Siêu mỏng, siêu méo vẫn tung hoành
Đặc điểm chung của những căn nhà này là phần cốt chỉ có vài mét vuông nhưng phía trên đua ra “thoải mái”, có khi gấp rưỡi phần cốt bên dưới tạo ra những hình khối rất kỳ dị.
Sau giải phóng mặt bằng, những ngôi nhà siêu mỏng được dịp “mọc lên” liên tiếp trên con đường Nguyễn Văn Huyên kéo dài |
Mới đây, tại buổi làm việc về kết quả giám sát xử lý nhà “siêu mỏng, siêu méo” trên địa bàn, HĐND TP. Hà Nội đã chỉ rõ, trong khi hàng trăm trường hợp cũ vẫn chưa được xử lý thì đã phát sinh 442 trường hợp mới. Bên cạnh đó, việc xử lý 192 trường hợp nhà “siêu mỏng, siêu méo” tồn đọng trước năm 2005 cũng có “tiến độ con rùa”, bởi đến nay, vẫn còn tồn đọng chưa xử lý 174 trường hợp trên địa bàn 7 quận: Cầu Giấy, Thanh Xuân, Đống Đa, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Tây Hồ.
Ngay cả việc hợp thửa, hợp khối được thành phố xác định là giải pháp ưu tiên, có quận làm tốt, hiệu quả, song có nơi triển khai rất ì ạch. Bên cạnh đó, việc quản lý sử dụng diện tích đất sau thu hồi vào mục đích công cộng như làm bảng tin, cây ATM… còn lúng túng, chưa đạt mục tiêu cải tạo cảnh quan kiến trúc đô thị.
Có thể nói, xử lý nhà siêu mỏng, siêu méo ở Hà Nội hiện nay vẫn chỉ loanh quanh phần ngọn, tức là chạy theo xử lý khi nhà đã hình thành. Trong khi đó, gốc của vấn đề là ở quy hoạch sau giải phóng mặt bằng lại chưa có.
Chừng nào mà phát triển đô thị chưa quan tâm đến những thửa đất còn lại sau thu hồi, cũng như chưa có quy hoạch kiến trúc mặt ngoài tuyến phố, thì chừng đó vẫn còn những ô đất méo mó, nhỏ hẹp sau giải phóng mặt bằng. Khi mở tuyến đường mới phải có thiết kế đô thị, nêu ra giải pháp tổ chức không gian kiến trúc, chỉ ra những ngôi nhà nào được phép cải tạo, cái nào phải hợp khối.
Theo ông Nguyễn Nhật Phong (Tây Hồ, Hà Nội), ở Hà Nội, khi quy hoạch đường sá, rất nhiều nhà tự nhiên được hưởng lợi kếch xù, tự nhiên nhà của họ ra mặt đường, giá trị tăng lên gấp hàng chục lần, trong khi những nhà mặt tiền tự dưng mất không phần lớn trị giá tài sản vì chỉ được đền bù theo khung giá theo quy định của Nhà nước mà thực tế chỉ bằng 1/5, 1/10 giá thực.
Những nhà bị lấy một phần đất chỉ còn lại một thửa bé tẹo thì rõ ràng “của đau con xót”, họ có xây dựng hay bán cho nhà phía sau và đòi giá cao là điều dễ hiểu và chả có gì là bất hợp lý.
Cũng theo ông Phong, để giải quyết tình trạng nhà siêu mỏng siêu méo cần phải làm từ gốc. Đơn cử, có thể học cách làm quy hoạch như Đà Nẵng. Nhà có vị trí mặt đường sẽ được tái định cư lại tại mặt đường, người dân không bị thiệt nên rất ủng hộ, mà nhà nước cũng giảm bớt chi phí đền bù. Người ở trong ngõ được đền bù thỏa đáng vì chi phí đền bù chung không bị đội lên do không phải bù đắp cho các nhà ở mặt tiền.
Còn theo các chuyên gia, để giải quyết triệt để vấn đề nhà “siêu mỏng, siêu méo”, việc lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết hai bên tuyến đường, thiết kế đô thị cần thực hiện trước khi phê duyệt giải phóng mặt bằng mở đường mới.
Đối với các thửa đất không đủ điều kiện xây dựng và nằm ngoài chỉ giới đường đỏ hai bên tuyến đường, cần phải chỉ đạo chủ đầu tư bố trí kinh phí và thực hiện giải phóng mặt bằng, thu hồi đất cùng với giải phóng mặt bằng dự án, nếu không việc xử lý công trình siêu mỏng, siêu méo sẽ rất khó khăn.
Không thể để tình trạng cứ giải phóng mặt bằng xong, các quận lại phải trông giữ hoặc chạy theo để giải quyết các trường hợp thửa đất không đủ điều kiện xây dựng công trình.
Bên cạnh đó, thành phố cần thành lập các tổ công tác liên ngành xử lý nhà siêu mỏng, siêu méo, đồng thời gắn chặt kết quả xử lý với trách nhiệm của chủ tịch UBND các quận, huyện. Kiên quyết tháo dỡ ngay phần công trình xây dựng trên đất đã bồi thường. Sau một tháng nếu không hợp thửa, hợp khối sẽ thu hồi đất để phục vụ mục đích công cộng.
Đặc biệt, việc xử lý, sử dụng các phần đất sau thu hồi phải công khai minh bạch. Với nhiều biện pháp, giải pháp cùng thực hiện đồng bộ và quyết liệt, thì “vấn nạn” nhà siêu mỏng, siêu méo sẽ được xử lý triệt để.