Tài sản nhà nước sử dụng kém hiệu quả do cơ chế bó
Một số quy định hiện hành đang gò bó khiến tài sản công như nhà, đất... chưa được sử dụng thực sự hiệu quả. Nhiều đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL) đang “lách luật” để tối đa hóa hiệu quả sử dụng các cơ sở này. Đơn cử như nhiều trường phổ thông đang cho các lớp dạy ngoại ngữ thuê phòng học buổi tối. Hoặc các trung tâm y tế huyện đang dành một phần diện tích đặt các máy chụp x-quang, máy siêu âm do tư nhân bỏ vốn đầu tư hay một số trung tâm thể dục thể thao của tỉnh đã cho tư nhân bỏ vốn xây bể bơi trong khuôn viên trung tâm – trong diện tích đất là tài sản nhà nước đang giao cho trung tâm quản lý.
Ảnh minh họa |
“Theo quy định hiện nay thì không được sử dụng như thế này, nhưng hình thức này vừa tối đa hóa hiệu quả sử dụng nhà, đất vừa huy động vốn đầu tư từ xã hội đáp ứng nhu cầu của nhân dân”, ông Trần Đức Thắng, Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài Chính) cho biết. Ông cũng nêu ra nhiều những hạn chế trong quy định về quản lý tài sản công ở các ĐVSNCL hiện nay và cho biết định hướng đổi mới cơ chế quản lý, sử dụng tài sản nhà nước tại các ĐVSNCL.
“Tôi nói định hướng đổi mới bởi vì các nội dung đổi mới cơ chế này được thể hiện đã được trình Chính phủ và sẽ sớm được ban hành”, ông Thắng cho biết. Cơ chế mới sẽ có nhiều điểm mới mở và linh hoạt hơn để tài sản, đặc biệt là nhà, đất được phát huy tối đa công năng và mang về nguồn thu cho đơn vị quản lý. Đơn cử như nhà, đất sử dụng không hết sẽ được phép cho thuê như trường hợp các trường học, trung tâm y tế hay trung tâm thể thao đã nêu…
Theo cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản nhà nước (TSNN) hiện đang quản lý 4 loại TSNN có giá trị lớn gồm: đất, nhà, ô tô, tài sản khác có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên/1 đơn vị tài sản. Tính đến ngày 31/12/2014, tổng nguyên giá TSNN của cả nước là: 999.692,08 tỷ đồng (chưa bao gồm tài sản tại các đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, DNNN). Trong đó, 59.251 ĐVSNCL hiện đang quản lý 304.810 tài sản (chiếm 63,82% tổng số lượng TSNN) với tổng nguyên giá là 690.590,36 tỷ đồng (chiếm 69,08% tổng giá trị TSNN). |
Bên cạnh đó, sẽ mở rộng đối tượng ĐVSNCL được Nhà nước xác định giá trị TSNN để giao cho đơn vị quản lý. Sẽ loại bỏ một số điều kiện và thủ tục không cần thiết để đẩy nhanh quá trình giao tài sản cho đơn vị quản lý. Đơn cử như sẽ bỏ quy định phải xác định giá trị tài sản để giao vốn cho đơn vị đối với phần diện tích đất Nhà nước cho ĐVSNCL thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm. Như thế là đã giảm thủ tục, chi phí xác định giá trị quyền sử dụng đất của gần 1000 ĐVSNCL thuộc đối tượng phải chuyển sang thuê đất.
Với những quy định mới, có thể rút ngắn được ít nhất 1/2 thời gian từ khi bắt đầu kiểm kê, xác định giá trị tài sản đến khi hoàn tất việc giao tài sản cho ĐVSNCL.
Ông Thắng cũng khẳng định, Bộ Tài chính cũng sẽ rà soát hệ thống chế tài xử lý các trường hợp vi phạm trong quản lý, sử dụng TSNN tại ĐVSNCL tự chủ tài chính. Các thông tin liên quan đến việc xác định giá trị tài sản để giao cho đơn vị quản lý cũng như việc sử dụng TSNN vào mục đích kinh doanh cũng sẽ được cập nhật vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về TSNN để theo dõi, quản lý và công khai theo quy định của pháp luật.
Ông Thắng cũng chỉ ra những đổi mới quan trọng tại Nghị định 59/NĐ-CP/2014 về khuyến khích xã hội hóa (XHH). Đó là đưa thêm giám định tư pháp vào cùng 6 lĩnh vực đang khuyến khích XHH là giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thế thao, môi trường.
Một đổi mới quan trọng nữa là các ĐVSNCL có quy mô lớn, nhất là các trường học, bệnh viện, cơ sở nghiên cứu, khu thể thao văn hóa..., ngoài giá trị tài sản đã đầu tư trên đất thì những đơn vị này còn có giá trị lợi thế thương hiệu, lợi thế vị trí địa lý... rất lớn. Các đơn vị này được sử dụng tài sản đã đầu tư trên đất, lợi thế kinh doanh, lợi thế thương hiệu, lợi thế thương mại và các lợi thế khác có liên quan để góp vốn, liên doanh, liên kết thành lập cơ sở thực hiện XHH. Số tiền cho thuê cơ sở hạ tầng, công trình XHH có thể dùng để góp vốn, liên doanh, liên kết với cơ sở thực hiện XHH và số tiền cho thuê được xác định là phần vốn góp của đơn vị tại cơ sở thực hiện XHH hình thành trong việc góp vốn, liên doanh, liên kết này.
Cơ cấu TSNN tại ĐVSNCL (theo loại tài sản): - Tài sản là đất: 75.010 khuôn viên với tổng giá trị là 482.158,71 tỷ đồng (chiếm 69,82%). - Tài sản là nhà: 196.855 cái với tổng nguyên giá là 165.610,73 tỷ đồng (chiếm 23,98%). - Tài sản là xe ô tô: 15.651 xe với tổng nguyên giá là 7.752,34 tỷ đồng (chiếm 1,12%). - Tài sản khác: 17.294 tài sản với tổng nguyên giá là 35.077,57 tỷ đồng (chiếm 5,08%). |