Nút thắt nằm ở khả năng hấp thụ vốn
TS. Nguyễn Đại Lai, chuyên gia Tài chính Ngân hàng cho rằng, một trong những điểm nút cần tháo gỡ từ nay đến cuối năm chính là tắc nghẽn trong lưu chuyển tiền tệ.
Cụ thể, đến cuối tháng 8/2012, lượng tiền gửi vào hệ thống ngân hàng có mức tăng khá mạnh, tới 10,26% thì dư nợ tín dụng tính đến cùng thời điểm chỉ nhích thêm 1,4% so với cuối năm trước. Mặc dù, gần đây hàng loạt NHTM đã tung ra những chương trình tín dụng với lãi suất giảm mạnh, vẫn không giúp tăng trưởng tín dụng một cách đáng kể và an toàn theo kỳ vọng.
Đơn cử, từ tháng 9/2012, HDBank triển khai chương trình cho vay khách hàng cá nhân lãi suất thấp nhất 8,6%/năm và doanh nghiệp 9%/năm với tổng hạn mức hơn 2.000 tỷ đồng, giải ngân đến hết năm 2012; Vietcombank cũng ưu đãi lãi suất vay vốn 9%/năm cho 3 tháng đầu; VPBank thì triển khai loại sản phẩm với lãi suất cho vay ưu đãi giảm tối đa 2%/năm so với mức lãi suất thông thường trong 6 tháng…
Tồn kho lớn, hàng hóa không tiêu thụ được khiến các DN không muốn vay vốn. (Ảnh: ĐK)
Theo ông Phạm Linh - Phó Tổng giám đốc NHTMCP Phương Đông (OCB), để giải quyết vấn đề về vốn, DN cần ưu tiên lựa chọn các đơn hàng vừa sức và cố gắng thực hiện trong thời gian sớm nhất để giảm bớt chi phí vay, liên kết DN, liên kết với các hiệp hội để tìm đầu ra đồng thời chủ động tìm nguồn vốn từ các đối tác nước ngoài bằng hình thức phát hành trái phiếu và cổ phiếu. OCB hiện đang triển khai nhiều sản phẩm cho vay các DN ngành nhựa, cho vay kinh doanh gạo, cà phê, DN xanh và sạch, tài trợ cho các dự án sử dụng năng lượng hiệu quả… với lãi suất thấp hơn 1-1,5%/năm so với mức cho vay thông thường.
Mặc dù các NHTM rất nỗ lực cung ứng vốn ra thị trường, tuy nhiên theo đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năng lực hấp thụ vốn thực của rất nhiều DN sản xuất vẫn rất kém, vốn cũ chưa trả hết, vốn mới không đủ điều kiện tiếp cận, nhiều DN không có thị trường đầu ra, tồn kho lớn, đặc biệt trong lĩnh vực BĐS. Trong gần 500 DN niêm yết trên các sàn chứng khoán, có 13% DN lỗ, 54% giảm lợi nhuận so cùng kỳ, hơn nữa có rất nhiều DN đã giảm năng lực hấp thụ vốn. Điều này cho thấy, thị trường hàng hóa, dịch vụ cung đang lớn hơn cầu. Đối với thị trường vốn cũng có tình trạng ứ đọng, không tìm được nhiều khách hàng đủ điều kiện hấp thụ vốn mới hiệu quả và an toàn để cho vay vốn.
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, cần có chính sách kích cầu hợp lý và coi đây là giải pháp cấp bách cần phải thực hiện. Trong đó, phải tập trung “kích” mạnh vào năng lực mua hàng hóa, dịch vụ chứ không phải “kích” mạnh vào khu vực sản xuất ra hàng hóa, dịch vụ đối với những loại đã đầy ứ trong kho. Ngoài các giải pháp từ phía cơ quan quản lý, “tự thân” các DN cũng cần đưa ra những đối sách cho mình. Hơn lúc nào hết, các DN cần mở rộng thị trường tiêu thụ theo nguyên tắc “buôn có bạn, bán có phường” để tổ chức hình thành các kênh phân phối hợp lý, có tổ chức từ sản xuất tới tiêu dùng ở tất cả các tỉnh, thành phố theo đặc thù truyền thống địa phương, ở trong nước và tổ chức các dòng sản phẩm ra các thị trường nước ngoài, tăng tính ưu việt của hàng Việt so với hàng ngoại cả về tiện ích, giá cả và chất lượng… Cái khó của vấn đề lúc này là sức mua xã hội giảm sút. Vì vậy, gỡ được nút thắt này, mới mong tìm hướng đi cho các DN và nền kinh tế.
Nhật Minh