Tăng trưởng tín dụng đang cao hay thấp?

15% hay 8%?

Theo số liệu thông báo chính thức của NHNN, tính đến hết tháng 6/2012, tăng trưởng tín dụng toàn ngành đạt 0,76% so với cuối năm 2011 (nếu tính cả số dư đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp và ủy thác thì tăng khoảng 1,4%). Tuy nhiên do dòng tín dụng được tập trung hướng vào những lĩnh vực ưu tiên, nên tín dụng đối với những lĩnh vực này vẫn có sự tăng trưởng khá tốt. Tính đến 31/5/2012, tín dụng phục vụ cho xuất khẩu tăng 12,63%, nông nghiệp nông thôn tăng 3%, công nghiệp hỗ trợ ước tăng 7,13%. Đặc biệt, riêng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa lại giảm 13,69% (tính đến 31/3/2012). Trong đó, dư nợ đối với lĩnh vực không khuyến khích đang giảm về 5,25% so với tổng dư nợ cho vay và so với mức 11,6% của cuối năm 2011.

Hiện vốn khả dụng của các NHTM rất dồi dào, song tín dụng khó tăng do khả năng hấp thụ của nền kinh tế yếu. (Ảnh: ĐK)

Một vấn đề đặt ra, tín dụng cho toàn ngành đã được điều chỉnh, từ mức 15%-17% xuống còn 8%-10%. Mức tăng trưởng tín dụng đã được NHNN điều chỉnh, điều này cho thấy trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam còn bị nhiều ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài, khi kinh tế thế giới có thể rơi vào suy thoái thì đây được coi là sự điều chỉnh thận trọng và hợp lý trong bối cảnh khó đoán định như hiện nay. Bên cạnh đó, theo các chuyên gia kinh tế, trong 10 năm trở lại đây, mức tăng tín dụng của Việt Nam bình quân 30%/năm đã giúp nền kinh tế tăng trưởng ở mức cao, nhưng cũng gây ra nhiều huệ lụy cho nền kinh tế như gây lạm phát cho những năm tiếp theo. Theo chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, nếu tăng trưởng tín dụng năm nay đạt khoảng 8-10% là tốt. Bởi ngoài những lý do trên thì năm nay cũng không cần phải tăng tín dụng cao, vì đây được coi là năm tái cấu trúc. Do vậy, việc quản lý rủi ro chặt chẽ và tái cơ cấu từng ngân hàng được đặt mục tiêu quan trọng hơn tăng trưởng. Hơn thế, một số ý kiến cũng cho rằng, mục tiêu 8-10% không hề thấp do vì cuối năm ngoái, một số ngân hàng đã tăng tín dụng kỹ thuật để có dư địa cho phát triển tín dụng năm nay.

Bên cạnh đó, tình hình kinh tế vĩ mô của Việt Nam có vẻ khả quan hơn khi lạm phát hạ nhiệt và thâm hụt thương mại ngày càng thu hẹp. NHNN có thể tích luỹ nhiều dữ trữ ngoại hối hơn để qua đó ổn định tỷ giá, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Thêm vào đó, các cuộc cải cách đang tăng tốc để giải quyết các vấn đề sâu xa trong nền kinh tế đã góp phần xây dựng một chiến lược phát triển bền vững, theo đó bảo đảm tăng trưởng được xây dựng trên năng suất cao chứ không phải do tăng trưởng tín dụng. Do vậy, mặc dù tăng trưởng còn chậm nhưng đây có thể là một điều may mắn tiềm ẩn cho nền kinh tế - báo cáo 6 tháng đầu năm của HSBC nhận định.

