Phải làm sao thắng trong cuộc chơi có tính bước ngoặt này
TS. Lê Đăng Doanh |
Theo ông, nên nhìn nhận cơ hội cũng như thách thức thế nào khi nền kinh tế hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới và khu vực?
Hội nhập không phải là cuộc dạo chơi êm đềm mà là cuộc đấu tranh gay gắt, trong đó sự lớn mạnh của khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò quyết định. Bởi vì, kinh tế tư nhân mạnh lên mới có năng lực cạnh tranh quốc tế. Tuy nhiên, kinh tế tư nhân có phát triển được hay không phụ thuộc cải cách thể chế. Nếu chi phí cao như bây giờ thì sắp tới DN phải cạnh tranh như thế nào?
Chúng tôi thấy lượng rau quả Thái Lan nhập khẩu đã tăng rất mạnh ở Việt Nam trong thời gian qua. Nếu từ 1/1/2016, với Cộng đồng Kinh tế ASEAN hình thành, hàng hóa của Thái Lan nhập khẩu vào dễ dàng thì sẽ chiếm thị trường của chúng ta. Người dân mua hàng của Thái Lan tức là nộp ngân sách cho Thái Lan, góp lãi cho công ty Thái Lan, trả lương cho công nhân Thái Lan.
Cho nên, trong khi nhìn nhận cơ hội thì cũng phải nêu lên yêu cầu cải cách, vì nếu không cải cách, không tái cơ cấu kịp thời thì hội nhập quốc tế lúc nào cũng là con dao hai lưỡi. Không phải mọi người đều thắng cả mà sẽ có kẻ thắng người thua. Chúng ta phải làm sao thắng trong cuộc chơi có tính bước ngoặt này.
Nông nghiệp được xác định là lĩnh vực có nhiều thách thức trong quá trình hội nhập. Trong bối cảnh công nghiệp hóa đang được đẩy nhanh, chúng ta nên nhìn thách thức với nông nghiệp ở “lăng kính” như thế nào?
Theo tôi, nông dân và nền nông nghiệp cũng đòi hỏi phải được tái cơ cấu và vươn lên mạnh mẽ. Nếu không, chúng ta sẽ phải chịu thách thức rất lớn. Từ chăn nuôi đến trồng trọt, làm sao đáp ứng được yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm (đóng gói, bao bì, chiếu xạ…).
Ví dụ như chiếu xạ, năm nay vải thiều đáp ứng được yêu cầu và xuất khẩu tốt, Bắc Giang có một mùa bội thu và đấy là kinh nghiệm tốt. Hãy giúp người nông dân, làm sao biến họ thành người công nhân nông nghiệp, có kỷ luật, kỹ năng, tuân thủ các điều kiện quốc tế để chiếm lĩnh được thị trường, chứ không phải cứ giảm thuế là họ mở cửa thị trường.
Giảm thuế là mở cửa thị trường mới chỉ là một mặt của vấn đề, còn hàng hóa có xuất khẩu sang các nước được hay không phụ thuộc vào việc chúng ta có đáp ứng được yêu cầu của nước nhập khẩu hay không. Kinh nghiệm với Nhật Bản là như vậy, họ rất cần mua cá ngừ của chúng ta, nhưng nếu cá ngừ ấy không đáp ứng được yêu cầu thì họ không mua…
Xin cảm ơn ông!