Thảo luận về xoá nợ thuế cho DNNN: Có nợ thì phải trả?
Ảnh minh họa |
Trước đó, trình bày tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, việc sửa đổi, bổ sung Luật quản lý thuế lần này có 3 nội dung quan trọng.
Thứ nhất, Chính phủ đề nghị bổ sung Điều 61 Luật quản lý thuế quy định miễn nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với hộ gia đình, cá nhân có số thuế phải nộp hàng năm từ 50.000 đồng trở xuống. Thứ hai, Chính phủ đề nghị xóa nợ thuế đối với DNNN để góp phần thúc đẩy thực hiện kế hoạch cổ phần hóa, giao, bán, khoán, sắp xếp lại. Thứ ba, Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh quy định về tỷ lệ tính tiền chậm nộp thuế tại Luật quản lý thuế bằng 0,03%/ngày tương ứng khoảng 10,95%/năm.
Thảo luận tại tổ về việc xoá nợ thuế đối với DNNN, nhiều ý kiến đồng tình với đề nghị này. Đại biểu Trần Du Lịch cho rằng, đây là những DN tiến hành cổ phần hóa đang nợ thuế và đã có quyết định cổ phần hóa. Xoá nợ thuế chỉ là một thủ tục tài chính. DN nếu tính phần thuế nợ thì giá trị vốn chủ sở hữu có thể âm hoặc còn không đáng kể, khi đó định giá trị DN để đi bán thì về cơ cấu tài chính cực xấu. Khi đó bán không ai mua. Nếu Nhà nước xoá thuế thì cơ cấu tài chính sẽ tốt, định giá tốt, bán được tiền thì Nhà nước sẽ thu lại được tiền, còn DN lại cổ phần hóa được. Đây chỉ là thủ tục tài chính chứ Nhà nước không mất đi đâu cả.
“Đây là chuyện kỹ thuật về thuế, còn lãnh đạo DN đó làm sai gì thì truy trách nhiệm là chuyện khác. Hai chuyện này khác nhau. Kinh doanh lỗ lãi là chuyện thương trường nhưng cố tình vi phạm pháp luật thì phải xử lý”, ông Lịch nói.
Đồng tình với quan điểm này, song đại biểu Đặng Thành Tâm cho rằng, vấn đề là phải rà soát xem nếu áp dụng có vi phạm các quy định WTO và các hiệp định thương mại khác hay không. Nếu không thì nên áp dụng, vì các DN này đằng nào cũng thế, nếu để đó mà bán cho người ta thì về nguyên tắc định giá DN: nếu DN đang lỗ thì giá trị nó sẽ thấp hơn rất nhiều so với DN không lỗ, chưa nói đến chuyện DN không lỗ thì mới được vay vốn. Cuối cùng vẫn là việc làm sao thu về được cho Nhà nước nhiều hơn.
“Khi xoá nợ rồi, DN đó sẽ lành mạnh, khi IPO sẽ dễ hơn, tổng thu về cho NSNN cũng sẽ nhiều hơn”, ông Tâm nói.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến tỏ ra lo ngại bởi việc quy định như Dự thảo luật sẽ dẫn đến trường hợp các doanh nghiệp hiện nay chưa đến thời điểm thực hiện cổ phần hóa cố tình chây ì, chậm nộp tiền thuế để tăng số nợ thuế lớn hơn số lỗ lũy kế của doanh nghiệp hoặc cố tình không kê khai số thuế nợ trong giá trị của doanh nghiệp để được hưởng chính sách xóa nợ thuế của Nhà nước. Vì vậy, chỉ xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp đối với DNNN trong khoảng thời gian được giới hạn trước ngày 31/12/2015, không nên quy định trong luật thành một chính sách thường xuyên.
“Đây là nội dung mang tính cá biệt, nên đề nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết về xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp của DNNN và bổ sung vào Nghị quyết về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2016”, ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách Quốc hội nói.
Về quy định xóa tiền nợ thuế đối với trường hợp: “DNNN đã thực hiện cổ phần hóa hoặc chuyển đổi sở hữu mà khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, giao, bán, khoán, cho thuê cơ quan có thẩm quyền chưa xác định số thuế nợ trong giá trị của doanh nghiệp và pháp nhân mới không chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ tiền thuế, tiền phạt này”. Đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính Ngân sách nhất trí với Tờ trình của Chính phủ và cho rằng, đây là các DNNN đã cổ phần hóa nhưng khi cổ phần hóa không xác định số nợ thuế trong giá trị của doanh nghiệp, nên việc quy định pháp nhân mới chịu trách nhiệm và nghĩa vụ đối với khoản nợ thuế này là chưa hợp lý.
