Tìm thị trường cho sản phẩm truyền thống
Hỗ trợ phát triển nghề dệt truyền thống |
Khó khăn bủa vây... làng nghề
Đà Nẵng không chỉ nổi tiếng là một trung tâm du lịch với nhiều danh lam, thắng cảnh, cơ sở hạ tầng phát triển... mà còn tạo được dấu ấn với những làng nghề truyền thống, có lịch sử lên đến hàng trăm năm. Thế nhưng, trong vòng xoáy của thị trường nhiều làng nghề, với các sản phẩm truyền thống ở địa phương đang đứng trước nguy cơ bị... xóa sổ.
Nằm ngay dưới chân đèo Hải Vân, Nam Ô là một làng chài nhỏ bên triền sông Cu Đê. Người dân vùng Nam Ô vốn có truyền thống làm nghề nước mắm từ hàng trăm năm nay. Nguyên liệu chính từ những mẻ cá tươi, được chắt lọc kỹ càng với những bí quyết gia truyền đã tạo nên thương hiệu nước mắm Nam Ô nức tiếng gần xa. Từ nhiều năm nay, nhiều người dân ở địa phương sống chủ yếu bằng nghề truyền thống này. Nhà làm ít, chỉ phục vụ sử dụng trong gia đình. Nhà làm nhiều, sản xuất rồi bán cho các đại lý thu mua...
Thế nhưng, thời gian gần đây trước sự nở rộ của nhiều loại nước mắm công nghiệp, thương hiệu mắm Nam Ô đang đứng trước nguy cơ mai một. Việc tiêu thụ trên thị trường đang gặp rất nhiều khó khăn. Trước đây, vào thời điểm hưng thịnh cả làng Nam Ô có đến gần 150 hộ làm nước mắm, song đến nay rơi rớt lại chỉ còn khoảng hơn 30 hộ... Nhiều người dân Nam Ô đang rất mong muốn các cơ quan chức năng hỗ trợ tìm đầu ra cho sản phẩm. Bởi, bây giờ mà bỏ nghề truyền thống này vừa thấy tiếc cũng vừa không biết lấy gì làm kế sinh nhai.
Cần hỗ trợ để sản phẩm truyền thống có chỗ đứng trên thị trường |
Tương tự, như nước mắm Nam Ô, nghề dệt chiếu Cẩm Nê ở huyện Hòa Vang cũng có lịch sử lên đến hàng trăm năm. Nghề này, vốn có nguồn gốc từ Thanh Hóa sau đó theo làn sóng di cư, rồi dừng chân và phát triển ở Quảng Nam - Đà Nẵng. Trước đây, chiếu Cẩm Nê dệt nhiều loại chiếu, khổ rộng, khổ hẹp. Các nghệ nhân dệt chiếu trơn lẫn dệt chiếu hoa. Chiếu Cẩm Nê từng được xuất bán đến nhiều địa phương trong cả nước. Thế nhưng, đến thời điểm hiện tại sản phẩm truyền thống này cũng đang đứng trước nguy cơ bị... xóa sổ. Việc giữ được nghề truyền thống này đang là bài toán nan giải với chính quyền địa phương.
Ngoài nước mắm Nam Ô, chiếu Cẩm Nê trên địa bàn TP. Đà Nẵng còn có nhiều làng nghề khác đang bị khó khăn bủa vây. Trong đó, có thể kể đến như, làng truyền thống bánh tráng nướng Túy Loan ở huyện Hòa Vang. Bánh tráng nướng Túy Loan không chỉ là món ăn quen thuộc của người dân địa phương mà còn theo chân nhiều du khách đi đến nhiều nơi trong cả nước. Tuy nhiên, do sản xuất với quy mô nhỏ lẻ, làng nghề truyền thống này đang đứng trước nguy cơ mai một. Cả làng, hiện chỉ còn khoảng hơn 20 hộ sản xuất bánh tráng nướng với sản lượng không nhiều...
