Sẽ gỡ vướng bằng cơ chế cho vay mới
Mỗi khách hàng trong nhìn nhận của các NHTM vừa là đối tác, nhưng đồng thời cũng phải có sự ràng buộc về mặt pháp lý ở mỗi khoản vay. Từ trước đến nay, sự ràng buộc này được thực hiện bằng Quyết định 1627/2001/QĐ-NHNN về việc ban hành Quy chế cho vay của TCTD đối với khách hàng.
Ảnh minh họa |
Và mặc dù từ cách đây hơn chục năm, NHNN ban hành Quyết định 127/2005/QĐ-NHNN đã sửa đổi, bổ sung một số quy định mới, phù hợp hơn với thực tiễn hoạt động cho vay của TCTD, nhưng đến nay khi Quốc hội thông qua một số bộ luật như Bộ luật Dân sự năm 2015 (BLDS 2015), Bộ luật Hình sự năm 2015, Luật Kinh doanh BĐS năm 2015… thì các văn bản dưới Luật cần tiếp tục phải có sự điều chỉnh phù hợp.
Trên thực tế không phải các quy định về cho vay chỉ được tập trung điều chỉnh ở Quyết định 1627 mà còn được điều chỉnh ở nhiều văn bản khác.
Đơn cử, về nguyên tắc chung, quy chế cho vay của TCTD đối với khách hàng theo Quyết định 1627 đã quy định thời hạn cho vay do NH và khách hàng tự thỏa thuận căn cứ trên cơ sở chu kỳ sản xuất kinh doanh, thời hạn thu hồi vốn của dự án, khả năng trả nợ của khách hàng và khả năng nguồn vốn của TCTD.
Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân trong sản xuất và trả nợ NH, tại Nghị định 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ nông nghiệp, nông thôn có quy định phương thức cho vay lưu vụ, đảm bảo phù hợp với chu kỳ sản xuất kinh doanh của hộ nông dân.
Theo đó, đối với các khách hàng là cá nhân, hộ gia đình nuôi trồng, chăm sóc các cây trồng, vật nuôi có tính chất mùa vụ theo chu kỳ sản xuất liền kề trong năm thì TCTD và khách hàng có thể thỏa thuận để khách hàng không phải trả số nợ gốc khi đến hạn.
Những điều chỉnh này được các chuyên gia đánh giá là tích cực, nhưng vẫn còn phải sửa đổi nhiều hơn các quy định liên quan đến hoạt động cho vay của TCTD để phù hợp với điều kiện thực tiễn từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế.
TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính - NH cho biết, để hoàn thiện hơn nữa trong việc hỗ trợ DN tiếp cận nguồn vốn về lâu dài cần chỉnh sửa quy chế cho vay của TCTD đối với khách hàng.
Hay như vấn đề lãi suất thời gian gần đây được tranh luận nhiều. Theo căn cứ quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 có hiệu lực từ ngày 1/1/2017 thì lãi suất thỏa thuận của khoản tiền vay không được vượt quá 20%/năm, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác sẽ được hướng dẫn cho vay thế nào.
Theo một thành viên Ban soạn thảo sửa đổi, bổ sung quy chế cho vay thì tại Khoản 1. Điều 91 Luật Các TCTD 2010 quy định: “TCTD và khách hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất, phí cấp tín dụng trong hoạt động NH của TCTD theo quy định của pháp luật”.
Như vậy, về lãi suất cho vay, Luật Các TCTD 2010 có quy định khác với quy định tại Bộ luật Dân sự 2015. Do đó, từ ngày 1/1/2017, lãi suất cho vay giữa TCTD đối với khách hàng vẫn phải tuân theo quy định tại Luật Các TCTD 2010. Để triển khai thực hiện quy định của Bộ luật Dân sự 2015 có liên quan đến hoạt động NH, NHNN dự kiến quy định cụ thể về lãi suất cho vay trong Thông tư cho vay, thay thế Quyết định 1627.
Theo nguồn tin của Thời báo Ngân hàng thì hiện nay dự thảo Thông tư thay thế Quyết định 1627 về quy chế cho vay đã được đưa ra lấy ý kiến các TCTD, đang được các đơn vị chức năng của NHNN hoàn thiện để sớm ban hành. Và rất có thể vào đầu năm 2017, các TCTD và khách hàng sẽ thực hiện một quy chế cho vay với nhiều điểm mới, hợp lý hơn.