Theo dấu Hachiko
Thế giới biết đến và ấntượng về chú chó Hachi (người Nhật thường gọi là Hachiko) qua bộ phim nổi tiếng "Hachiko Monogatari" được công chiếu năm 1987 và được dựng lại năm 2009.
Theo dấu Hachiko
Không phải khi đến Nhật rồi tôi mới biết đến Hachiko. Từ lâu, câu chuyện về chú chó trung thành chờ chủ suốt 9 năm lưu lại trong tôi một ấn tượng sâu sắc. Nhưng ở Nhật gần một năm rồi tôi vẫn chưa có cơ hội tận mắt đến xem nơi tên tuổi chú chó đi vào huyền thoại.
Tượng chú cho Hachi đặt trước cửa ga Shibuya hiện nay, hàng ngày thu hút nhiều người tới tham quan. (Ảnh: St)
Khi tôi nói chuyện về Hachiko, Fujita Keisuke - anh bạn người Nhật của tôi tỏ ra ngạc nhiên vì ở Việt Nam mà cũng có nhiều người biết rõ về Hachiko thế. Bản thân anh thuộc lòng câu chuyện này, nhưng trong suốt mấy năm ăn học ở Tokyo, vì quá bận rộn, Fujita Keisuke chưa đến nơi dựng bức tượng bao giờ. Thế là đầy ngẫu hứng, chúng tôi lần theo dấu vết chú chó Hachiko.
Tàu điện đưa tôi và Fujita xuyên qua thế giới ngầm chằng chịt của hệ thống Metro Tokyo. Từ Korakuen, tàu vun vút xuyên qua những vùng tối thăm thẳm. Tàu chiều vắng vẻ, trong toa có hai người chúng tôi đang kể chuyện về Hachiko. Fujita kể rằng, ở Nhật ai cũng biết đến tên tuổi Hachiko và câu chuyện của chú chó này. Người Nhật yêu chó lắm; họ coi chó là bạn chứ không phải là một con vật nuôi đơn thuần.
Đổi ga hai lần ở nhiều chục mét sâu dưới lòng đất, sau 20 phút, chúng tôi đến nhà ga Shibuya - nơi đặt tượng đồng của chú chó trong nắng chiều tuyệt đẹp. Ga Shibuya một xa cảng đông đúc nhất thế giới với khoảng 2,5 triệu người qua lại mỗi ngày, nhộn nhịp và tấp nập. Anh cảnh sát trẻ trước cửa ga mỉm cười với khách: "Ga này lúc nào cũng đông như thế".
Len qua dòng người đổ ra từ cửa ga, chúng tôi hướng về phía bức tượng đồng nhỏ đang lấp lánh trong nắng chiều. Lạ nhỉ, tượng đồng để lâu thì bị xỉn chứ làm sao mà lấp lánh được? Là bởi, nhiều thế hệ người Nhật kể từ xưa vẫn luôn yêu quý chú chó này. Họ xoa đầu, xoa chân bức tượng và cũng chụp ảnh như chúng tôi nên nhiều phần của bức tượng đã bóng lên và tỏa sáng khi có nắng. Đặc biệt, có một đội tình nguyện, thường xuyên lau dọn quanh bức tượng cũng như khu vực xung quanh, gồm toàn những người sống và làm việc ở quanh đây. Nhóm tình nguyện này bắt đầu dọn dẹp từ lúc 5h sáng. Ngoài ra còn nhiều nhóm tình nguyện khác đến vào những ngày nghỉ trong tuần.
Hachiko đi vào lòng người Nhật Bản như một biểu tượng của sự trung thành, tận tụy đến tận hơi thở cuối cùng. Câu chuyện về chú chó thậm chí từng được đưa vào sách giáo khoa dạy cho trẻ ngay từ lớp 2. Còn bức tượng đồng của chú chó hiện đặt trước cửa ga Shibuya - nơi chú thường ngồi đợi thầy Ueno mỗi buổi chiều về - được dựng lại bởi Ando Takeshi, con trai của ông Ando Teru - người dựng bức tượng cũ. Sở dĩ phải dựng lại lần thứ 2, là bởi trong Thế chiến thứ II tất cả những thứ gì là kim loại đều được trưng dụng để làm vũ khí, kể cả tượng Hachiko.
Mộ của Hidesaburo Ueno & tượng đài của Hachiko ở nghĩa trang Aoyama. (Ảnh: St)
Trong đám đông đang vây quanh bức tượng, chốc chốc lại thấy có người bật di động: "Đang ở trước tượng Hachiko đấy". Một cách tự nhiên, tượng Hachiko đã trở thành một điểm hẹn thông dụng giữa cả biển người đang qua lại này. Một điểm hẹn rất có ý nghĩa, bên cạnh một biểu trưng của sự trung thành.
Gần tám thập niên trôi qua, người ta vẫn nhớ đến và yêu quý Hachiko. Bức tượng và câu chuyện về chú trở thành tâm điểm của truyền thông, của sự kiện và phim ảnh. Còn chú và người chủ cũ thì sao?
Đoạn kết của một câu chuyện
Fujita Keisuke - anh bạn người Nhật - dẫn tôi đặt chân đến nghĩa trang Aoyama gần ga Shibuya, cách bức tượng chừng 3km. Đây là không gian đẹp với những hàng anh đào thẳng tắp đang chờ thêm nắng ấm để khai hoa. Khu này là khu mộ của những người giàu có, quyền lực. Những ngôi mộ to đẹp, xây dựng như một khu vườn nhỏ có hàng rào cây và người đến thăm mộ đều đi ô tô đắt tiền.