Tuy nhiên, một số ý kiến trong Ủy ban Tài chính Ngân sách và Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã không nhất trí với quy định trên và cho rằng theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2014, nguyên tắc khi cổ phần hóa hoặc chuyển đổi sở hữu thì: “Công ty chuyển đổi đương nhiên kế thừa toàn bộ các quyền và lợi ích hợp pháp, chịu trách nhiệm về các khoản nợ, gồm cả nợ thuế, hợp đồng lao động và các nghĩa vụ khác của Công ty được chuyển đổi”.
Vì vậy, quy định về xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt chậm nộp đối với DNNN đã thực hiện cổ phần hóa hoặc chuyển đổi sở hữu và pháp nhân mới không chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ tiền thuế, tiền phạt là không phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành.
Không đồng tình với việc xoá nợ này, Đại biểu Đỗ Văn Vẻ (Thái Bình) cho biết, đành rằng để giúp DN có lý lịch sạch sẽ khi hội nhập tuy nhiên cái gì cũng phải có sự bình đẳng. DNNN đã được hưởng bao nhiêu lợi thế lại được đề nghị xoá nợ thuế trong khi DN tư nhân vốn đã chịu nhiều thiệt thòi lại không được hưởng gì sẽ rất khó giải thích trước cử tri. “Có thể xoá, miễn giảm thuế cho DNNN làm trước, sau đó miễn giảm thuế cho DN tư nhân sau. Như thế mới công bằng, giúp DN vững bước hội nhập quốc tế một cách đàng hoàng hơn”, ông Vẻ cho hay.
Đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) thì cho rằng, nợ công cao và thuế thất thu cho thấy kỷ luật tài chính của chúng ta hiện rất lỏng lẻo cả chiều thu và chi. Về vấn đề xóa nợ cho các DNNN chỉ là “thủ pháp cho việc đã rồi” mà không thấy ai có trách nhiệm trong việc này. “Chỉ lúc khi xảy ra vấn đề thì chúng ta tìm cách giải quyết nó theo kiểu hòa cả làng và việc sử dụng tiền bạc của quốc gia như thế này là điều đáng báo động,” ông Quốc nói.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng cho rằng giảm nợ thuế cho DNNN là không nên vì như vậy sẽ dẫn đến tình trạng không đảm bảo sự cạnh tranh công bằng giữa các DN và các thành phần kinh tế. “Thà minh bạch sẽ tốt hơn, truy thu đến cùng để làm rõ trách nhiệm. Đề nghị Chính phủ cho biết thêm nếu xóa nợ sẽ tương đương bao nhiêu tiền để đại biểu Quốc hội cân nhắc, quyết định”, ông Ngân nêu quan điểm.
Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm thì đồng tình với chính sách tháo gỡ khó khăn cho DN nhưng nếu vì điều đó mà không minh bạch, không rõ đối tượng thì cần phải xem xét lại. “Lương bổng của lãnh đạo những DN này ra sao, các khoản chi tiêu như thế nào, có chuyện làm 1 chi 10 dẫn đến nợ nần hay không thì cần phải làm rõ”, bà Tâm đề nghị.
Đại biểu Võ Thị Dung cũng dứt khoát không đồng tình với việc xóa nợ thuế cho DNNN vì lâu nay có thực tế là không có sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. DNNN được hưởng rất nhiều ưu đãi, nay làm ăn không hiệu quả lại được xóa nợ là không công bằng.
“Phải minh bạch vì sao các DN nợ thuế, vì cơ chế, hay vì khách quan... Làm như vậy các DN chưa CPH họ cũng chây ì không nộp thuế để đến CPH sẽ được xóa nợ thuế là không nên. Đề nghị có kiểm toán và xem xét từng trường hợp cụ thể”, bà Dung nói.
Là người công tác trong ngành toà án, đại biểu Huỳnh Ngọc Ánh cho rằng, nguyên tắc của pháp luật phải ở tính công bằng, DNNN hay tư nhân thì cũng như nhau, có nợ thì phải trả. Pháp luật đã quy định bất kỳ pháp nhân nào nếu giải thể, phá sản hay chuyển đổi thì mọi nghĩa vụ đều phải được người mới tiếp nhận, kế thừa chứ không phải CPH, giải thể thì được xoá nợ thuế. Như vậy là bất công bằng với thành phần kinh tế khác.