Tiêu tiền làm đẹp cũng cần tính thiệt hơn

Nhu cầu mua vàng trang sức để làm đẹp và cất giữ tài sản đã trở thành thói quen của người dân Việt Nam. Nhưng với nhiều người, yếu tố mỹ thuật, hợp “gu”… được chú ý đến nhiều hơn. Đánh vào tâm lý và nhu cầu mua vàng của nhiều người, các tiệm vàng thường nhập nhèm “tuổi” vàng, tính tiền công cao để hưởng chênh lệch từ 350 - 400 ngàn đồng/chỉ vàng. Do vậy, các chủ tiệm vàng có thể thu lời gấp đôi, gấp ba so với tiền vốn bỏ ra.

Có nhiều cách tính để mua vàng trang sức đỡ bị lỗ

Giữ vàng bị lỗ

Chị K.T (quận 8, TP. Hồ Chí Minh) rất thích đeo nữ trang và coi đó là tài sản để dành thay cho gửi tiền tiết kiệm. Một bộ nữ trang gồm 4 món (vòng, dây chuyền, nhẫn, bông tai) chị đeo có giá trị mua vào khoảng hơn 100 triệu đồng. Sau 2 năm bị “lỗi mốt”, chị K.T muốn đổi bộ trang sức khác thì chủ cửa hàng cho biết giá trị tính đổi bị giảm vài chục triệu đồng. “Muốn bán vì không dùng đến nữa, nhưng tiếc tiền mua cao nên tôi vẫn còn đang giữ bộ nữ trang đó”, chị K.T cho biết.

Thực tế, trường hợp mua vàng nữ trang đeo chơi rồi bán lỗ như chị K.T hiện nay rất phổ biến, chiếm 70-80% tổng số người mua vàng trang sức. Còn người bán vàng thì dù bị kiểm soát chặt thế nào vẫn thu lợi nhuận. Thông thường, những cửa hàng lớn, uy tín có thể đạt doanh thu và lợi nhuận từ kinh doanh vàng trang sức tăng trên 20%/năm. Lợi nhuận cao cũng còn xuất phát từ việc nhiều năm qua người mua rất khó kiểm soát chất lượng vàng nữ trang.

Tình trạng ăn gian tuổi vàng khiến người tiêu dùng bị thiệt hại, mà không có cơ sở để đòi quyền lợi, rất phổ biến. Chẳng hạn với sản phẩm nữ trang được nơi bán công bố là vàng 18K, theo tiêu chuẩn quốc tế phải có tỷ lệ vàng ròng 75%. Nhưng hiện tại nhiều cửa hàng vàng và DN kinh doanh vàng chỉ đạt tỷ lệ này phổ biến từ 65 - 68%, thậm chí có nơi chỉ còn 54 - 60%. Do đó, người mua thường mua ở đâu thì phải bán ở đó và sản phẩm khi bán bị ép giá rất nhiều, chỉ còn 40 - 50% giá trị lúc mua.

Việc Thông tư 22/2013/TT-BKHCN quy định về quản lý đo lường trong kinh doanh vàng và quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ lưu thông trên thị trường đi vào thực hiện được đánh giá là rất cần thiết, hình thành cơ sở về pháp luật để hạn chế tình trạng chất lượng vàng mỗi nơi một kiểu, mỗi nơi một giá... Tuy nhiên đến nay, hiệu quả phát huy trên thực tế vẫn còn nhiều điểm phải bàn.

Lãnh đạo một đơn vị trong ngành kinh doanh vàng đã về hưu cho rằng, thời gian Thông tư 22 đi vào thực hiện không phải là ngắn, nhưng chưa đủ để các DN nhỏ trong lĩnh vực nữ trang đáp ứng các quy định mới. Trong khi đó các DN lớn về nữ trang có uy tín mới chỉ chiếm khoảng 20% thị phần, nên chất lượng khó kiểm soát. Suy cho cùng, để đảm bảo tài sản, người tiêu dùng phải biết cách bảo vệ mình bằng việc mua ở những cửa hiệu có uy tín và cần nhất là biết cách mua.

Mua sao cho chuẩn?

Nói về cách mua, thực ra thói quen của người tiêu dùng trong nước vẫn là quen đâu mua đó. Cho nên, một số chuyên gia lĩnh vực vàng cho rằng, việc khuyên người tiêu dùng bỏ địa chỉ này sang mua địa chỉ khác mang tính khiên cưỡng. Có điều, với người mua vàng nếu chọn cách thỏa thuận thì họ sẽ hạn chế tối đa số tiền mất đi.

Chẳng hạn, trường hợp của chị K.T thì nên chọn mua nữ trang bán theo món sẽ không bị lỗ tiền công vàng và qua hao mòn sản phẩm. Ví dụ, chiếc lắc tay chị K.T mua với giá 30 triệu đồng, khi bán bị trừ tiền công 5 triệu đồng, tiền hao hụt vàng 3 triệu đồng, tiền chênh lệch giá so với lúc mua 8 triệu đồng. Tổng cộng, chiếc vòng chị K.T mua 30 triệu đồng giờ cửa hàng thâu vào còn khoảng 14 triệu đồng.

Trong khi đó, cũng chiếc vòng đó, chị K.T có thể mua ở một cửa hàng uy tín, có thương hiệu. Một mặt, vàng tại đây bán đủ tuổi hơn, mặt khác cửa hàng này bán nữ trang theo món, khi bán lại cho cửa hàng người mua chỉ bị trừ khoảng 25% so với giá trị vàng lúc mua, còn đổi món khác thì mất khoảng 20%.

Như vậy, dù ở thời điểm 1 năm hay 5 năm, người mua sẽ không bị mất đi giá trị tài sản cho dù giá vàng có biến động lên xuống như thế nào. Có thể, đối với hình thức mua thông thường, khi giá vàng lên người mua sẽ lời gấp nhiều lần, nhưng xét theo tình hình thị trường vàng vài năm trở lại đây, câu chuyện vàng tăng vọt sẽ khó xảy ra.

Ngoài ra, giới chuyên môn cũng cho biết, dấu hiệu nhận biết tiệm vàng gian lận không khó, nó thể hiện qua cách họ công bố tuổi vàng trên bảng giá. Thông thường những tiệm vàng gian lận sẽ công bố là 18K chứ không công bố tuổi vàng là 610, 680 hay 750. Điều này là đi ngược với quy định quản lý vàng nữ trang trong nước, cũng như đi trái với quyết định bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Để tránh tiền mất tật mang do hàng kém chất lượng, người tiêu dùng nên “bỏ túi” một số kinh nghiệm, thay vì chỉ chú ý đến mức giá; người giàu kinh nghiệm có thể nhận định DN kinh doanh vàng thực sự sản xuất, hay lấy lại từ thợ…

Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân mua vàng nữ trang, chị Ngọc Lan (nhân viên kế toán) cho biết: Nếu thấy giá chênh lệch mua vào và bán ra chỉ 100 nghìn đồng/chỉ, không như những chỗ khác lên đến 300 - 350 ngàn đồng/chỉ là có vấn đề về tuổi vàng. Thêm nữa, chỉ cần nhìn mắt thường, nhiều người có thể dựa vào một số điểm như nét chữ, hình vẽ rồng vàng không sắc nét, chữ số dính vào nhau… để phân biệt sản phẩm.

Cẩn trọng hơn, chọn cách đi tham khảo thị trường trước khi mua vàng, chị Bình Minh (quận 1) nói rằng, người mua cần đi xem ở những cửa hàng có uy tín và đừng nên ham rẻ mà mua phải vàng trộn tạp chất…