Tịch thu tài sản gắn liền với quỹ 1MDB

“Quan chức số 1 Malaysia”

Vụ kiện dân sự nộp tại tòa án liên bang trên không nhắc trực diện tới tên của Thủ tướng Malaysia Najib Razak mà dùng cụm từ “Quan chức số 1 Malaysia”. Một số cáo buộc với quan chức này cũng trùng khớp với những gì mà cuộc điều tra của Cảnh sát Hoàng gia Malaysia về khoản tiền 681 triệu USD chuyển vào tài khoản NH cá nhân của quan chức này được tiến hành trước đó.

Bộ tư pháp Mỹ cho biết, 681 triệu USD từ việc bán trái phiếu năm 2013 của quỹ 1MDB đã được chuyển vào tài khoản của “Quan chức số 1 Malaysia”. Trong văn bản của tòa, nhân vật này được mô tả là “một viên chức cao cấp trong Chính phủ Malaysia và cũng là người nắm giữ vị trí ở 1MDB”. Một nguồn thạo tin khẳng định với cơ quan điều tra rằng, “Quan chức số 1 Malaysia” chính là Thủ tướng Malaysia Najib.

Goldman Sachs bị cáo buộc dàn xếp cho các giao dịch liên quan đến quỹ 1MDB

Một phát ngôn viên của Thủ tướng Najib cho biết trong một tuyên bố rằng, quỹ 1MDB là chủ đề của nhiều bàn luận tại Malaysia. “Tổng chưởng lý đã khẳng định không có yếu tố tội phạm ở đây.

Nhưng 1MDB vẫn là đối tượng của một cuộc điều tra do Cảnh sát Hoàng gia Malaysia tiến hành” - tuyên bố trên cho biết, đồng thời khẳng định, Chính phủ Malaysia sẽ hợp tác đầy đủ với bất kỳ cuộc điều tra hợp pháp nào. Thời gian vừa qua, ông Najib đã luôn phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái nào trong hoạt động của quỹ 1MDB.

Đây là một trong những cuộc điều tra lớn nhất mà Bộ Tư pháp Mỹ tiến hành theo Sáng kiến phục hồi tài sản Kleptocracy (tham nhũng) nhằm tịch thu số tiền thu được từ các hoạt động tham nhũng nước ngoài. Quỹ 1MDB do ông Najib lập ra năm 2009, ngay sau khi ông nhậm chức Thủ tướng, hiện đang bị điều tra liên quan đến hoạt động rửa tiền tại ít nhất 6 quốc gia, trong đó có Mỹ, Singapore và Thụy Sỹ.

Các công tố viên Mỹ cho rằng, tiền đã bị đánh cắp từ quỹ này, chuyển qua các công ty vỏ bọc và đi ngầm vào Mỹ thông qua việc mua BĐS và các hàng hóa đắt tiền như tranh của các họa sĩ nổi tiếng.

Những người có liên quan và các tổ chức có tên trong đơn khiếu kiện không bị buộc tội, nhưng Chính phủ muốn tịch thu tài sản, trong đó có các khách sạn sang trọng ở New York, California, các bức tranh của Monet và Van Gogh và một máy bay phản lực Bombardier.

Phó giám đốc FBI Andrew McCabe cho biết tại cuộc họp báo mới đây ở Washington rằng: "Có những người Malaysia đã gian lận trên một quy mô rất lớn...". Bộ Tư pháp Mỹ thì cho biết sẽ tìm cách trả lại các khoản tiền tịch thu này cho phía Malaysia.

Trước đó vào tháng 1/2016, Tổng chưởng lý của Malaysia cho biết, số tiền được chuyển vào tài khoản NH của ông Najib là một khoản “hiến tặng” từ gia đình hoàng gia Saudi.

Tiếp đó ngày 14/4, Ngoại trưởng Adel Al-Jubeir của Ả Rập Saudi cũng lần đầu tiên công khai thừa nhận đã chuyển 681 triệu USD vào tài khoản cá nhân của Thủ tướng Malaysia Najib Razak và đây là một khoản hiến tặng “sạch sẽ”. Phát ngôn viên của Đại sứ Ả Rập Saudi tại Washington ngày 20/7 đã từ chối bình luận về vấn đề này.

