Nhìn lại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 18: Buồn mà vui!
Liên hoan phim (LHP) Việt Nam lần thứ 18 năm 2013 được tổ chức ở TP. Hạ Long vừa khép lại. Các giải thưởng danh giá đã có chủ, Ban tổ chức (BTC) nhận định “LHP lần thứ 18 đã thành công tốt đẹp”, nhưng “nhìn thẳng và nói thật”, xen lẫn sự thành công thì ít nhiều kỳ LHP lần này vẫn còn rất nhiều vấn đề để nói.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa -Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh trao giải Bông sen Vàng cho những bộ phim xuất sắc tại LHP Việt Nam lần thứ 18
LHP lần thứ 18 được công chúng kỳ vọng sẽ tìm ra được những “cái mới” mang tính tích cực, đột phá để xua đi sự tẻ nhạt như những LHP được tổ chức trước đó. Dường như sự kỳ vọng và mong mỏi ấy đã không được đáp ứng thỏa đáng, bởi thực tế LHP Việt Nam lần này đã phản ánh một thực tế là cả khâu tổ chức tới chất lượng phim còn chưa tương xứng so với tiềm năng, nền tảng sẵn có.
Vì Quốc tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong các ngày 12, 13/10, nên LHP Việt Nam lần thứ 18 phải lùi lại thời gian tổ chức ít ngày. Nhưng ngay trong lễ khai mạc, nhiều người đã thấy sự thất vọng. Bởi lẽ, dù được chuẩn bị rất kỹ nhưng những dụng ý nghệ thuật cho buổi mở màn ngày hội lớn của phim Việt khá vụng và nhiều sạn.
Không ít những tiết mục biểu diễn với những màn múa phụ họa cho thấy sự thừa thãi đến lộn xộn của ánh sáng, những đoạn phụt khói, phun pháo sáng khiến người xem trực tiếp tại sân khấu nhạc nước Tuần Châu hay qua màn ảnh nhỏ thắc mắc “làm như thế để làm gì?”.
Mặt khác, lễ khai mạc và bế mạc có địa điểm tổ chức là khu du lịch và giải trí đảo Tuần Châu, điều này vô hình trung BTC tạo ra sự cách biệt của những người làm phim với khán giả. Vì lẽ, chỉ những khách mời mới được dự lễ khai mạc và bế mạc nên khán giả dù yêu điện ảnh đến mấy cũng khó, thậm chí không thể tiếp cận được với sự kiện này.
Trong khi đó, LHP phải là nơi khán giả gặp gỡ nghệ sĩ và bày tỏ tình cảm với những diễn viên mình yêu quý. Nhìn các LHP ở nước ngoài, thấy cảnh người hâm mộ gần gũi như không có khoảng cách với những người làm phim là đạo diễn, diễn viên… mà nhiều người thấy chạnh lòng. Vì thế, đây cũng là lý do những người trong cuộc không cảm nhận được không khí sôi động của một sự kiện điện ảnh tầm cỡ quốc gia.
Có lẽ chất lượng phim tham gia LHP lần này là “nóng” và thu hút công chúng, truyền thông hơn cả, vì số phim dự giải có rất nhiều phim “thảm họa”, có người còn thẳng thắn gọi đó là “rác”. Nói vậy cũng không oan vì ngay như đạo diễn, nghệ sĩ nhân dân Đào Bá Sơn - Chủ tịch Ban giám khảo phim truyện: “Thực sự có 1/3 số phim tham dự là khá và tốt, trong đó có phim hay, chất lượng”. Nói như nghệ sĩ nhân dân Đào Bá Sơn có nghĩa là có đến 2/3 số phim còn lại ở hạng mục phim truyện có chất lượng trung bình, kém!
Thực tế ông Sơn cũng thẳng thắn chia sẻ: “Một số phim quá đặt nặng kinh doanh, số tiền đầu tư ít, cẩu thả xem nhẹ nghệ thuật, nên báo chí gọi “thảm họa” là có lý. Khuynh hướng trình bày cái ác, khai thác bạo lực nhiều khi lấn át cái hay, cái đẹp của chủ đề và làm ảnh hưởng đến hiệu quả chung của tác phẩm”.
Cũng đáng tiếc không kém là LHP lần này chưa thu hút được sự quan tâm của người dân. Ở các rạp chiếu phim tham dự liên hoan dù miễn phí, đã quá giờ đến 30 phút nhưng số ghế trong nhiều phòng chiếu còn thừa hơn nửa rạp, lác đác chỉ vài người. Thậm chí có cả việc BTC phải huy động nhiều học sinh cấp 2 đến xem các bộ phim tài liệu! Quả thực, đây là một điều đáng buồn...
Tuy vẫn còn khá nhiều bất cập và nhiều “sạn”, nhưng trong kỳ LHP lần thứ 18 vẫn có nhiều điểm “sáng”. BTC đã công tâm, nghiêm túc chấm chọn các bộ phim tham dự liên hoan trên tinh thần vì một nền điện ảnh Việt phát triển. Các giải thưởng như Bông sen Vàng, Bạc; đạo diễn, diễn viên xuất sắc... đã nói lên điều đó.
Mặt khác, nhiều sự kiện bên lề như các cuộc hội thảo, triển lãm về phim; giao lưu giữa nghệ sĩ điện ảnh Việt Nam và khán giả đã đem đến cho LHP sự đa dạng trong các hoạt động. Điều này một mặt giúp nền điện ảnh Việt có hướng đi đúng đắn trong tương lai, mặt khác tạo nên sự tương tác giữa những người làm phim với công chúng.
Với khẩu hiệu “Điện ảnh Việt Nam – Dân tộc, nhân văn, sáng tạo, hội nhập”, LHP Việt Nam lần thứ 18 đã khép lại với nhiều dư âm. Dù có thế nào, tất cả đều rất bổ ích, nếu là những thiếu sót thì chắc chắn BTC sẽ rút kinh nghiệm; hoặc những thành quả sẽ được phát huy. Có như vậy thì kỳ LHP tiếp theo mới tốt hơn và sẽ tôn vinh được nhiều tác phẩm điện ảnh Việt Nam mang đậm bản sắc dân tộc, giàu tính nhân văn, có dấu ấn sáng tạo…
Kết thúc LHP Việt Nam lần thứ 18, có 6 giải Bông sen vàng được trao: “Bờ Vàng” (Phim hoạt hình), “Bí mật từ những kho tượng phật” (Phim khoa học), “Có một cơ hội bỏ lỡ” (Phim tài liệu), “Người cộng sự” (Phim truyện video), “Những người viết huyền thoại” và “Scandal - Bí mật thảm đỏ” (Phim truyện điện ảnh). |
Phạm Hạ Long