Thận trọng về đích

Chỉ tiêu tín dụng mà các NHTM nhận được từ đầu năm vẫn “y án” để các ngân hàng thực hiện. Nếu tăng trưởng hết hạn mức tín dụng được giao, ACB sẽ tăng khoảng 17.000 tỷ đồng, còn theo Sacombank khẳng định năm nay chỉ tăng được khoảng 10% tức gần 8.000 tỷ đồng, DongABank đến 6 tháng đầu năm chỉ tăng 5%, nếu tăng hết chỉ tiêu là 15% khoảng 6.500 tỷ đồng, Navibank nếu tăng hết 15% thì khoảng gần 2.000 tỷ đồng, OCB trên 2.000 tỷ đồng nếu đạt chỉ tiêu hạn mức đã được cấp… Bên cạnh những NHTM tăng tín dụng chậm, đã có những ngân hàng: MB đã tăng trên 11,6%, HDBank đạt 8% trong 6 tháng đầu năm… Và đã có ngân hàng xin NHNN cho phép tăng trưởng tín dụng vượt hạn mức đã cấp. Theo ông Đặng Quốc Tiến – Phó tổng giám đốc MB, MB đang trình NHNN cho tăng trưởng tín dụng năm nay đến 25%. Với hạn mức mới này, MB sẽ dành chủ yếu cho việc phát triển khách hàng mới bên cạnh việc đáp ứng nhu cầu vay vốn của các khách hàng đã được MB cấp hạn mức. Mức lãi suất cho vay cũng chỉ tối đa là 15%/năm. OCB cũng đang trình NHNN để được tăng tín dụng đến 25-30%. Ông Nguyễn Đình Tùng – Tổng giám đốc OCB cho biết, với chiến lược tăng tín dụng OCB sẽ tập trung vào những khách hàng trọng tâm, mức lãi suất cho vay 13-14%/năm đối với khách hàng thông thường. Thực ra, tăng trưởng tín dụng chỉ là một trong những chỉ tiêu tăng trưởng của OCB bên cạnh việc đặt chỉ tiêu tăng số lượng khách hàng giao dịch, tăng sản phẩm bán ra… và Hội đồng quản trị của OCB chấp nhận lợi nhuận ở mức khiêm tốn so với các năm trước.

Nhiều NHTM đang xin nới chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng. (Ảnh: ĐK)

Mới đây Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ đã khẳng định, những tháng cuối năm Việt Nam sẽ tăng tổng cầu. Điều này sẽ hóa giải tồn kho cho doanh nghiệp và tín dụng sẽ lưu thông dòng chảy. Nhưng dòng chảy tín dụng này cần phải được kiểm soát. Thường về cuối năm, cầu về tín dụng tăng, việc đáp ứng các yêu cầu thiết yếu như: cho vay sản xuất kinh doanh, cho vay các ngành hàng thiết yếu vẫn phải đảm bảo. Một lãnh đạo ngân hàng cho biết, hiện nhiều ngân hàng đang dư tiền nhưng phải gửi trên liên ngân hàng vì cầu tín dụng thì có nhưng nhiều khách hàng không đáp ứng được điều kiện vay... Và sự tăng trưởng tín dụng còn phụ thuộc vào vòng quay tín dụng. Do vậy những khoản vay đến hạn trong những tháng cuối năm cũng sẽ là một nguồn tiền đáp ứng cho vòng quay tín dụng quay tiếp đối với những khoản vay mới khả thi.

Việc tăng trưởng tín dụng thấp, áp lực lợi nhuận là không nhỏ đối với các NHTM trong thời điểm hiện nay. Tổng giám đốc của một NHTMCP cho biết, kinh doanh ngân hàng hiện nay rất khó, vì vừa phải đảm bảo cổ tức cho cổ đông, đảm bảo lợi nhuận cho ngân hàng, đồng thời cũng phải cung cấp giá vốn rẻ trong thời buổi cạnh tranh khi đầu ra tín dụng không thể ồ ạt như trước. Và như vậy, đứng trước thử thách gian nan này, đang cần đến những nhà quản trị ngân hàng đầy bản lĩnh.

Linh Lan