Những người sẽ thay đổi cuộc chơi
Doanh nghiệp cần các hành động cụ thể | |
Thêm kênh hỗ trợ vốn cho DN |
Lo mắm, lo hành, lo hội nhập
Chiến lược quốc gia về bình đẳng Giới giai đoạn 2011-2020 xác định mục tiêu đến năm 2020 trong số DNNVV cả nước phải có 35% DN do phụ nữ làm chủ. Đây xem ra không phải là mục tiêu quá cao và xa vời khi nhìn lại sự phát triển của DN do nữ làm chủ trong những năm qua.
Cần thêm các cơ chế, chính sách hỗ trợ DN nữ phát triển |
Theo Báo cáo nghiên cứu “DNNVV do phụ nữ làm chủ tại Việt Nam: Thực trạng và khuyến nghị”, do Dự án Sáng kiến hỗ trợ khu vực tư nhân vùng Mê Kông (MBI), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Hiệp hội Nữ DNNVV TP. Hà Nội (HAWASME) thực hiện, 25% số DNNVV đang hoạt động tại Việt Nam do phụ nữ điều hành (số liệu tính toán năm 2013).
Các DNNVV do phụ nữ làm chủ có xu hướng sử dụng nhiều lao động nữ hơn, nộp ngân sách nhà nước/lao động lớn hơn, có tỷ lệ lao động được đóng bảo hiểm xã cao hơn và có xu hướng liêm chính hơn (không sẵn sàng chi các chi phí không chính thức) so với DNNVV do nam làm chủ…
Có nhiều điểm ưu việt như vây, nhưng để duy trì, tồn tại và phát triển DN của mình, các nữ chủ DN gặp vô số khó khăn. Việc làm sao cân bằng được giữa một bên là công việc, một bên là gia đình luôn là khó khăn hàng đầu. TS. Lê Quang Cảnh, chuyên gia tư vấn MBI cho biết, đi gặp và phỏng vấn nhiều doanh nhân nữ, nhiều chị em phản ánh thường xuyên trong cảnh vừa lo bát mắm, củ hành để chăm lo chồng con gia đình, vừa lo hội nhập quốc tế, bởi mình thành công mà con hư hỏng thì thành công đâu còn nghĩa lý gì.
Trong khi đó, nhiều khó khăn, vướng mắc trong kinh doanh cũng “bủa vây” chị em nữ. Thiếu kiến thức và kỹ năng, khó tiếp cận các nguồn lực và thông tin thị trường, ít có cơ hội tham gia xúc tiến thương mại, bất lợi trong xây dựng và phát triển mạng lưới kinh doanh… luôn ngáng trở đối với doanh nhân nữ lâu nay.
Nhiều chị cho biết, đi thế chấp sổ đỏ để vay vốn ngân hàng cần có chữ ký của chồng, nhưng khi làm kinh doanh chồng đã không muốn nên để “ông xã” ký thế chấp thì… còn lâu. Hay trong phát triển và duy trì mạng lưới, phụ nữ thường phải nghỉ trước và sau giai đoạn thai sản, nên mạng lưới kinh doanh bị ảnh hưởng. Có chị cho biết phải mất tới 3 năm mới xây dựng được mạng lưới lại như trước.
Hỗ trợ, động viên, bình đẳng hơn
Bởi vậy, việc tìm ra các cách thức để hỗ trợ cho DNNVV do phụ nữ làm chủ vừa phù hợp với mục tiêu bình đẳng giới, vừa nâng cao vai trò của DNNVV trong việc đóng góp cho tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam.
Theo ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội, Luật Bình đẳng giới và các văn bản pháp luật lâu nay đều yêu cầu phải lồng ghép được bình đẳng giới, hỗ trợ các DN do nữ làm chủ để tạo thêm việc làm, thu nhập và giảm bất bình đẳng giới, góp phần tăng cường an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế.
Cụ thể, với Dự thảo Luật Hỗ trợ DNNVV dự kiến sẽ được trình lên Quốc hội tại kỳ họp này, ông Lợi mong rằng sẽ đưa được “hình bóng, ý nghĩa và các cơ chế chính sách phù hợp để thúc đẩy các DNNVV do phụ nữ làm chủ phát triển”. Và quan trọng hơn cả là các cơ chế ấy được thực thi một cách thực chất trong thực tiễn.
Bà Mai Thị Thùy, Chủ tịch HAWASME đã đưa ra 5 kiến nghị cần tiếp tục thảo luận để có giải pháp phù hợp với DN do nữ làm chủ. Đó là cần có quy định hoặc định nghĩa về DNNVV do phụ nữ làm chủ; Các DN này cần được coi là đối tượng độc lập hưởng hỗ trợ của Luật Hỗ trợ DNNVV; Quan tâm đến vấn đề khởi nghiệp cho phụ nữ; Cần có hình thức vinh danh và ghi nhận đóng góp DNNVV do phụ nữ làm chủ…
Trước kiến nghị bà Thùy, theo ông Bùi Sỹ Lợi, nên có quy định vinh danh nữ doanh nhân đưa vào Luật Thi đua, khen thưởng. Và các cơ quan chức năng nên nghiên cứu lồng ghép trong các luật, xem xét nguồn tiền để hỗ trợ DN nữ… Đơn cử như hỗ trợ kinh phí xúc tiến thương mại thì giao VCCI quản lý và thực hiện…
Đồng quan điểm, TS. Lê Quang Cảnh bổ sung, dư địa phát triển của các DNNVV do phụ nữ làm chủ còn rất lớn. Do đó việc xóa bỏ cản trở và hỗ trợ để các DNNVV do phụ nữ làm chủ là rất cần thiết. Và đối tượng DN này sẽ là những người thay đổi cuộc chơi, đóng góp quan trọng cho mục tiêu Việt Nam sẽ có được 1 triệu DN vào năm 2020.