Tiếp tục xu hướng phục hồi
Những yêu cầu phía sau số liệu
Báo cáo 6 tháng đầu năm 2015, so với cùng kỳ năm trước, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sản xuất công nghiệp có đà tăng trưởng tốt tăng 9,6% so với cùng kỳ năm 2014, (cao hơn nhiều so với mức tăng 5,8% của cùng kỳ năm trước). Sản xuất nông - lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,41%. Xuất khẩu tăng 9,3%, nhập khẩu tăng 17,7% so với cùng kỳ năm trước, nhập siêu 3,8 tỷ USD. Giải ngân vốn FDI tăng 9,6% với cùng kỳ năm 2014. Nhưng số dự án FDI cấp mới trong 6 tháng chỉ là 757 dự án, tính cả dự án cấp mới, dự án tăng vốn và số vốn đều ở khoảng 80% của cùng kỳ năm trước. DN thành lập mới cao, DN giải thể, ngừng hoạt động vẫn có nhưng thấp hơn năm ngoái.
Chỉ có phát triển công nghiệp phụ trợ mới giúp thu hút FDI chất lượng và hiệu quả |
Bà Phú Hà – Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Kinh tế quốc dân, Bộ Kế hoạch và Đầu tư lưu ý, sản xuất nông - lâm nghiệp và thủy sản có mức tăng thấp nhất trong 3 năm qua. Xuất khẩu, nhập khẩu phần nhiều vẫn là do khối DN FDI. Đặc biệt, khách du lịch quốc tế chỉ có 3,8 triệu lượt, giảm 11,3% so cùng kỳ (cùng kỳ tăng 21,1%) – “đây là vấn đề Chính phủ đã bàn nhiều tháng qua và đang chỉ đạo tìm giải pháp khắc phục tình trạng này”, bà Phú Hà cho biết.
Trước báo cáo của bộ, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông tỏ ra chưa hài lòng. Ông yêu cầu đề nghị quan tâm đến các chỉ số bị giảm, chỉ ra nguyên nhân tăng – giảm do đâu. Ông lưu ý mỗi kỳ báo cáo, số liệu cần được đặt trong chuỗi số để theo dõi chiều diễn biến, phân tích và dự báo tình hình.
Ông Đông lưu ý, “khách du lịch đến các nước trong khu vực thì ào ào như sóng, nhưng vào Việt Nam thì lác đác…”. Nhiều nước trong khu vực đang nổi lên, trở nên hấp dẫn FDI hơn, trong khi Việt Nam lại đang lựa chọn FDI theo hướng chất lượng. Vì vậy, vấn đề đặt ra là cần tiếp tục cải thiện như thế nào để Việt Nam luôn hấp dẫn nhà đầu tư chất lượng.
Yêu cầu chính sách nên cụ thể
Bà Thúy Hiền – Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ Công Thương) cho biết, DN FDI vốn có tiềm lực tài chính tốt hơn, khi đầu tư vào Việt Nam họ có sẵn thị trường nên có lợi thế xuất khẩu hơn. Đặc biệt là hàng nông sản và thủy sản xuất khẩu đang giảm đi do cạnh tranh ngày một nhiều và luôn phải đối diện với nhiều rào cản kỹ thuật.
Bà Hiền cho biết, nói chung hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong những tháng tới. Một phần do áp lực cạnh tranh. Một phần quan trọng, do tỷ giá đồng USD trên thế giới tăng khiến nhiều nhà nhập khẩu hàng từ Việt Nam luôn đàm phán để giảm giá và không ít nhà nhập khẩu đã giảm đơn hàng. “Vẫn sẽ đạt kế hoạch đặt ra nhưng sẽ không có tăng trưởng đột phá do thị trường khó khăn và rào cản nhiều”, bà Hiền nói.
Bà Thúy Hiền và đại diện các tỉnh thành Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Vĩnh Phúc lý giải thêm về số liệu nhập khẩu tăng một phần do yêu cầu của sản xuất kinh doanh, một phần do DN đang tranh thủ thời điểm giá trên thị trường thế giới thấp và khả năng lo USD tăng giá nên đã nhập khẩu trước nguyên vật liệu và hàng hóa.
Ông Nguyễn Văn Toàn - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài nhắc lại câu chuyện “phát triển công nghiệp phụ trợ đã đặt ra từ 25 năm trước, giờ vẫn chưa làm được”. Ông nhấn mạnh, chỉ có phát triển công nghiệp phụ trợ mới giúp thu hút FDI chất lượng và hiệu quả, mới mong FDI để lại giá trị gia tăng cho Việt Nam. “Cần phải có những hỗ trợ thiết thực và hiệu quả hơn cho DN Việt Nam tham gia vào công nghiệp phụ trợ. Bên cạnh những chính sách hiện nay cho lĩnh vực này, cần thành lập một quỹ để hỗ trợ DNNVV Việt Nam tham gia công nghiệp phụ trợ”.
Ý kiến của ông Toàn đã được các đại biểu Vĩnh Phúc, TP. Hồ Chí Minh và một số địa phương đồng tình. Ngoài ra, cũng cần có chính sách phù hợp cho DN, đưa được DN về với nông dân, vì nếu không thu hút được đầu tư của DN vào nông nghiệp thì sẽ tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn.
Thứ trưởng Đặng Huy Đông cũng yêu cầu các ngành, các địa phương cần có những kiến nghị chính sách cụ thể hơn. “Chính sách hỗ trợ là chung cho tất cả mọi DN. Quay đi quay lại vẫn là tạo cơ hội tiếp cận đất đai, tiếp cận vốn, giãn giảm thuế… Nhưng cụ thể với mỗi địa phương mỗi ngành muốn hỗ trợ cụ thể thế nào. Nếu cứ đề xuất chính sách chung chung, thì chính sách không mang lại nhiều hiệu quả trong cuộc sống”. Ông nhấn mạnh.