Tín dụng công nghiệp phụ trợ lẻ loi
Hàng tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài (FDI) hàng năm đổ vào Việt Nam xây dựng nhà máy công xưởng và hiện nay khối DN này đã chiếm một vị trí quan trọng trong nền kinh tế. Thế nhưng, những DN FDI hiện chủ yếu sử dụng nguyên phụ liệu từ hệ thống cung cấp toàn cầu của công ty mẹ, các DN trong nước hiện mới chỉ cung cấp những gì mình có chứ chưa tạo ra được một lĩnh vực phụ liệu có thế mạnh trong chuỗi sản xuất quốc tế.
Ảnh minh họa |
Trong những năm qua rất nhiều đề án chung chung về công nghiệp phụ trợ, nhưng lại thiếu chi tiết phụ liệu cho công nghiệp dệt may, da giày, điện tử… Và những DNNVV hiện vẫn tự xoay xở cung ứng những nguyên phụ liệu theo đặt hàng cho những tập đoàn lớn, có tính thời vụ, rất thiếu lợi thế trong một nền sản xuất lớn.
Chẳng hạn, TP. Hồ Chí Minh một địa phương đi đầu trong cả nước về những DN cung cấp nguyên phụ liệu cho hệ thống công nghiệp chế biến, chế tạo ở khu vực phía Nam. Tín dụng đầu tư cho lĩnh vực này ở TP. Hồ Chí Minh đến cuối tháng 3/2015 cán mốc 23.000 tỷ đồng, tăng khoảng 9,5% so với cuối năm 2014. Góp phần nâng tỷ trọng của các ngành công nghiệp chế biến, sản xuất và công nghệ trong xuất khẩu chiếm 68,26%, trong khi tỷ trọng này trên cả nước ở mức 58,5%.
Theo các NH, rất khó nhận diện những DN hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ để mở rộng tín dụng và các dịch vụ thanh toán… Trong năm nhóm lĩnh vực ưu tiên cung cấp các dịch vụ tài chính NH thì hiện có hai loại hình DN gần giống nhau: công nghiệp phụ trợ cũng là DNNVV và ngược lại. TP. Hồ Chí Minh nhiều năm nay theo đuổi xây dựng cơ chế chính sách khái niệm công nghiệp phụ trợ và theo dự kiến phải đến quý III trong năm nay mới có thể gọi tên một số lĩnh vực công nghiệp phụ trợ kỹ thuật, điện tử… để hệ thống NH rộng đường đầu tư vốn.
Dưới góc độ tín dụng, NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh vừa gửi bản kiến nghị đến các cơ quan hữu quan về những khó khăn hiện hữu của công nghiệp phụ trợ gắn liền với những tồn tại của DNNVV. Theo đó tình trạng báo cáo tài chính thiếu minh bạch hoặc chưa có kiểm toán theo quy định pháp luật cũng làm cản trở các dịch vụ NH thâm nhập vào. Nhất là khả năng xây dựng phương án kinh doanh rất sơ sài và thiếu thông tin thị trường dẫn đến không tính toán được khả năng trượt giá của đồng tiền từ quá trình nhập nguyên liệu đến thành phẩm, nên luôn bị lãi suất ăn thâm vào vốn tự có. Dẫn đến giá trị tài sản thế chấp không đủ đảm bảo khoản vay vốn NH.
Từ năng lực hoạt động nhỏ lẻ, kinh nghiệm thị trường yếu, nên nay làm sản phẩm này mai gia công mặt hàng khác để tồn tại. Theo đó, máy móc không được đầu tư hiện đại đồng bộ để đáp ứng các tiêu chí về chất lượng quy cách sản phẩm dịch vụ cung ứng ra thị trường. Không thể phủ nhận công nghiệp phụ trợ phát triển sẽ giải quyết một lượng lớn lao động và còn tạo ra tăng trưởng cho nền công nghiệp hiện đại. Sự thiếu hụt công nghiệp phụ trợ đến mức các nhà đầu tư Nhật Bản gần đây đang đưa hệ thống DN nhỏ của họ vào các tỉnh phía Nam để xây dựng và cung ứng cho hoạt động công nghiệp chế biến chế tạo Nhật Bản.
Theo giới NH, trước mắt phải tiếp tục theo đuổi chính sách tín dụng ưu đãi 5 nhóm lĩnh vực ưu tiên (nông nghiệp nông thôn, công nghiệp phụ trợ, DNNVV, công nghệ cao, xuất khẩu) của NHNN, góp phần duy trì sản xuất kinh doanh. Sau đó cần có chiến lược phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ trên cơ sở xây dựng hệ thống cơ chế chính sách về tài chính, tín dụng, công nghệ và đào tạo để tạo điều kiện phát triển từng lĩnh vực cụ thể vào công nghiệp phụ trợ cho một nền công nghiệp hiện đại.