Nối dài kỳ tích chinh phục Hải Vân

Khác hầm Hải Vân 1 thi công dựa vào công nghệ và chuyên gia nước ngoài, quá trình đào hầm Hải Vân 2 hoàn toàn do người Việt thực hiện. Đó là niềm tự hào, thể hiện bản lĩnh làm chủ công nghệ trong hành trình nối dài cổ tích hầm đèo trên đường thiên lý Bắc - Nam của những người thợ đào hầm Việt Nam.

Hối hả về đích

Thời tiết ở đèo Hải Vân mùa này đỏng đảnh, nắng mưa bất thường, nhưng nhịp điệu thi công ống hầm đường bộ Hải Vân 2 (song song, cách hầm Hải Vân 1 chừng 30m) luôn hối hả. Từ trung tâm điều hành công trình tiến về phía cửa hầm Hải Vân 2 dài hơn 6,3km vừa đào thông sau 32 tháng thi công, Giám đốc Ban quản lý dự án hầm Hải Vân, Nguyễn Tấn Đông chẳng mảy may lo lắng, khác hẳn gần 4 tháng trước, khi gặp ông tại lễ ký kết giữa chủ đầu tư và các đơn vị thi công để chạy đua nước rút 100 ngày về đích đối với hạng mục đào thông hầm Hải Vân 2.

“Hiện các đơn vị đang thi công các hạng mục còn lại như đổ bê tông vỏ hầm, móng, mặt đường trong hầm, trong đó khối lượng bê tông vỏ hầm đã đạt trên 50%. Dự kiến sẽ hoàn thành công việc bê tông vỏ hầm vào tháng 3/2020. Phần cầu và đường dẫn vào hầm đã đạt hơn 60% khối lượng. Cùng với đó, các đơn vị đang chuẩn bị triển khai thi công việc lắp đặt các trang thiết bị để hoàn thành dự án với thời gian sớm nhất”, ông Nguyễn Tấn Đông phấn khởi cho biết.

Các khâu hoàn thiện đang được các đơn vị thi công triển khai sau khi thông hầm Hải Vân 2

Đèo Hải Vân hay còn gọi là Ải Vân - ranh giới tự nhiên giữa Thừa Thiên - Huế và TP. Đà Nẵng có chiều dài 24km, vắt ngang qua những ngọn núi cao ngất của một nhánh núi đâm ngang ra biển của dãy Trường Sơn hùng vĩ. Trên đỉnh đèo, nơi cao nhất là 1.496m so với mặt nước biển có 2 cửa ải được xây năm 1826, cao 6 mét. Cửa thứ nhất là Hải Vân quan, cửa thứ hai trông sang Đà Nẵng là Thiên hạ Đệ nhất hùng quan. Dưới chân núi có hang Dơi, chỗ ấy đi lại bằng thuyền dễ bị sóng gió nguy hiểm nên người xưa có câu: “Đi bộ thì khiếp Hải Vân / Đi biển thì khiếp sóng thần hang Dơi”.

Và cũng chính tại nơi này, một kỳ tích mà người dân trong vùng vẫn nhắc nhiều là thời khắc lịch sử của buổi sáng ngày 20/8/2000, khi Thủ tướng Phan Văn Khải bấm nút phát lệnh khởi công hầm đường bộ qua đèo Hải Vân dài hơn 6,3km, tổng vốn đầu tư trên 150 triệu USD từ nguồn vay ngân hàng JBIC, Nhật Bản.

Sau gần 5 năm thi công, ngày 5/6/2005, hầm đường bộ qua đèo Hải Vân – công trình trọng điểm quốc gia, 1 trong 30 đường hầm lớn, hiện đại nhất thế giới và là hầm đường bộ lớn nhất khu vực Đông Nam Á, đã được khánh thành và đưa vào sử dụng. Qua đó, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của các tỉnh miền Trung phát triển, đồng thời là một biểu tượng đẹp của tình hữu nghị giữa hai nước Việt - Nhật.

Riêng đối với đội ngũ công nhân viên kỹ thuật, kỹ sư, giám sát thì quá trình thi công hầm Hải Vân không chỉ là một kỳ tích, mà hơn hết, còn được xem là “trường đại học trong lòng núi” để họ tôi luyện và trao truyền cho thế hệ kế cận về bản lĩnh và cả kỹ thuật đào hầm, đặt nền móng khởi đầu để phát triển các dự án hạ tầng giao thông Việt Nam.

“Sau khi đưa vào sử dụng, hầm đường bộ Hải Vân 1 không chỉ rút ngắn đáng kể đoạn đường qua đèo từ 24km xuống còn hơn 6,3km, bảo đảm an toàn cho các phương tiện qua lại đèo Hải Vân mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, du lịch, dịch vụ cho các địa phương trong khu vực. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và khu vực miền Trung, thì mật độ phương tiện lưu thông trên QL 1A, qua hầm đường bộ Hải Vân ngày càng gia tăng mạnh mẽ. Hiện hầm đường bộ Hải Vân đã trở nên quá tải, nhất là vào những lúc cao điểm, dẫn đến mất an toàn giao thông, gây ra ùn tắc, hỏa hoạn... Vì vậy, việc đầu tư mở rộng hầm đường bộ Hải Vân nhằm đáp ứng nhu cầu giao thông vận tải hiện tại và trong tương lai là vô cùng cần thiết”, ông Nguyễn Tấn Đông cho biết thêm.