Ngày 8/4/2012, người dân Nhật Bản tổ chức buổi lễ tưởng nhớ đến Hachiko ngay tại ga Shibuya - Tokyo nơi đặt bức tượng đồng của chú. Kể từ năm 1936, buổi lễ năm nay là lần thứ 77. Buổi tưởng niệm được tổ chức đều đặn vào thời điểm hoa anh đào đang ngập tràn Nhật Bản, tròn một tháng sau ngày chú chó qua đời (8/3). Cũng vào ngày 8/4/1934, bức tượng đồng đầu tiên của chú chó Hachico được dựng lên trước cửa nhà ga Shibuya với sự chứng kiến của chính chú chó. |
Còn mộ của Hachi và ông chủ - thầy Ueno - được đặt cùng nhau trong một góc yên tĩnh, giản dị hơn của nghĩa trang. Người trông coi nghĩa trang cho biết, vẫn có rất nhiều người đến thăm mộ của Hachi và thầy Ueno, mang theo hoa và hương trầm. Người yêu quý còn đặt lên mộ Hachi hai bức tượng chó nhỏ xinh xắn. Khẽ cúi đầu chào tạm biệt, chúng tôi quay về khi nắng đang dần tắt.
Câu chuyện của Hachiko không chỉ có ý nghĩa về mặt tinh thần mà trong một khía cạnh thiết thực khác, nó đã thay đổi số phận của loài chó Akita ở Nhật Bản. Ở thời điểm thầy Ueno nhận nuôi Hachi, toàn Nhật Bản chỉ còn trên dưới 30 con chó Akita thuần chủng. Sau khi câu chuyện trở nên nổi tiếng, rất nhiều người đã nhận nuôi chó Akita và giúp giống chó này phát triển trở lại. Thậm chí, nhiều lính Mỹ đã mang chó Akita về nước và khiến Akita trở thành một dòng chó phổ biến ở Mỹ.
Chuyện kể rằng, chỉ hai tháng sau khi chào đời, một chú cún nhỏ giống Akita được một gia đình nông dân ở Odate (Nhật Bản) gửi tặng ông Ueno Hidesaburo Sensei - vị giáo sư già tại Đại học Tokyo, trong một ngày đầu năm 1924. Con chó nhỏ được ông cưng chiều đặt tên là Hachiko và thậm chí ông luôn dùng một bữa cùng với chú cún nhỏ hàng ngày. Hachiko lớn lên bên ông giáo sư già. Mỗi buổi sáng nó theo ông ra ga Shibuya khi ông đi làm và chờ ông ở cổng soát vé vào mỗi buổi chiều tối. Ngày này qua ngày khác, một năm rưỡi thời gian đều đặn ghi lại tình cảm gắn bó tốt đẹp giữa vị giáo sư già và chú chó Akita giờ đã to lớn đẹp đẽ. Nhưng định mệnh chấm dứt nhịp điệu ấy vào 21/5/1925, khi giáo sư Ueno đột ngột ra đi trong một cơn tai biến mạch máu não sau buổi họp. Hachiko bỏ ăn ba ngày nhưng kể cả sau đám tang của ông giáo sư, chú chó vẫn đều đặn đến chờ ông ở ga tàu mỗi tối. Có vẻ như chú chó không tin rằng thầy Ueno đã chết và vẫn kiên nhẫn chờ ông về như thường lệ. Sau đó ít lâu, Hachi lần lượt được chuyển cho một người họ hàng của thầy Ueno và người làm vườn cũ của gia đình ông. Nhưng dù ở đâu, chú vẫn lẻn ra ngoài mỗi tối và chạy đến ga tàu quen thuộc chờ đợi. Trong suốt gần 10 năm sau đó, ngày nắng cũng như ngày mưa, gió lớn hay tuyết lạnh, người ta đều thấy con chó đến chờ ở ga tàu vừa vặn chuyến tàu 6h chiều. Thỉnh thoảng, chú bị đá bởi những người thô bạo, bị bắt vì tưởng là chó hoang, bị đuổi mắng bởi nhân viên nhà ga vì đi vào bên trong. Nhưng không gì ngăn cản được chú chó đều đặn đến chờ ông giáo sư vào mỗi chiều muộn. Người qua lại và nhân viên nhà ga dần nhận ra chú chó đến đều đặn để chờ ông chủ và ngày càng yêu quý chú. Họ gọi chú là "Chuken Hachiko" tức "Hachiko trung thành" và cho chú thức ăn. Một người học sinh cũ của thầy Ueno theo dõi các thông tin của Hachiko và viết về chú. Một ngày, câu chuyện về chú chó xuất hiện trên tờ Asahi Shimbun và Hachiko trở nên nổi tiếng. Được nhiều người trân trọng, yêu quý, thậm chí được dựng tượng sống. Nhưng những thứ đó không thay đổi được cuộc sống của Hachiko. Dần dần, Hachiko sống lang thang trên phố và chỉ quay lại ga chờ chuyến tàu chiều. Ăn uống bờ bụi khiến chú mắc chứng giun chỉ và nhiều thương tật khác do đánh nhau với đám chó hoang khác. Cuối cùng, sau gần 10 năm kiên nhẫn chờ đợi, một ngày tháng 3/1935, người ta phát hiện ra con chó trung thành chết trong một con hẻm gần nhà ga. Lập tức, hình ảnh của Hachiko xuất hiện trên trang nhất các báo và câu chuyện con chó trung thành tận tụy làm thổn thức con tim hàng triệu con người. |
Ghi chép của Nguyễn Ngọc An