Nhà đầu tư nước ngoài lo ngại về rủi ro chính sách
“Một khó khăn lớn đã kéo dài nhiều năm nay đối với chúng tôi là sự không rõ ràng của các quy định pháp luật liên quan đến các hoạt động kinh doanh. Tình hình môi trường đầu tư hiện tại ở Việt Nam không thuận lợi cho lắm, cho dù thị trường này vẫn còn có rất nhiều cơ hội,” ông Bobby Liu - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam nói.
Ông cho biết thêm rằng một số quy định pháp luật mới được thông qua gần đây thậm chí còn làm cho việc kinh doanh ở Việt Nam khó khăn hơn, kể cả đối với dự án mới và dự án cũ.
Ảnh: MH
Bộ Luật Lao động mới được Quốc hội thông qua là một ví dụ. Theo Bộ luật này thì thời gian làm thêm giờ của một công nhân không vượt quá 200 giờ một năm. Điều này nhằm đảm bảo sức lao động của người công nhân, nhưng đối với các nhà đầu tư nước ngoài, họ vẫn cho rằng quy định này làm mất đi sự linh hoạt và giảm năng suất lao động tại các nhà máy.
Trong một cuộc khảo sát mới được công bố của Phòng Thương mại châu Âu, có tới 42% các công ty châu Âu được hỏi trả lời rằng Luật Lao động mới được thông qua sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của họ, trong khi đó 28% không biết rõ về những quy định trong luật có nghĩa là gì.
Tuy nhiên sự thay đổi của Luật Lao động chỉ là một trong rất nhiều sự thay đổi về chính sách tại Việt Nam trong thời gian qua. Các chính sách liên quan đến ngành ô tô là một ví dụ khác. Trong những năm qua, Chính phủ và nhiều địa phương đã có rất nhiều lần thay đổi chính sách về thuế và phí liên quan đến ngành ô tô. Gần đây nhất là mức tăng phí trước bạ đối với ô tô tại hai thành phố lớn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh lên 15% và 20%.
Ông Laurent Charpentier - Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam kiêm Tổng giám đốc của Ford Việt Nam, trong một cuộc gặp mặt với báo chí gần đây đã nhấn mạnh tiềm năng phát triển của thị trường Việt Nam vẫn còn rất lớn, nhưng chính sự thay đổi thường xuyên về chính sách đang gây ra sự lo lắng cho các nhà sản xuất ô tô cũng như làm nản lòng các công ty cung cấp phụ tùng xây nhà máy tại Việt Nam.
Thực tế thì Chính phủ Việt Nam đang cố gắng giảm thiểu những rào cản về hành chính cũng như rủi ro chính sách đối với các nhà đầu tư nước ngoài nhằm cải thiện môi trường đầu tư. Một trong những hành động cụ thể đó là việc thực hiện Đề án 30 về cải cách thủ tục hành chính.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư nước ngoài cho rằng sự cải thiện còn rất khiêm tốn trong thời gian qua.
Công ty ITOCHU của Nhật Bản có thể được coi là một nạn nhân của sự chậm trễ này. Năm 2010, công ty này cùng với Công ty Dầu khí PetroVietnam đầu tư xây dựng một nhà máy nhiên liệu sinh học tại Bình Phước. Việc xây dựng nhà máy đã hoàn thành nhưng nhà đầu tư đang đối mặt với nguy cơ thua lỗ do Chính phủ vẫn chưa ban hành quy định cho phép bán xăng pha nhiên liệu sinh học trên thị trường. Điều này có nghĩa, ITOCHU và Công ty Dầu khí PetroVietnam không thể bán sản phẩm của nhà máy ra thị trường được.
Ông Hari Achuthan - Giám đốc điều hành của Công ty ACO Investment Group (Mỹ) nhận định, nếu Việt Nam không thể duy trì chính sách một cách ổn định, nhiều nhà đầu tư sẽ phải tìm đến những thị trường đầu tư khác do lo ngại về rủi ro chính sách.
Bảo Trâm