Tháo gỡ nhiều “nút thắt” cho hoạt động của QTDND
Ảnh minh họa |
Mở rộng đối tượng thành viên
Theo quy định hiện hành (Thông tư 04), thành viên QTDND phải có hộ khẩu và thường trú trên địa bàn hoạt động của QTDND với mục đích yêu cầu thành viên của QTDND phải là những người có hộ khẩu và làm ăn, sinh sống trên địa bàn hoạt động của QTDND.
Tuy nhiên, không ít QTDND phản ánh, quy định này sẽ dẫn đến làm giảm số lượng thành viên, giảm vốn hoạt động của Quỹ. Bởi trên thực tế, nhiều thành viên có hộ khẩu khác địa bàn, nhưng lại đăng ký tạm trú dài hạn ở trong phạm vi địa bàn của Quỹ. Đặc biệt, có nhiều nhân viên đang làm việc tại trụ sở giao dịch của Quỹ theo hợp đồng dài hạn, nhưng có hộ khẩu và thường trú khác địa bàn. Theo các QTDND, những trường hợp này nên cho phép có xác nhận của công an địa phương về các điều kiện có tính cư ngụ ổn định tại địa bàn như: đăng ký tạm trú dài hạn (KT3), có nhà, cơ sở sản xuất kinh doanh… nơi địa bàn hoạt động quỹ.
Do vậy, để phù hợp với thực tiễn hoạt động cũng như Luật Cư trú, Thông tư số 06 đã điều chỉnh các quy định về hộ khẩu và thường trú của thành viên QTDND tại Điều 31, 37, 45, 46, 48 Thông tư số 04 thành “đăng ký thường trú” cho phù hợp với quy định tại Luật cư trú.
Đặc biệt, Thông tư 06/2017/TT-NHNN đã bổ sung thêm đối tượng thành viên QTDND. Hiện Thông tư số 04 chỉ quy định đối tượng thành viên QTDND là cán bộ, công chức đang làm việc tại các tổ chức, cơ quan có trụ sở chính đóng trên địa bàn hoạt động của QTDND. Trong khi, có rất nhiều đối tượng là viên chức đang làm việc tại các tổ chức, cơ quan có trụ sở chính đóng trên địa bàn hoạt động của QTDND cũng muốn tham gia thành viên của Quỹ. Vì vậy, để phù hợp với thực tiễn hoạt động của QTDND, Thông tư 06 đã bổ sung thêm đối tượng “viên chức” đang làm việc tại các tổ chức, cơ quan có trụ sở chính đóng trên địa bàn hoạt động của QTDND.
Lãnh đạo của một QTDND hoạt động tại thành phố Sóc Trăng cho biết, với quy định mới, Quỹ có thể phát triển thêm khá nhiều thành viên vì trên địa bàn mà quỹ hoạt động có nhiều đơn vị sự nghiệp công lập và nhiều viên chức trước đây cũng đã ngỏ ý muốn tham gia làm thành viên của Quỹ.
Quỹ được hoạt động liên xã khi bị chia tách địa giới hành chính
Một trong những sửa đổi quan trọng nữa của Thông tư 06 là về quy định chuyển tiếp đối với địa bàn hoạt động. Theo quy định hiện hành (Thông tư 04), QTDND chỉ được hoạt động liên xã khi đáp ứng đủ các điều kiện: Có tối thiểu 300 thành viên tại thời điểm đề nghị; Có vốn điều lệ tối thiểu gấp 05 lần mức vốn pháp định tại thời điểm đề nghị; Kinh doanh có lãi trong 02 năm liên tiếp trước năm đề nghị…
Nếu không QTDND chỉ được hoạt động trong địa bàn một xã, một phường, một thị trấn. Tuy nhiên, trên thực tế do việc tách địa giới hành chính nên nhiều QTDND trở thành hoạt động liên xã dù chưa đáp ứng được các điều kiện. Nếu chiểu theo quy định hiện hành thì những QTDND này buộc phải thu lại hoạt động của mình về địa phương nơi Quỹ có trụ sở chính, gây khó khăn cho hoạt động; trong khi Thông tư 04 cũng không có quy định chuyển tiếp về vấn đề này.
Do đó, để hướng dẫn QTDND có cơ sở thực hiện, Thông tư số 06/2017/TT-NHNN bổ sung Điều 47a vào Thông tư số 04 theo hướng: Thứ nhất, đối với các xã liền kề với xã nơi đặt trụ sở chính: QTDND được tiếp tục hoạt động tại các xã liền kề xã nơi đặt trụ sở chính nếu đáp ứng được điều kiện hoạt động liên xã theo quy định tại Điều 8 Thông tư số 04. Riêng đối với trường hợp QTDND đang thực hiện phương án xử lý theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 47 Thông tư số 04 mà chưa đáp ứng điều kiện hoạt động liên xã thì tiếp tục thực hiện phương án xử lý đã báo cáo NHNN. Thứ hai, đối với các xã không liền kề với xã nơi đặt trụ sở chính: QTDND phải xây dựng phương án để đảm bảo sau 36 tháng phải chấm dứt hoạt động tại các xã không liền kề với xã nơi đặt trụ sở chính.
Quy định rõ hơn về cho vay ngoài thành viên, hộ nghèo
Thông tư 06 cũng sửa đổi, bổ sung quy định cho vay đối với tổ chức, hộ gia đình (hộ nghèo) không phải là thành viên QTDND.
Sở dĩ như vậy do, theo khoản 3 Điều 2 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng: Khách hàng vay vốn tại TCTD là pháp nhân, cá nhân. Trong khi theo quy định tại Thông tư số 04, khách hàng vay vốn của QTDND bao gồm cá nhân, hộ gia đình, tổ chức, pháp nhân và hộ nghèo không phải là thành viên QTDND. Điều đó mâu thuẫn với quy định tại Thông tư số 39/2016/TT-NHNN và Bộ Luật Dân sự đối với trường hợp khách hàng của QTDND là tổ chức (không có tư cách pháp nhân) và hộ gia đình là hộ nghèo (không cử người đại diện theo quy định của pháp luật).
Vì vậy, NHNN đã sửa đổi, bổ sung Điều 37 Thông tư số 04 như sau: QTDND cho vay đối với khách hàng là pháp nhân, cá nhân không phải là thành viên, có tiền gửi tại QTDND trên cơ sở bảo đảm bằng số tiền gửi do chính QTDND phát hành. Tổng số tiền cho vay không được vượt quá số dư của số tiền gửi tại thời điểm quyết định cho vay và thời hạn cho vay không được vượt quá thời hạn còn lại của số tiền gửi.
Đối với hộ nghèo, Thông tư 06 quy định: QTDND cho vay thành viên của hộ nghèo có đăng ký thường trú trên địa bàn hoạt động của QTDND trong trường hợp hộ nghèo không phải là thành viên của QTDND. Trường hợp nhiều thành viên của hộ nghèo cùng vay vốn thì các thành viên của hộ nghèo cùng ký hoặc ủy quyền cho một thành viên của hộ nghèo đại diện ký thỏa thuận cho vay với QTDND…
Theo các chuyên gia, quy định tại Thông tư 06 rõ ràng và cụ thể hơn so với quy định hiện hành và sẽ không làm gián đoạn hoạt động cho vay của các QTDND.