Chính vì thế, dự án nâng cấp và mở rộng hầm đường bộ Hải Vân 2 đã được xây dựng và Bộ GT-VT đã phê duyệt năm 2016, do Công ty CP Đầu tư Đèo Cả thực hiện với tổng mức đầu tư 8.516 tỷ đồng, thực hiện từ tháng 4/2016, hoàn thành tháng 12/2020 gồm 2 giai đoạn. Trong đó, từ cuối năm 2016, chủ đầu tư đã hoàn thành công tác thi công giai đoạn 1 của dự án, đưa vào khai thác gồm đường dẫn hầm; đoạn tuyến QL1 qua đèo Hải Vân được cải tạo, hệ thống thiết bị trong hầm Hải Vân 1 được sửa chữa, nâng cấp; kiện toàn phương án quản lý, vận hành…

Hiện chủ đầu tư tiếp tục triển khai thi công giai đoạn 2 của dự án với hầm Hải Vân 2 trên nền hầm lánh nạn hầm Hải Vân 1 dài 6,3km, rộng 4,7m, cao 3,8m với thiết kế có chiều rộng 8,5m với 2 làn xe chạy một chiều, đường bảo dưỡng rộng 1m, hai dải an toàn rộng 0,5m cùng các hạng mục trung tâm cứu hộ cứu nạn, phòng cháy chữa cháy, trạm dừng kiểm tra kỹ thuật…

Thúc đẩy liên kết vùng

Sau 32 tháng thi công, đúng 13giờ 30 ngày 25/9 vừa qua, tại Km 4+ 880, các đơn vị thi công đã phát nổ gương đào cuối cùng, chính thức "hợp long" hai mũi khoan đào phía Bắc và Nam, đào thông ống hầm Hải Vân 2. Đó là nỗ lực rất lớn của các đơn vị tham gia dự án, nhà thầu thi công trong việc làm chủ công nghệ thi công, triển khai dự án mở rộng ống hầm Hải Vân 2. Đặc biệt, hạng mục khoan đào hầm vượt tiến độ so với kế hoạch đề ra.

Ông Nguyễn Tấn Đông cũng không thể nào quên những ngày đầu tiên đào mở cửa hầm Hải Vân 2: “Áp lực lớn nhất là địa chất của hầm khá phức tạp, mạch nước ngầm, kết cấu đất đá không ổn định đã buộc các đơn vị thi công phải tăng cường công tác khoan, thăm dò địa chất bằng nhiều giải pháp để đưa ra kết cấu chống đỡ phù hợp, hiệu quả nhất. Chưa hết, đào hầm Hải Vân 2 sát hầm Hải Vân 1 nên khi nổ mìn phải khống chế trong khoảng thời gian nhất định nhằm bảo đảm an toàn giao thông. Ngoài ra, hai đầu hầm Hải Vân 2 là những khu du lịch nên vấn đề môi trường cần đặc biệt quan tâm. Trước khi tiến hành thi công, các đơn vị nhà thầu phải xây dựng các hệ thống xử lý nước thải, đảm bảo vệ sinh môi trường và không ảnh hưởng đến việc kinh doanh du lịch của người dân và doanh nghiệp khu vực hai đầu cửa hầm”.

Không khí lao động trên công trường hầm Hải Vân 2 những ngày cuối tháng 9 diễn ra khẩn trương và nhộn nhịp hơn với mục tiêu sớm đưa công trình vào khai thác. Nhiều mũi thi công như đổ bê tông vỏ hầm, hệ thống thoát nước, nền mặt đường, lắp đặt thiết bị được triển khai đồng thời, những chuyến xe tấp lập vào ra. Công trường như một thành phố bởi ánh điện hòa cùng khung cảnh nhộn nhịp, hối hả của cán bộ công nhân.

“Việc đào thông ống hầm Hải Vân 2 vượt tiến độ đã góp phần quan trọng trong việc kiểm soát tốt tiến độ toàn dự án, sớm thông xe kỹ thuật, với mục tiêu đưa công trình khai thác trong năm 2020, phát huy ý nghĩa, hiệu quả dự án”, ông Đông kỳ vọng.

Trong khi theo Bộ GT-VT, việc sớm triển khai giai đoạn 2 sẽ góp phần đảm bảo năng lực vận hành, khai thác hầm Hải Vân trong thời gian tới, đặc biệt trước đà tăng trưởng lưu lượng phương tiện 10-15%/năm, ngăn ngừa tình trạng quá tải ở ống hầm Hải Vân 1 hiện hữu; đồng thời đồng bộ hóa quy mô 4 làn xe trên toàn tuyến QL1.

Đặc biệt, cùng với QL1 mở rộng, hầm Hải Vân 2 khi hoàn thành đưa vào sử dụng cùng các tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, La Sơn - Túy Loan sẽ tạo thành các trục giao thông tốc độ cao nối các tỉnh, thành nằm trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Qua đó, thắt chặt liên kết vùng, tạo động lực tăng trưởng kinh tế cho khu vực này.

Sau khi hoàn thành hầm Hải Vân 2, công trình hầm Hải Vân sẽ lưu thông 2 làn xe/ống cùng chiều, thay vì một ống và lưu thông 2 làn 2 chiều như hiện nay. Việc lưu thông 2 làn xe/ống hầm chạy cùng chiều sẽ khắc phục các hạn chế về tổ chức an toàn giao thông và quản lý vận hành của hầm Hải Vân 1 như hiện nay: Hệ thống lọc bụi tĩnh điện (3 trạm lọc bụi tĩnh điện), hệ thống hút khí bẩn và cấp khí tươi gây tốn kém trong vận hành và nguy cơ mất ATGT... Đặc biệt, hệ thống thông gió dọc với ống hầm lưu thông cùng chiều tạo được dòng không khí sạch nên chi phí bảo trì sẽ tiết kiệm hơn so với Hầm Hải Vân 1 như hiện nay.