Thành tựu và kỳ vọng
Điều hành chính sách tiền tệ: Nền tảng vững chắc tạo sức bật mới | |
30 năm cải cách ngân hàng:Hun đúc những thành công | |
Thế và lực hôm nay |
Nhìn lại 5 năm qua, nhiều chuyên gia nhận định, chính sách tiền tệ trong giai đoạn 2011-2015 là một thành công căn bản và chưa bao giờ Việt Nam có một chính sách thành công như vậy.
TBNH xin giới thiệu một số góc nhìn chuyên gia ĐBQH, định chế tài chính nước ngoài.
TS. Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội
Mạnh tay lập lại kỷ cương
Thành công lớn nhất trong 5 năm qua của NHNN là đã trình được đề án tái cơ cấu các TCTD theo Quyết định 254. Qua đó, đã tạo tiền đề cho NHNN chỉ đạo tốt tất cả những vấn đề liên quan tới tái cơ cấu các TCTD, xử lý nợ xấu, rồi hỗ trợ ổn định tỷ giá và cung ứng tiền ra thị trường.
Thành công thứ hai rất đáng ghi nhận là chúng ta đã tách vàng và ngoại tệ không còn là phương tiện thanh toán phổ biến trên thị trường như trước đây. Nhưng Nghị định 24 vẫn giữ được bản chất của vàng như một nơi trú ẩn cho người dân và tôn trọng quyền sở hữu tài sản của người dân theo Hiến pháp. Đây là hành động mạnh tay lập lại trật tự kỷ cương trong thị trường tiền tệ.
Thành công thứ ba là NHNN đã triển khai thực hiện Đề án xử lý nợ xấu nợ. Việc lập được công ty mua bán nợ xấu đã tạo tiền đề cho xử lý tất cả các khoản nợ xấu làm tắc nghẽn hoạt động của hệ thống các TCTD, qua đó hạn chế tổn thất của nhà nước phải bỏ ra để giữ ổn định thị trường tiền tệ.
Những thành quả nêu trên đã đóng góp quyết định và quan trọng vào ổn định kinh tế vĩ mô trong 5 năm qua. Quan trọng nhất là NHNN đã rất kiên định với mục tiêu của mình dù mỗi khi chính sách ra đời bao giờ cũng gặp phải những ý kiến trái chiều, chưa đồng thuận từ các nhóm đối tượng khác nhau trong xã hội.
Đồng thời cách điều hành qua thời gian đã bài bản hơn nhiều so với giai đoạn trước, thể hiện ở việc sử dụng thuần thục hơn các công cụ kinh tế, hạn chế dần công cụ hành chính.
Đây có thể coi là sự quyết liệt của những người làm chính sách vĩ mô, vì để đương đầu với mục tiêu này tất nhiên phải dám chịu trách nhiệm. Chỉ có thành quả của nền kinh tế như hiện nay mới chính là thước đo quan trọng nhất để lấy lại lòng tin của các đối tượng khác nhau trong xã hội, và tiếp tục thực thi chính sách trong các năm tới.
Ông Trần Du Lịch, Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh
Những gì ngành NH làm được là ấn tượng
Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, với các bộ, ngành thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước mà Chính phủ chịu trách nhiệm tôi ấn tượng nhất là lĩnh vực NH. Đầu nhiệm kỳ, hệ thống NH đứng trước nguy cơ nghiêm trọng. Tình trạng đô la hóa, vàng hóa nền kinh tế diễn ra quá phức tạp. Lạm phát nguy cơ phi mã, lãi suất NH ở mức cao…
Tuy nhiên, qua 5 năm ngành NH kiên trì với mục tiêu ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát. CSTT đã phải phục vụ đồng thời cho mục tiêu cấp thiết là kiểm soát lạm phát nhưng lại gắn với nhiệm vụ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý. Chính vì trong bối cảnh như vậy, những gì ngành NH làm được đến ngày hôm nay là rất ấn tượng.
Đầu nhiệm kỳ, khi chất vấn lãnh đạo ngành NH tôi rất băn khoăn về những cách làm ban đầu của họ. Nhưng dần tôi thấy rằng, từ những góp ý của Quốc hội, Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia thì NHNN đã có sách lược, bước đi phù hợp. Cái đáng trân trọng là có thời điểm dù áp lực chính sách từ dư luận rất lớn nhưng Ngành vẫn kiên trì.
Tôi nhớ, khi siết tín dụng từ mức tăng trưởng trung bình 30% xuống chỉ còn hơn 10%; đặc biệt là tín dụng BĐS được kiểm soát chặt, lúc đó, phản ứng dư luận rất mạnh. Có người còn cho rằng, chính sách tín dụng đang “giết” DN, nhưng NHNN kiên trì thực thi và đã đạt kết quả.
Ông Trần Ngọc Vinh, Phó trưởng Đoàn ĐBQH TP. Hải Phòng
Bức tranh NH ngày càng sáng
Càng vào cuối nhiệm kỳ thì bức tranh NH ngày càng sáng, cử tri cả nước ghi nhận và đánh giá rất cao nỗ lực của ngành NH. Đại biểu Quốc hội chúng tôi cũng đánh giá, lĩnh vực NH là một trong những ngành tái cấu trúc hiệu quả nhất. NHNN đã có những quyết sách phù hợp trong từng bối cảnh, cho từng NHTM yếu kém, không để cho NH nào bị đổ vỡ. Cùng với đó sự ổn định của thị trường vàng, ngoại tệ, mặt bằng lãi suất… đã giúp niềm tin vào ngành NH ngày càng tăng.
