Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình: Cứu DN là cứu ngân hàng
Bước vào năm 2012 với nhiều yếu tố không thuận lợi, diễn biến kinh tế thế giới hết sức bất ổn và khó lường. Khủng hoảng nợ công ở châu Âu không những không được ngăn chặn và đẩy lùi, mà còn có dấu hiệu lan rộng và bùng phát mạnh hơn. Trước khó khăn đó, có thể khẳng định rằng hoạt động của hệ thống ngân hàng trong 6 tháng đầu năm đã góp phần hết sức quan trọng vào kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Cụ thể, chỉ số lạm phát sau 6 tháng mới chỉ 2,52% so với đầu năm. Đây là mức rất thấp so với nhiều năm qua và mục tiêu kiềm chế lạm phát dưới 1 con số hoàn toàn có thể thực hiện, thậm chí có thể phấn đấu đưa lạm phát ở mức 6-8%. Đảng, Chính phủ đánh giá cao vai trò của NHNN trong quá trình kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Cán cân thanh toán tiếp tục được cải thiện tích cực và đã thặng dư 7,5 tỷ USD sau 6 tháng đầu năm. Mặc dù dự báo những tháng cuối năm, đặc biệt là quý 4 nhu cầu ngoại tệ có thể tăng nhưng dựa trên những phân tích về thanh khoản thị trường ngoại tệ cũng như diễn biến nền kinh tế trong nước và quốc tế, NHNN có thể khẳng định năm 2012, cán cân thanh toán tổng thể ngoại tệ đảm bảo thặng dư trên 3 tỷ USD. Đạt được kết quả đó có sự phấn đấu của các bộ, ngành, nhưng vai trò to lớn của hệ thống ngân hàng là không thể phủ nhận.
Bên cạnh đó, các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế cũng có những bước cải thiện đáng kể. Việc giữ cân bằng chặt chẽ giữa chính sách tỷ giá và lãi suất, đã giúp cho vị thế tiền đồng luôn được nâng cao, tình trạng đô la hóa hơn năm qua được đẩy lùi cơ bản. 6 tháng qua NHNN đã nhân đôi được dự trữ ngoại hối nhà nước, gia tăng niềm tin cho các nhà đầu tư nước ngoài. Nhờ vậy, các công ty xếp hạng quốc gia trên thế giới đã nâng hạng xếp hạng cho Việt Nam…
Đặc biệt, đến nay thanh khoản hệ thống ngân hàng đã được cải thiện rất tích cực. Các TCTD yếu kém được kiểm soát chặt chẽ và có điều kiện ổn định dần cơ cấu nguồn vốn, từng bước lành mạnh hóa thị trường tài chính. Thanh khoản tốt là tiền đề các TCTD hạ lãi suất huy động và cho vay về mức hợp lý, từng bước đưa tính thị trường vào điều hành lãi suất.
Hệ thống ngân hàng có những bước đi đầu tiên vững chắc cho tái cơ cấu. Có thể nói, chưa bao giờ NHNN lại quyết liệt việc xử lý 9 NHTM yếu kém như trong vòng 6 tháng qua. Mặc dù triển khai chương trình lớn như vậy, nhưng vẫn đảm bảo tính ổn định của thị trường.
Nhìn lại 6 tháng qua, thách thức lớn nhất đối với nền kinh tế nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng là vấn đề tăng trưởng kinh tế, tăng trưởng tín dụng thấp, hàng tồn kho tăng cao, sức tiêu thụ của thị trường không lớn, DN khó khăn, tình hình tài chính ngày càng yếu đi. Đó là những vẫn đề đang đặt ra và cần khắc phục. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng ta sẽ quá hoảng hốt. Trái lại, hơn bao giờ cần xử lý các vấn đề một cách bình tĩnh. Ngân hàng cần tìm giải pháp tăng trưởng tín dụng, nhưng vẫn phải lành mạnh để góp phần vào tăng trưởng kinh tế. Có các giải pháp cùng tháo gỡ khó khăn giải quyết hàng tồn kho, nâng cao khả năng hấp thụ của thị trường cũng như hấp thụ vốn của DN. Phấn đấu từ nay đến cuối năm tăng trưởng tín dụng đạt từ 8 – 10%.
Nhưng để làm được điều này, ngành Ngân hàng cũng cần phải thẳng thắn nhìn lại xem chúng ta đã hết lòng vì DN, sát cánh cùng với họ để tìm cách tháo gỡ khó khăn hay chưa. Tôi cho rằng, đây là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Chúng ta cần khẳng định với thị trường, với dư luận là ngành Ngân hàng đã có giải pháp kiên quyết và hết sức thiết thực để hỗ trợ cho DN, cho nền kinh tế. Tôi yêu cầu các TCTD chỉ đạo các chi nhánh điều chỉnh lãi suất cho vay với khách hàng cũ xuống dưới 15%/năm và thực hiện ngay từ 15/7 tới đây. Với khoản vay mới, lãi suất cho vay áp dụng theo mặt bằng lãi suất hiện hành, nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng tín dụng.
Những tháng còn lại trong năm 2012, ngành Ngân hàng tiếp tục tập trung xử lý các ngân hàng yếu kém. Bước sang năm 2013 lần lượt áp dụng các quy định chặt chẽ hơn trong hoạt động hệ thống, để từng bước nâng cao năng lực quản trị hệ thống ngân hàng và có định hướng rõ ràng trong hoạt động ngành Ngân hàng. NHNN sẽ ban hành các văn bản định hướng để các MHTM chuẩn bị lộ trình thực hiện cho những năm tiếp theo. Có thể khẳng định rằng, quá trình tái cơ cấu là rất phức tạp, nhất là tái cấu trúc ngân hàng. Do vậy, sẽ có lực lượng tìm mọi cách chống phá dưới nhiều hình thức. Do đó, tôi đề nghị các chi nhánh NHNN phối hợp với NHTM cùng ý chí quyết tâm không bị lung lay, tập trung quyết liệt thực hiện quá trình tái cấu trúc. Vì tái cấu trúc giúp hệ thống ngân hàng lành mạnh hơn, tạo một môi trường tốt hơn để tất cả các NHTM hoạt động bền vững hiệu quả hơn. Do vậy đó là trách nhiệm nhưng vừa là quyền lợi của các TCTD, không vì bất cứ lý do gì mà chùn bước. Tôi tuyên bố, dù có bất kỳ ai chống phá kiểu gì, NHNN vẫn quyết tâm đưa sự nghiệp tái cấu trúc hệ thống ngân hàng đến thắng lợi vào năm 2015.
PV