Tái cơ cấu ngân hàng được đánh giá cao
Thành công nhất trong 3 trụ cột
Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2015 được đại diện Bộ KH&ĐT trình bày tại phiên họp, phần liên quan đến tái cơ cấu thị trường tài chính được cơ quan này đánh giá rất tích cực.
Cụ thể, Bộ KH&ĐT ghi nhận: NHNN đã thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt để tái cơ cấu các NHTM theo hai hướng xử lý nợ xấu và xử lý sở hữu chéo. Đối với các NH có quan hệ sở hữu chéo lớn thời gian qua đã buộc sáp nhập, các NH quản trị yếu kém cũng đã được sáp nhập vào các NH khác mạnh hơn.
Thậm chí một số NHTM còn bị buộc mua lại với giá 0 đồng hoặc đưa vào diện kiểm soát đặc biệt để đảm bảo tiền gửi cho người dân và an toàn cho toàn hệ thống.
Hiện thị trường vẫn đang tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường như giá dầu hoặc mức cầu nội địa |
Ông Nguyễn Thế Phương, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng, trong số 3 trụ cột chính tái cấu trúc nền kinh tế thực hiện theo lộ trình thì mảng tài chính NH được xem là thành công nhất.
Trong khi mảng đầu tư công cơ bản mới chỉ hoàn thiện được các thể chế pháp lý và giảm đầu tư dàn trải ở một số lĩnh vực; mảng DNNN mới chỉ cổ phần hóa được khoảng 95 DN và thoái vốn ngoài ngành đạt khoảng 8,9 nghìn tỷ đồng thì mảng tài chính NH cơ bản đã xử lý xong việc đưa nợ xấu về 3% và hoàn thành xử lý các NHTM yếu kém.
Ông Trần Hoàng Ngân (Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM) cho rằng, chính sự chủ động của NHNN trong các giải pháp xử lý nợ xấu thời gian qua đã giúp nợ xấu của toàn hệ thống NH được đưa về mức 3%. Điều này góp phần lớn làm cho tín dụng phục hồi tăng trưởng ở mức 11%, đẩy nhanh được tốc độ cung ứng vốn ra nền kinh tế, làm tăng năng suất và hiệu quả các ngành sản xuất – kinh doanh, từ đó cải thiện GDP của cả nước.
Cụ thể hơn, đại biểu Phạm Huy Hùng (thành viên UBKT Quốc hội) cho rằng, thời gian qua, NHNN đã phối hợp hài hòa giữa chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa để kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra nhằm góp phần tăng tính thanh khoản cho nền kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô.
Việc điều hành chính sách tiền tệ đã thực hiện được mục tiêu ổn định tiền tệ trên cả 3 góc độ: kiềm chế tăng chỉ số giá tiêu dùng, ổn định tỷ giá và ổn định thị trường vàng. Kết quả cơ cấu lại hệ thống NH trong những năm vừa qua đã góp phần nâng cao mức xếp hạng NH của Việt Nam trong khu vực và thế giới.
Tuy nhiên, đại biểu Hùng cũng cho rằng, có một số vấn đề NHNN cần nêu rõ trong báo cáo để làm cơ sở cho cơ quan của Quốc hội thẩm định. Chẳng hạn thời gian qua NHNN đã chọn lựa 10 NHTM thực hiện thí điểm cho lộ trình tuân thủ Hiệp ước Basel II.
Tuy nhiên, việc chuẩn bị thực tế ở các NHTM đến thời điểm này như thế nào thì chưa được nêu rõ trong các báo cáo chi tiết. Ngoài ra, mặc dù việc tái cơ cấu các TCTD và xử lý nợ xấu liên quan đến quyền, nghĩa vụ, lợi ích của nhiều bên và mất nhiều thời gian với nhiều thủ tục, nhưng cũng cần được bóc tách để báo cáo thẩm tra được cụ thể hóa hơn.
Lo ngại cho khả năng giảm lãi suất
Phát biểu tại phiên họp, TS. Trần Du Lịch đưa ra 9 điểm kiến nghị đại diện các bộ, ngành cần làm rõ để bổ sung hoàn thiện cho báo cáo thẩm tra của UBKT Quốc hội. Theo đó, ông Lịch cho rằng, ngoài việc đánh giá quá trình tái cấu trúc nền kinh tế ở 3 trụ cột chính là đầu tư công, hệ thống tài chính – NH, hệ thống DNNN thì các lĩnh vực khác như công nghiệp, nông nghiệp cũng cần đánh giá.
Ngoài ra, tiến độ cổ phần hóa các DNNN, tiến độ cải cách hành chính ở các bộ ngành, tình trạng nhập siêu từ Trung Quốc, tình trạng thu ngân sách không đúng với mức chi thường xuyên cũng cần được giải trình.
Riêng về lĩnh vực NH, ông Lịch cho rằng, hiện nay dư nợ cho vay của toàn hệ thống đang cao hơn so với mức huy động. Thế nhưng cái khó cho các NHTM hiện nay là không còn nhiều cơ hội để giảm lãi suất cho vay.
Bởi ba lý do: Thứ nhất, do lạm phát được kiềm chế ở mức thấp nên trái phiếu Chính phủ tỏ ra cạnh tranh khi huy động vốn; Thứ hai, do tập trung cho xử lý nợ xấu và tái cấu trúc, các NHTM không còn khả năng giảm chi phí kinh doanh vì phải tăng nhiều khoản trích lập dự phòng rủi ro; Thứ ba, mặc dù tín dụng tăng trưởng cao trong thời gian qua, tuy nhiên các NH cũng đang đi vào lộ trình thực hiện các tiêu chuẩn cao hơn về tỷ lệ an toàn vốn, hạn chế nợ xấu mới phát sinh. Do đó, việc chọn lựa khách hàng để cho vay cũng rất chặt chẽ nên không dễ để đẩy mạnh vốn ra thị trường.
Tuy nhiên, theo ông Trần Hoàng Ngân, hiện nay mức lạm phát tại Việt Nam thấp hơn mức chung của các nước khu vực Đông Nam Á. Trong khi đó thời gian qua, NHNN đã linh hoạt điều chỉnh tăng tỷ giá đồng nội tệ so với đồng USD phù hợp thị trường, vì thế, cơ hội để NHNN kéo giảm lãi suất tái cấp vốn, tạo tiền đề cho các NHTM giảm lãi suất cho vay các kỳ hạn xuống thấp hơn mức hiện nay là hoàn toàn có thể.
Cho vay dồn mạnh vào khu vực tư nhân Tại phiên họp, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng ghi nhận những ý kiến đóng góp của các đại biểu đại diện các bộ, ngành và địa phương liên quan đến lĩnh vực tín dụng, ngân hàng. Phó Thống đốc khẳng định: tính đến thời điểm hiện nay, hầu hết tỷ trọng dư nợ tín dụng đã được đưa vào lĩnh vực sản xuất – kinh doanh. Trong đó, chủ yếu là nhóm DN tư nhân. Riêng về kiến nghị hạ lãi suất cho vay, NHNN sẽ tiếp thu ý kiến của đại biểu các địa phương và bộ, ngành. Tuy nhiên, thời điểm nào có thể hạ lãi suất thì phải căn cứ hài hòa vào tổng thể trong tương quan với các chỉ số về lạm phát cũng như yếu tố tỷ giá thời gian tới. Theo Phó Thống đốc, hiện thị trường vẫn đang tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường như giá dầu hoặc mức cầu nội địa. Nếu các yếu tố này thay đổi sẽ tác động trực tiếp đến lạm phát, từ đó lan sang các yếu tố lãi suất và tỷ giá. |