ tăng nợ xấu. Đó là chưa kể lợi ích trong tương lai khi ngân hàng có thêm nhiều khách hàng mới qua chương trình liên kết nhiều “nhà”. Ví như ngân hàng cho nhà thầu vay vốn, nhưng khi giải ngân thì ngân hàng trả trực tiếp cho DN cung cấp vật liệu xây dựng. Do vậy, ngân hàng sẽ kéo một lượng khách về mở tài khoản, sử dụng các dịch vụ khác của mình. Hơn thế, ngân hàng sẽ quản lý được dòng tiền ra vào của chủ dự án... Tuy nhiên, theo bà Bùi Thị Huyền Trang, ngân hàng vẫn phải thận trọng xem xét từng trường hợp. Nếu khả năng chủ đầu tư thu hồi vốn tốt, ngân hàng không chỉ cho vay vốn lưu động, mà còn có thể cho vay trung, dài hạn. Ông Trần Phương Bình - Tổng giám đốc DongABank cho biết, DongABank cũng đang phối hợp với chủ đầu tư để có phương án giải quyết đầu ra hiệu quả cho DN. Song, ngân hàng cũng sẽ chỉ cho vay khi chủ dự án chủ động giảm giá bán về mức hợp lý.
TS. Cao Sỹ Kiêm - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cũng đồng tình việc các ngân hàng liên kết với chủ đầu tư hỗ trợ khách hàng mua nhà. Song, ông Kiêm khuyến nghị, ngân hàng nên "rót vốn" có chọn lọc vào dự án có thanh khoản tốt chứ không nên cào bằng, vì dù gì, đây vẫn là lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Quyền Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng (NHNN) Nguyễn Hữu Nghĩa cho biết, theo Đề án cơ cấu lại hệ thống ngân hàng giai đoạn 2011 – 2015, Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng sẽ phối hợp với Bộ Tài chính và các TCTD xây dựng cơ chế: đối với một số công trình, BĐS thế chấp ngân hàng ở tình trạng sắp hoàn thành hoặc đã hoàn thành nhưng chưa bán sẽ được Chính phủ xem xét mua lại để phục vụ cho mục đích an sinh xã hội và hoạt động của các cơ quan nhà nước… NHNN đang rà soát hoạt động lĩnh vực xây dựng, trên cơ sở đó sẽ thiết kế triển khai các chương trình tín dụng hỗ trợ trực tiếp cho các ngành, lĩnh vực đang có lượng hàng tồn kho lớn (như BĐS). "Đẩy mạnh tiêu dùng là cách thức tốt giúp các khoản nợ xấu trong hệ thống ngân hàng giảm bớt", ông Nghĩa nói. |
Huyền Thanh