Thu hút FDI trước thời cơ vượt lên chính mình
NĐT cũ hối hả mở rộng, NĐT mới lừng khừng nghe ngóng
4 vị này là ông Steve Plunkett, Giám đốc cấp cao của Tập đoàn GE tại Asean, chuyên sản xuất tuabin điện gió; ông Petrus Ng., Tổng giám đốc Tập đoàn BASF Việt Nam, chuyên sản xuất hoá chất công nghiệp; ông Stephane Gripon, Tổng giám đốc Mondelez Kinh Do, chuyên sản xuất mặt hàng tiêu dùng; và ông Alain Cany, Chủ tịch Jardine Matheson Việt Nam, tập đoàn đa ngành trong các lĩnh vực dịch vụ tài chính, xây dựng-bất động sản, ô tô, thực phẩm, bán lẻ, vận tải…
Họ đã có khoảng thời gian trải nghiệm khác nhau, người ít nhất là 3 năm, dài nhất 12 năm, song đều chung nhận định Việt Nam là nơi đã mang lại cho họ nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Doanh thu và lợi nhuận của DN mà họ điều hành tăng đều qua các năm, bất chấp khủng hoảng kinh tế thế giới và trong nước.
Khối FDI cũng mong đợi DN trong nước cùng phát triển |
Những thành công đó, có được là nhờ tập trung khai thác lợi thế nguồn lực lao động trẻ dồi dào, có học vấn cơ bản, thông minh và chịu khó làm việc. Cùng với đó, trong bối cảnh tăng trưởng khẳng định xu thế phục hồi, kinh tế vĩ mô ổn định thì nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao và với quy mô dân số lớn, Việt Nam sẽ là thị trường tiêu thụ hàng hoá đầy triển vọng.
Với tầm nhìn dài hạn như vậy, các vị này đều khẳng định khả năng mở rộng sản xuất ở Việt Nam là điều mà công ty của họ đang tính đến.
Khí thế sôi sục mở rộng hoạt động sản xuất của khối FDI cũng đã được nhiều tổ chức quốc tế nhận định gần đây. Điển hình như Báo cáo cập nhật mới nhất về tình hình kinh tế Việt Nam do NH Phát triển châu Á (ADB) vừa công bố đã chỉ ra rằng, sản xuất công nghiệp vẫn tiếp tục thu hút các dòng vốn FDI lớn.
Từ năm 2011 đến tháng 8/2015, cả nước thu hút được 84,8 tỷ USD vốn FDI cam kết mới, thì 70% số này là để mở rộng sản xuất, chủ yếu là sản xuất hàng xuất khẩu. Chưa kể, vốn giải ngân liên tục tăng trong năm 2015, dấu hiệu ít thấy của các năm trước, cũng thể hiện sự hối hả của NĐT.
Báo cáo của ADB cũng phân tích, giá trị xuất khẩu trung bình hàng tháng của các DN FDI đã tăng mạnh, từ gần 3 tỷ USD vào đầu năm 2010 lên 10 tỷ USD vào tháng 8/2015. Các dấu hiệu này, một cách trực diện cho thấy khí thế “thừa thắng xông lên” của các NĐT nước ngoài đã hiện diện lâu năm.
Tuy nhiên ở chiều ngược lại, dòng chảy có phần trầm lắng của vốn FDI mới lại cho thấy dường như các “tân binh” vẫn đang ngồi đợi và xem xét. Bởi họ thấy cơ hội có vẻ không còn nhiều khi tính toán triển vọng đầu tư dài hơi và khả năng cạnh tranh với các NĐT cũ.
Lo nhất là sự tự đổi mới của Việt Nam
Lý giải về sự chần chừ của dòng vốn FDI mới, ông Alain Cany, Chủ tịch Tập đoàn Jardine Matheson Việt Nam, đồng thời cũng nguyên là Chủ tịch Eurocham cho rằng, Việt Nam vẫn đang tiếp tục bị cạnh tranh quyết liệt bởi những quốc gia khác trong khu vực như Indonesia, Philippines hay gần đây nhất là Myanmar.
Riêng trong lĩnh vực công nghiệp ô tô, trong bối cảnh hội nhập nếu không có chính sách hợp lý thì Việt Nam khó có khả năng thu hút FDI vào ngành này so với Thái Lan hay Indonesia.
Tuy nhiên các NĐT cũng lạc quan, Việt Nam đang đứng trước cơ hội để trở thành địa chỉ được ưu tiên để bỏ vốn đầu tư. Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội này, cần tìm kiếm điểm khác biệt của Việt Nam và tìm hiểu xem đâu là đối thủ lớn nhất của nền kinh tế?...
Ông Alain Cany cho biết, sự sẵn sàng gia nhập kinh tế thế giới, chính sách nhất quán, sự sẵn sàng hỗ trợ và bảo vệ NĐT nước ngoài… chính là những điểm mạnh khác mà NĐT nước ngoài đánh giá cao ở Việt Nam.
“Tôi đã ở Việt Nam vào thời kỳ khủng hoảng kinh tế, lạm phát cao và thấy Chính phủ đã có bước xử lý rất hợp lý, kinh tế vẫn phát triển. Do đó nếu muốn đến Việt Nam phải có tiếp cận và tầm nhìn dài hạn”, ông chia sẻ với cộng đồng NĐT.
Cũng chung câu hỏi quốc gia nào đang là đối thủ của Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh trả lời “đối thủ có thể thay đổi qua từng thời kỳ, hôm nay là Thái Lan, ngày mai có thể là Indonesia, ngày kia là Myanmar”.
Đối thủ là ai rất quan trọng nhưng vấn đề quyết định là Việt Nam thay đổi thế nào. “Nếu không tự đổi mới chính mình, vẫn cứ để thủ tục hành chính rườm rà, luật không nhất quán, độ minh bạch chưa cao… thì sẽ còn nhiều đối thủ cạnh tranh hơn nữa”. Ông chốt lại, “điều tôi lo lắng nhất là sự tự đổi mới của Việt Nam”.
Một trong những vấn đề gây nên sự lo lắng về sự tự đổi mới mà Bộ trưởng Vinh nói, đó là sự phát triển của khối DN trong nước. Và DN FDI cũng rất mong đợi điều này. Họ đã đến họ không muốn đi. Nhưng nếu DN Việt Nam vẫn yếu, vẫn thiếu những DN Việt làm công nghiệp hỗ trợ sẽ có thể có DN FDI rút đi như nguy cơ đã thấy ở ngành công nghiệp ô tô. Và nếu DN Việt vẫn yếu cũng khó hấp thụ được sự lan tỏa từ FDI mà Việt Nam mong đợi.