Tăng trưởng chất lượng cao, cách nào để đạt được?
Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP 2019 đạt 6,9% | |
Tạo nền tảng cho tăng trưởng nhanh và bền vững | |
Nông nghiệp trước vận hội mới từ các FTA |
Tăng trưởng phải đến được với tất cả mọi người
Năm 2018 khép lại với nhiều kết quả ấn tượng khi tăng trưởng đạt tới 7,08% - cao nhất trong 11 năm trong khi KTVM vẫn giữ được ổn định, thể hiện qua các dấu hiệu như lạm phát chỉ ở mức trên 3,5%; tốc độ tăng trưởng tín dụng chỉ dừng ở mức 14%; xuất siêu tới 6,8 tỷ USD; tiếp tục tăng được dự trữ ngoại hối…
“2018 là năm mà chúng ta thấy đầu tư không tăng vượt bậc, tín dụng tăng thấp hơn một cách đáng kể so với các năm trước, trong khi tăng trưởng GDP lại đạt mức rất cao. Tôi cho rằng đây là một điều rất khác về mặt cơ cấu và tạo cho chúng ta một niềm tin là nền kinh tế đang đi theo hướng tăng trưởng nhanh và bền vững, mặc dù vẫn còn có rất nhiều hạn chế, thách thức phải tiếp tục vượt qua”, TS. Vũ Thành Tự Anh - Đại học Fulbright Việt Nam nhận định.
Xuất khẩu được dự báo sẽ tăng mạnh nếu tận dụng tốt các cơ hội |
Tăng trưởng nhanh và bền vững là chủ trương và mục tiêu xuyên suốt của Việt Nam trong những năm qua. Để thực hiện chủ trương đó, trong suốt thời gian qua Đảng và Nhà nước đã xác định ba đột phá chiến lược: Đột phá về thể chế, đột phá về hạ tầng và đột phá về nguồn nhân lực. Chủ trương đúng và các đột phá “trúng” đã giúp quá trình phát triển kinh tế đất nước trong những năm qua đạt được nhiều thành tựu ấn tượng, mà nổi bật là những kết quả đạt được trong năm 2018.
Theo ông Nguyễn Văn Bình - Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, các đột phá chiến lược này vẫn còn nguyên giá trị. Trong thế giới phẳng hiện nay, quốc gia này hơn quốc gia kia không phải là lực lượng vật chất mà xét cho cùng chính là ở thể chế và các quốc gia cạnh tranh với nhau để có một môi trường thể chế có sức cạnh tranh nhất. Bởi có thể chế tốt thì sẽ có nhà đầu tư, sẽ huy động được các nguồn lực và sẽ có khoa học công nghệ - những yếu tố cơ bản để tạo cơ hội cho phát triển kinh tế nhanh và bền vững. Do đó, đột phá về thể chế hiện nay chính là hướng vào xây dựng một môi trường thể chế cạnh tranh.
Hay về hạ tầng, dù cơ sở hạ tầng đã có những bước cải thiện rất quan trọng nhưng nếu so với thế giới hay với chính nhu cầu của Việt Nam trong tương lai thì còn phải nỗ lực nhiều. Ví dụ, chi phí logistics ở Việt Nam hiện vẫn còn quá cao so với khu vực và thế giới nên khó có thể có sức cạnh tranh tốt cũng như góp phần cho phát triển ổn định và bền vững...
Đột phá hiệu quả không quên ổn định KTVM
Tuy nhiên, trong mỗi một giai đoạn phát triển trong nội hàm của các đột phá đó phải có những trọng tâm, trọng điểm khác nhau. Đối với vấn đề thể chế, việc cần làm là phải tiếp tục cải cách để tạo ra một môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn hơn nữa. Song song với đó, để tận dụng hiệu quả các FTA thế hệ mới trong bối cảnh mới của thương mại thế giới và CMCN 4.0, việc phát triển nền kinh tế số và hạ tầng liên quan trở thành yêu cầu tất yếu. Nhưng theo các chuyên gia, nếu chúng ta cần nhanh chóng xây dựng một môi trường pháp lý cho kinh tế số phát triển. Bởi vậy, đột phá thể chế bên cạnh việc tiếp tục giải quyết những vấn đề và thách thức truyền thống còn phải đi vào giải quyết những vấn đề mới phát sinh, đặc biệt liên quan đến khung khổ pháp lý cho phát triển kinh tế số.
Trong khi đó, đột phá về hạ tầng bên cạnh việc tiếp tục nâng cao khả năng quản trị và thu hút vốn đầu tư vào kết cấu hạ tầng giao thông vận tải thì đột phá vào hạ tầng năng lượng cũng là một ưu tiên, theo hướng đa dạng hóa các nguồn cung năng lượng và dần chuyển sang các nguồn năng lượng sạch và năng lượng tái tạo để vừa đảm bảo đáp ứng được nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, vừa thân thiện với môi trường hơn và giúp củng cố nền tảng cho tăng trưởng bền vững. Ngoài ra, để kinh tế số thực sự trở thành một động lực mới cho tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững thì ngoài yếu tố thể chế như đã nói ở trên, việc phát triển hạ tầng về truyền thông, công nghệ thông tin cũng phải đi trước một bước.
Về nguồn nhân lực, đây được xác định là nhân tố khởi nguồn và quyết định cho tất cả, từ đáp ứng nhu cầu lao động cho thị trường, tới phát triển khoa học công nghệ hay đổi mới mô hình tăng trưởng… “Cải thiện và nâng cấp chất lượng nguồn nhân lực là vấn đề rất quan trọng và để làm được thì vấn đề cải thiện và nâng cao chất lượng của hệ thống giáo dục là cốt lõi”, ông Ousmane Dione - Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam nhìn nhận.
Quả vậy, theo các chuyên gia, nếu không có nguồn nhân lực chất lượng thì không đổi mới được mô hình tăng trưởng hay triển khai thành công các ngành công nghệ cao giúp Việt Nam bắt kịp con tàu 4.0. Do đó, đổi mới một cách toàn diện về giáo dục và đào tạo, đặc biệt là giáo dục đào tạo đại học, sau đại học và đào tạo về nghề phải là đột phá để cải thiện chất lượng nguồn nhân lực.
Trong quá trình thực hiện các đột phá trên, ông Ousmane Dione cho rằng, ổn định KTVM phải luôn được đảm bảo. “Ổn định KTVM là một tiêu chí quan trọng đầu tiên để cho chúng ta hướng đến phát triển kinh tế nhanh và bền vững trong bối cảnh kinh tế thế giới đang trải qua những bất định, rủi ro, đà tăng trưởng suy giảm và những bất định này hoàn toàn có thể ngăn trở sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, thậm chí có thể tạo ra những cú sốc”.