Những làn sóng dịch chuyển mới
Tương tự như vậy, một khảo sát của Bloomberg cũng cho thấy Đông Nam Á đang đón một làn sóng đơn đặt hàng mới và hoạt động dịch chuyển sản xuất, khi các công ty đánh giá lại kế hoạch kinh doanh ở Mỹ và Trung Quốc trong bối cảnh chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang.
Một cuộc khảo sát khác do AmCham Trung Quốc và AmCham Thượng Hải thực hiện cũng cho kết quả, khoảng 1/3 trong số hơn 430 công ty Mỹ đang làm ăn tại Trung Quốc được hỏi cho biết đã và đang xem xét chuyển sản xuất ra nước ngoài. Trong đó, Đông Nam Á là điểm đến được lựa chọn nhiều nhất.
Hiện tại, chi phí lao động gia tăng là một yếu tố chính trong dự định dịch chuyển của các doanh nghiệp. Theo số liệu từ Cục Xúc tiến thương mại Nhật Bản, mức lương hàng tháng của một công nhân ở Trung Quốc là 493 USD, tăng gấp đôi trong 10 năm qua. Mặc dù tiền lương công nhân ở Đông Nam Á cũng tăng đáng kể, nhưng ở Việt Nam chỉ khoảng 227 USD, ở Philippines là 220 USD, tương đối thấp hơn so với Trung Quốc.
Bên cạnh việc giảm chi phí sản xuất, các doanh nghiệp quy mô lớn đầu tư vào Đông Nam Á cũng đang hướng tới việc thâm nhập thị trường ASEAN với dân số trên 600 triệu người. Có nhiều thị trường mới nổi trong số các thành viên ASEAN, và nền kinh tế của các quốc gia này đang tăng trưởng với tốc độ cao với tiềm năng rất lớn.
Ngoài ra, trong bối cảnh Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trong đó có sự tham gia của Việt Nam và Malaysia, có hiệu lực vào cuối năm ngoái, các nhà sản xuất còn có thể hưởng những lợi ích của việc bãi bỏ thuế quan. Điều này càng làm tăng sức hấp dẫn của Đông Nam Á trong vai trò là cơ sở sản xuất lớn.
Trên thực tế, trong thời gian qua nhiều công ty đang có xu hướng chuyển dịch cơ sở sản xuất sang các nước trong khu vực Đông Nam Á. Một số công ty thời trang của Nhật Bản như Adastria, Uniqlo đã chuyển sang mua nguyên phụ liệu hoặc mở nhà máy sản xuất tại nhiều quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan và Indonesia. Mặc dù khoảng 80% sản lượng của công ty vẫn phụ thuộc vào các nhà máy ở Trung Quốc, nhưng họ có kế hoạch tăng sản lượng ở Đông Nam Á lên 30% trong hai hoặc ba năm tới.
Ngoài các công ty Nhật Bản, Tập đoàn điện tử New Kinpo Group (Đài Loan) cũng sẽ mở rộng nhà máy tại Philippines, chuyển dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc đại lục sang các nhà máy mới. Trong khi đó, tại Thái Lan, các ngành sản xuất đồ điện tử, sản xuất ôtô, hải sản, cao su, du lịch, xuất khẩu trái cây… cũng được dự báo sẽ hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.