Thanh tra, giám sát: Tiến gần thông lệ quốc tế
Ảnh minh họa |
Lãnh đạo Cơ quan Thanh tra giám sát NH cho biết, từ cuối năm 2011 đến nay, hoạt động thanh tra, giám sát của NHNN đã và đang có những cải cách mạnh mẽ. Các cuộc thanh tra đã được chỉ đạo tiến hành tập trung, thống nhất về mục tiêu, định hướng, đối tượng, nội dung thanh tra theo kế hoạch được phê duyệt.
Bên cạnh đó, phương thức thanh tra cũng được triển khai theo hướng tăng cường thanh tra toàn diện pháp nhân TCTD, kết hợp thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về tiền tệ và NH với thanh tra rủi ro trong hoạt động của TCTD. Số lượng các cuộc thanh tra cũng tăng lên. Từ năm 2011 đến hết quý I/2015, NHNN đã tiến hành 5.677 cuộc thanh tra, kiểm tra, qua đó đã phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm có tính chất phổ biến tại nhiều TCTD.
Trên cơ sở diễn biến thực tế của hệ thống TCTD, từ năm 2013, NHNN triển khai tập trung công tác thanh tra các TCTD với các trọng tâm thanh tra nợ xấu, chất lượng tài sản, việc thực hiện phương án cơ cấu lại, đánh giá thực trạng vốn, tài chính và việc chấp hành các quy định của pháp luật.
Qua thanh tra, NHNN đánh giá một cách thực chất hơn chất lượng, hiệu quả và mức độ an toàn của TCTD để từ đó có giải pháp cơ cấu lại phù hợp với điều kiện cụ thể của TCTD. Tính đến hết quý I/2015, căn cứ vào mức độ và hành vi sai phạm, Thanh tra, giám sát ngành NH đã ban hành 602 quyết định xử phạt vi phạm hành chính (bao gồm 22 quyết định xử phạt cảnh cáo và 580 quyết định xử phạt tiền) với tổng số tiền 10,9 tỷ đồng và 1.400 USD đối với 582 đơn vị, cá nhân.
Đặc biệt, trong năm 2014, bên cạnh việc thanh tra, NHNN còn yêu cầu các TCTD thực hiện kiểm toán độc lập chất lượng tín dụng để nắm bắt đầy đủ và chính xác hơn về tình hình nợ xấu và chất lượng tín dụng của hệ thống NH.
Theo một chuyên gia trong lĩnh vực NH, so với thời điểm trước năm 2011 thì hiện nay việc tăng cường thanh tra, công tác giám sát cũng đã được đổi mới mạnh mẽ, tiến hành thường xuyên và kịp thời theo hướng mở rộng đối tượng, nội dung giám sát, tăng tần suất giám sát để đưa ra những cảnh báo sớm và phục vụ ngày càng hiệu quả hơn cho công tác thanh tra trực tiếp và công tác cơ cấu lại, xử lý nợ xấu.
Hoạt động giám sát luôn theo sát diễn biến thị trường và hoạt động của từng TCTD cũng như toàn bộ hệ thống để phát hiện những xu hướng tiêu cực, cảnh báo sớm rủi ro và vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tiền tệ, NH.
Qua giám sát, Cơ quan Thanh tra giám sát NH đã có cảnh báo sớm đối với những rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động như rủi ro tập trung vào đầu tư chứng khoán, tăng đầu tư vào trái phiếu của các tổ chức kinh tế, hoạt động ủy thác và nhận ủy thác của các TCTD, tập trung vốn vào các khách hàng lớn…
Đặc biệt, trong năm 2014, công tác giám sát đã có bước tiến nổi bật trong việc ứng dụng, phát triển và triển khai các công cụ giúp cảnh báo sớm rủi ro như mô hình dự báo tài chính (FPM), kiểm tra sức chịu đựng (Stress-testing), đo lường-đánh giá hiệu quả hoạt động (DEA)…
Qua đó, NHNN đưa ra những nhận định, cảnh báo đối với một số TCTD trong trường hợp có những thay đổi về chính sách, thay đổi danh mục, cơ cấu đầu tư và một số yếu tố khác. Để tiến gần hơn với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế, thời gian tới Cơ quan Thanh tra giám sát NH tiếp tục đẩy mạnh hoạt động giám sát, từng bước chuyển dần sang giám sát trên cơ sở rủi ro, đưa hệ thống các TCTD phát triển bền vững.