Phim trường, BĐS và tranh quý

Các công tố viên Mỹ thì đang nỗ lực tìm cách tịch thu các tài sản "có liên quan và có dấu vết của một âm mưu rửa tiền quốc tế để chiếm đoạt tiền từ quỹ 1MDB" đã diễn ra trong khoảng thời gian kéo dài bốn năm. Và Goldman Sachs được xác định là NH đã dàn xếp cho các giao dịch này.

Chưởng lý Mỹ Eileen Decker cho biết, một trong những giao dịch mà các công tố viên Mỹ đang tập trung làm rõ là việc chào bán 3 tỷ USD trái phiếu vào đầu năm 2013 và đã được Goldman Sachs International sắp xếp. Theo bà Eileen Decker, hơn 1/3 số tiền đó đã bị các quan chức tham nhũng chiếm đoạt.

"Khoảng 137 triệu USD trong số tiền trên đã được chi để mua các tác phẩm nghệ thuật, trong đó có khoản 35 triệu USD mua một tác phẩm của danh họa Claude Monet. Bên cạnh đó, cũng có dấu vết một phần tiền từ đợt chào bán trái phiếu này đã được đầu tư vào khách sạn Park Hotel Lane ở New York và các công tố viên đang nỗ lực để tịch thu được khoảng 250 nghìn USD đã đầu tư vào khách sạn này” - bà Eileen Decker cho biết.

Goldman Sachs hiện không bị cáo buộc bất kỳ hành vi sai phạm nào. "Chúng tôi đã giúp quyên tiền cho một quỹ thịnh vượng mà được thiết lập để đầu tư vào Malaysia. Chúng tôi không hề thấy dấu hiệu nào về việc các quỹ này có thể sau đó đã chuyển hướng đến các mục đích khác", một phát ngôn viên của Goldman Sachs cho biết.

Vụ kiện nhắc đến cái tên Riza Aziz - con trai riêng của ông Najib - với tư cách là một “cá nhân có liên quan”. Riza chính là người đã sáng lập ra hãng Red Granite Pictures, đơn vị cho ra lò bộ phim "Sói già Phố Wall" của đạo diễn Martin Scorsese và được đề cử giải Oscar 2013.

Các công tố viên cho biết, hàng chục triệu USD từ quỹ 1MDB đã được sử dụng để sản xuất bộ phim này. Hãng Red Granite ngày 20/7 khẳng định, không có khoản nào trong số kinh phí mà hãng này nhận bốn năm trước là bất hợp pháp và Red Granite không làm gì sai trái.

Trong khi đó, Leslie Caldwell, trợ lý của Tổng chưởng lý Mỹ cho biết, tiền đã được chuyển từ trái phiếu phát hành của 1MDB tới các công ty vỏ bọc có tài khoản NH Thụy Sỹ và sau đó đến Red Granite.

Các công tố viên Mỹ cũng đề cập tới những cái tên khác như nhà tài phiệt Malaysia Low Taek Jho (thường được biết đến với tên Jho Low) hay Khadem Abdulla Al-Qubaisi và Mohamed Ahmed Badawy Al-Husseiny (đây là các cựu quan chức của quỹ đầu tư quốc gia Abu Dhabi và có liên quan đến các thương vụ giao dịch với quỹ 1MDB).

Khiếu kiện nêu, một phần số tiền chiếm đoạt có dấu vết liên quan trực tiếp đến việc chuyển khoản 700 triệu USD và 330 triệu USD chuyển khoản bất hợp pháp từ 1MDB vào tài khoản Good Star thuộc sở hữu của nhà tài phiệt Jho Low.

Một phần tiền chiếm đoạt khác từ 1MDB đã được chuyển cho người đồng sáng lập PetroSaudi - một công ty có thỏa thuận liên doanh với 1MDB mà sau được xác định chính là "Quan chức số 1 Malaysia".