Điểm chung khó khăn của các sản phẩm truyền thống trên địa bàn TP. Đà Nẵng chủ yếu vẫn nằm ở khâu tiêu thụ. Bà con sản xuất ra các sản phẩm nhưng việc tiêu thụ trên thị trường gặp rất nhiều khó khăn. Ngoài cung ứng cho các cửa hàng, siêu thị và hệ thống các chợ… thì việc đẩy mạnh ra các thị trường ngoài địa phương đang là trăn trở lớn. Đầu ra không ổn định nên càng sản xuất, lại càng thua lỗ... Dẫn đến tình trạng không ít làng nghề với các sản phẩm truyền thống phải đối diện với nguy cơ mai một, thậm chí bị xóa sổ.
Phải xây dựng thương hiệu
Được biết, TP. Đà Nẵng hiện có 7 làng nghề truyền thống được công nhận. Thời gian gần đây, nhằm bảo tồn và phát triển ngành nghề nông thôn, chính quyền địa phương cũng đã quy hoạch vùng sản xuất phát triển ngành nghề nông thôn gắn với du lịch; Mở các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề hình thành các mô hình sản xuất kinh doanh hợp tác xã, tổ sản xuất làng nghề nhằm tăng năng lực sản xuất và mở rộng thị trường tiêu thụ... Song nhìn chung, việc tìm thị trường cho các sản phẩm truyền thống ở địa phương vẫn đang gặp nhiều khó khăn.
Đề cập đến nguyên nhân dẫn đến việc tìm thị trường cho các sản phẩm truyền thống gặp khó khăn, ông Nguyễn Hồng Vân - Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã TP. Đà Nẵng cho rằng, hiện quy mô nhiều làng nghề trên địa bàn còn nhỏ lẻ. Bên cạnh, tình trạng hàng giả hàng nhái xuất hiện khiến mất uy tín làng nghề. Trong khi, nhiều làng nghề vẫn chưa thực sự xây dựng được thương hiệu trên thị trường. Bởi vậy, việc xây dựng được thương hiệu đang là vấn đề sống còn đối với các sản phẩm truyền thống ở địa phương.
Đồng ý với quan điểm này, theo đại diện Công ty TNHH Mắm Hồng Hương (quận Liên Chiểu), cần xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm truyền thống. Đến nay, TP. Đà Nẵng chưa có sản phẩm nào được hỗ trợ xây dựng chỉ dẫn địa lý. Trong khi, nhiều địa phương khác đã làm tốt công việc này. Bởi, chỉ dẫn địa lý được xem như một giải pháp nhằm xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, hỗ trợ việc phát triển thị trường. Xây dựng chỉ dẫn địa lý còn giúp cho du khách biết đến sản phẩm truyền thống của địa phương nhanh và nhiều hơn.
Đại diện Hiệp hội Làng nghề nước mắm Nam Ô cũng đang rất mong muốn cơ quan chức năng hỗ trợ để nước mắm Nam Ô khẳng định được thương hiệu trên thị trường. Mong muốn của bà con là cộng đồng nhận ra giá trị trong chất lượng sản phẩm nước mắm Nam Ô, không chỉ nước mắm mà còn có các loại khác như ruốc, thính, cá muối...
Bên cạnh, việc xây dựng thương hiệu, để tìm thị trường cho các sản phẩm truyền thống ở địa phương, các cơ quan chức năng cũng cần hỗ trợ xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi cho việc bảo tồn, phát triển các sản phẩm truyền thống. Đặc biệt, cần có cơ chế hỗ trợ cho các doanh nghiệp lữ hành khi đầu tư vào khai thác sản phẩm du lịch để họ xây dựng sản phẩm du lịch và đưa khách đến các làng nghề truyền thống; Xây dựng, phát triển sản phẩm đa dạng cả về mẫu mã, chất lượng và tạo ra các sản phẩm đặc trưng, phù hợp với hàng lưu niệm, quà tặng phục vụ du lịch...
Về lâu dài cần có những chính sách khôi phục, phát triển làng nghề một cách vững bền, bằng việc đẩy mạnh hoạt động đào tạo nghề, truyền nghề, ổn định đầu ra để các sản phẩm truyền thống không rơi vào cảnh mai một như hiện nay...