Nới lỏng các quy định kiểm soát ngân hàng
Ảnh minh họa |
Đây là một bước đi được mong chờ từ lâu của thị trường bởi nó sẽ giúp loại trừ các vấn đề mất cân đối trong phân bổ nguồn vốn cũng như khuyến khích đưa lượng tín dụng nhiều hơn vào nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế của quốc gia này đang rơi vào giai đoạn trì trệ nhất trong nhiều năm trở lại đây. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn đó là động thái này đang chứng tỏ một tín hiệu cho thấy Trung Quốc đang tiến gần hơn đến việc tự do hóa hệ thống tài chính.
Việc áp đặt tỷ lệ cấp tín dụng trên huy động ở mức 75% này đã được áp dụng tại Trung Quốc từ năm 2004 trước áp lực tăng trưởng quá nóng của thị trường bất động sản. Tuy nhiên, việc áp đặt tỷ lệ này được đánh giá không mang lại tác dụng thực sự khi nhiều ngân hàng vẫn tìm cách lách luật bằng cách cung cấp các khoản tín dụng cho các doanh nghiệp thông qua các công ty tài chính, do đó không hạch toán chính thức các khoản cho vay này vào bảng cân đối của hệ thống ngân hàng.
Việc dỡ bỏ quy định tỷ lệ cấp tín dụng được kỳ vọng sẽ giúp thúc đẩy hoạt động cho vay. Mặc dù hệ thống ngân hàng Trung Quốc hiện tại đang cấp tín dụng ở mức trung bình chiếm 66% tổng lượng huy động, tuy nhiên trên thực tế có nhiều ngân hàng cho vay gần như kịch trần. Theo báo cáo tài chính 2014 của Ngân hàng viễn thông Trung Quốc CITIC, thì tỷ lệ cấp tín dụng trên huy động của ngân hàng này trong năm vừa qua đã vượt mức 75%. Do đó, có thể thấy nhu cầu tín dụng thực tế của nền kinh tế hiện nay là khá lớn.
Ngoài động thái trên, từ đây đến cuối năm, Trung Quốc sẽ có thể thực hiện một bước đi mạnh mẽ hơn đó là dỡ bỏ trần lãi suất huy động, biện pháp kiểm soát cuối cùng đối với thị trường tài chính. Đây là một bước đi mà chính phủ nước này kỳ vọng sẽ buộc các ngân hàng phải cạnh tranh với nhau để tìm khách hàng bằng các điều khoản gửi tiền hấp dẫn, hệ thống ngân hàng sẽ phải đánh giá rủi ro cẩn thận hơn và đưa được nhiều lượng tín dụng hơn ra nền kinh tế.
Tuy vậy, việc dỡ bỏ trần lãi suất nếu không quản lý cẩn thận có thể dẫn đến những rủi ro lớn như ở Mỹ vào những năm 1980. Trong thời điểm đó, Mỹ dỡ bỏ trần lãi suất huy động và hậu quả là sự tăng trưởng nhảy vọt rồi sụp đổ của nhiều công ty tiết kiệm và cho vay. Lý do là khi lãi suất huy động được tự do hóa, các ngân hàng phải cạnh tranh với nhau nhiều hơn để thu hút tiền gửi, đẩy chi phí huy động lên cao.
Với chi phí cao như thế, nhiều ngân hàng chấp nhận thực hiện các khoản cho vay rủi ro để bù đắp lại chi phí. Nhiều ngân hàng mạnh tay cho vay các dự án bất động sản với kỳ vọng thu được lợi nhuận lớn. Cuối cùng, khi các chủ dự án bất động sản không thể trả nợ, hơn 1.600 ngân hàng đã bị phá sản.
Với trường hợp của Trung Quốc. Theo tờ Wall Street Journal, việc trần lãi suất huy động được dỡ bỏ sẽ khiến lãi suất thị trường tăng mạnh, dẫn đến áp lực lớn hơn đối với chính quyền các địa phương, chủ dự án bất động sản và các công ty khác đang phải vật lộn để trả nợ. Do đó, Trung Quốc sẽ cần cẩn trọng với những tác động của việc điều chỉnh chính sách này mang lại.