Sự tươi mới của “Nghệ thuật đảo ngược”
Trường phái nghệ thuật mới
Ông chia sẻ: Khi tôi dấn thân vào Upsidedownism, tôi chỉ nhớ có 1 điều: Nhìn vào bản ngã của mình và vẽ nó. Tôi chọn tự do sáng tạo trong sự thuần túy, tinh khiết của nó, tóm lại là không pha tạp. Càng tự do thì nghệ thuật càng bay bổng. Độc lập và tự do là những yếu tố cơ bản của sự sáng tạo. Để sáng tạo, ta phải vượt qua các giới hạn về địa lý, về phong tục, các thói quen… để đến được với ý nghĩa của cái đẹp tuyệt đối vượt thời gian”.
Một số tác phẩm của Nguyễn Đại Giang tại triển lãm |
Tranh đảo ngược của họa sĩ Nguyễn Đại Giang cổ điển mà mới mẻ, thường đem đến người thưởng ngoạn ấn tượng vui tươi, sự hài hước và yêu đời. Màu sắc trong tranh của ông giản dị và gần gũi, nhưng người ta nhận thấy rất riêng, không lẫn vào đâu được. Bởi nơi đó ẩn giấu sự khắc khoải, bàng bạc nỗi thương nhớ quê nhà.
Đặc biệt, với tình cảm yêu mến dành cho miền Trung ruột thịt, trong 22 tác phẩm vẽ bằng chất liệu sơn dầu và acrylic tham dự triển lãm lần này tại Đà Nẵng, Nguyễn Đại Giang rất tâm đắc 2 tác phẩm với đề tài về văn hóa, con người miền Trung, đó là “Bài Chòi” và “Chân dung Bùi Giáng”.
Các nhà phê bình hội họa quốc tế đánh giá cao các tác phẩm của Nguyễn Đại Giang. Họ cho rằng ông là một nhà cải cách, là người đã thiết lập về cơ bản một trào lưu nghệ thuật mới. Bà Hạ Chí Nhân, giảng viên đại học Bách khoa Hà Nội, nhận xét: “Xem tranh của ông thấy chỉ có tình yêu và không hận thù. Nhìn tranh ông, ta nhận ngay ra chất Á Đông, chất Việt. Những thói quen tập quán của người Việt, chỉ người Việt mới có”.
Còn họa sĩ Việt kiều Mỹ Etecetera Nguyễn Trường đã từng xem tranh của ông cho biết: Trường phái đảo ngược của họa sĩ Đại Giang khá mới mẻ ở Mỹ và đã được cấp bằng sáng chế. Người xem luôn nhận thấy sự hài hước, hóm hỉnh trong tranh của ông. Họa sĩ Đặng Mậu Tựu, Ủy viên BCH Hội Mỹ thuật Việt Nam đánh giá, trường phái đảo ngược của họa sĩ Nguyễn Đại Giang đánh dấu một sự sáng tạo, tìm tòi riêng. Mỗi tác phẩm của họa sĩ có một cái hay riêng, làm ngược, đảo lộn để người xem có góc nhìn trái chiều từ cái lạ của bức tranh.
Ruthie Tucker, Giám đốc phụ trách Gallerry Whitney Amsterdam ở New York, Mỹ đã nhận xét: “Nghệ sĩ Đại Giang là một nhà cải cách, người đã thiết lập về cơ bản một trào lưu nghệ thuật mới. Ảnh hưởng của nó vừa thách thức sự kỳ vọng của chúng ta, vừa cho chúng ta một cách nhìn mới hoàn toàn độc đáo.
Trường phái đảo nghịch mà Đại Giang xây dựng là một sự tạo hình không cân đối về mặt hình thể học, nhưng lại hoàn toàn chính xác về mặt cảm xúc, nằm trong xu hướng của Picasso và các nhà cải cách thế kỷ 20. Upsidedownism của Đại Giang thật khó phân loại: nó có một chút siêu thực, một chút hình thể và rất nhiều tính chất nguyên thủy của họa sĩ”.
Sự tiếp nối truyền thống
Theo họa sĩ Nguyễn Đại Giang, mỗi một người trong cuộc đời luôn có 2 vế: lúc buồn lúc vui, lúc khỏe mạnh khi ốm đau. Thiên nhiên cũng vậy: Mùa đông lạnh lẽo, mùa hè nóng bỏng. Dù mình không muốn thì cuộc sống vẫn tiếp diễn. Nghệ thuật tranh đảo ngược của ông là vẽ hai chiều, tức là chấp nhận thêm chiều vô lý trong đó. Điều đó không có nghĩa là ông bênh vực cái vô lý, mà trời đất như vậy, phải chấp nhận. Cũng giống như trong âm có dương, trong dương có âm. Sự đảo ngược mang tới niềm lạc quan, giúp con người nhìn cuộc đời vẫn tươi đẹp, dù cuộc đời không phải lúc nào cũng vậy.
Họa sĩ chia sẻ: Nghệ thuật đảo ngược này ông được kế thừa và phát triển từ chính tổ tiên chúng ta, có từ 1.000 năm trước. Đó chính là những bức vẽ đảo ngược trên đá ở bãi đá cổ Sa Pa, các bức tranh tường ở đồng bằng sông Cửu Long thế kỷ thứ 17. Chính là tổ tiên ta, chứ không phải đâu xa lạ.
Và ông nhấn mạnh: "Tranh của tôi là sự tiếp nối truyền thống của Việt Nam, một truyền thống rất nhân văn. Ông không có gì ngoài mục đích đưa bản sắc văn hóa Việt đến gần hơn với bạn bè thế giới. Muốn vậy phải tạo ra cái riêng độc đáo, mới lạ ngay ở chính bản thân mình đầu tiên".
Họa sĩ Nguyễn Đại Giang, sinh năm 1944 tại Hà Nội. Ông tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội và Đại học Mỹ thuật Công nghiệp tại Moscow, Nga. Từ năm 1992 đến nay, ông định cư ở Seattle, Washington, Mỹ. Tên tuổi của ông gắn liền với trường phái tranh đảo ngược đã ghi vào cuốn 500 người sáng lập của thế kỷ 21 (500 founders of Century 21, Anh), Từ điển những họa sĩ quốc tế (Dictionary of International artists, Mỹ), Những họa sĩ quốc tế quan trọng của thế giới (Important international Artist of the world, Mỹ), Thiên tài sáng tạo (Creative Genius, Anh)...
Ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân, triển lãm nhóm và giành được nhiều giải thưởng quốc tế. Một trong số những bức tranh ông tâm đắc nhất là bức “Ca trù”. Bức này được đánh giá cao tại Mỹ khi nó được vinh danh kiệt tác của thế giới (Master of the world) và giải thưởng danh dự, bằng xuất sắc do Artoteque.com, London trao tặng năm 2007.
Chủ nhật tuần này (11/1/2018), tại Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng sẽ khai mạc triển lãm “Nghệ thuật đảo ngược – Upsidedownism” của họa sĩ Nguyễn Đại Giang. Đây là lần đầu tiên tại Đà Nẵng và lần thứ 4 trên cả nước, “Nghệ thuật đảo ngược” - một trường phái nghệ thuật mới lạ, đặc sắc và đầy ấn tượng được giới thiệu đến công chúng yêu nghệ thuật. Trước đó, triển lãm đã ra mắt ở TP. Hồ Chí Minh (2009), Hà Nội (2014) và Huế (2016).