Ông Đỗ Văn Vẻ, Phó Chủ tịch thường trực Hội DN trẻ Thái Bình
Ngân hàng đã lắng nghe để cải cách
Ấn tượng của tôi với ngành NH là việc ban hành chính sách và hoạt động với Quốc hội, phía NH hết sức cầu thị. Đặc biệt, NHNN đã mạnh dạn đưa ra nhiều cơ chế, chính sách, đề nghị Quốc hội cho chủ trương và Chính phủ chỉ đạo, trong đó có việc giảm lãi suất NH, tháo gỡ khó khăn cho DN. Ngành NH còn cử cán bộ NH cùng đi tiếp xúc cử tri với các đại biểu Quốc hội ở các địa phương, để lắng nghe người dân, cộng đồng DN; Đồng thời tổ chức nhiều cuộc đối thoại với DN, chuyên gia để tìm ra tiếng nói chung, có những quyết sách phù hợp.
Vừa là đại biểu Quốc hội vừa là lãnh đạo DN, tôi đánh giá cao việc cải cách thủ tục cho vay của NH và cùng DN tìm kiếm đầu ra để tháo gỡ khó khăn cho DN. Những DN làm ăn bài bản, quản lý tốt được NH tạo điều kiện đáp ứng đầy đủ về vốn, qua đó giúp DN giải quyết công ăn việc làm cho người lao động...
Ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam
Góp phần giải quyết yếu kém của nền kinh tế
Vai trò ổn định vĩ mô của NHNN được thể hiện rõ nét nhất ở hai mảng. Một là, kiềm chế và giữ lạm phát ở mức thấp, ổn định, đồng thời vẫn hỗ trợ cho tăng trưởng ở mức hợp lý; Hai là, bình ổn thị trường tiền tệ, thị trường ngoại hối. NHNN đã triển khai công tác điều hành, đảm bảo các chính sách, diễn biến tiền tệ phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô trong nước, quốc tế và dần đi theo các nguyên tắc, chuẩn mực quốc tế.
Trong khi đó, với việc tích cực triển khai Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011-2015” và Đề án “Xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD” thì trong thời gian qua, hệ thống các TCTD đã có nhiều cải thiện về quy mô, chất lượng, hiệu quả hoạt động, mức độ an toàn và khả năng cạnh tranh.
Để thực hiện tốt hơn nữa vai trò của NHNN trong việc nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô, trong tương lai NHNN có thể xem xét một số giải pháp như: tự do hoá công cụ lãi suất; đưa ra một số công cụ mới nhằm điều hành lãi suất ngắn hạn một cách linh hoạt; đẩy mạnh việc đổi mới điều hành công cụ thị trường mở và đa dạng hoá hàng hoá giao dịch trên thị trường mở nhằm đáp ứng thanh khoản cho các TCTD; tiếp tục điều hành chính sách tỷ giá linh hoạt theo quan hệ cung cầu trên thị trường, trong mối quan hệ phối hợp với lãi suất, nhằm đảm bảo các cân đối vĩ mô, tạo điều kiện quản lý và thu hút nguồn ngoại tệ vào hệ thống NH qua đó nâng cao quỹ dự trữ ngoại hối…
Ông Nirukt Sapru, Tổng giám đốc Standard Chartered Việt Nam
Một khởi đầu tích cực trong củng cố hệ thống NH
Hệ thống NH đóng vai trò đi đầu trong việc mang đến một môi trường như hiện nay: lạm phát thấp, lãi suất giảm mạnh và thị trường vàng và ngoại hối ổn định. Tất cả những yếu tố này góp phần tạo ra một môi trường hoạt động tốt hơn cho DN, thúc đẩy tiêu dùng nội địa và cải thiện niềm tin của nhà đầu tư.
Quá trình tái cơ cấu hệ thống NH cũng đã gặt hái được nhiều bước tiến mạnh mẽ. Năm 2015, Moodys đã nâng bậc xếp hạng hệ thống tài chính Việt Nam từ mức “tiêu cực” lên “ổn định”. Điều này cho thấy những tiến triển trong việc ổn định môi trường hoạt động của các NH và áp lực thanh khoản lên hệ thống dần suy giảm. NHNN xứng đáng được khen ngợi khi đã tạo ra một sự khởi đầu tích cực trong việc củng cố hệ thống NH. Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) đã giúp cải thiện tính thanh khoản của hệ thống dù không tham gia tái cấp vốn.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khía cạnh cần được cải thiện. Bên cạnh việc ổn định hệ thống NH, Chính phủ và NHNN cần quản lý chặt chẽ dự trữ ngoại hối để đảm bảo duy trì ở mức hợp lý; cũng như xem xét cải cách thêm về khung quy định liên quan đến các công cụ tài chính phái sinh, qua đó cung cấp các công cụ cho DN Việt Nam quản lý rủi ro một cách hiệu quả. Hoạt động tái cơ cấu cũng còn nhiều việc cần phải làm...
Chúng tôi kỳ vọng, NHNN sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách mở cửa và điều hành một cách hiệu quả theo tình hình thực tế; xem xét các NH yếu kém và cho phép phá sản theo trình tự để giúp lĩnh vực NH có khả năng phục hồi tốt hơn và hỗ trợ hiệu quả hơn cho cộng đồng DN và sự phát triển bền vững của Việt Nam.