Trưng bày “Di sản Văn hóa Phật giáo Việt Nam”
Đến tham quan Phòng trưng bày, công chúng có cơ hội thưởng lãm gần 200 tài liệu, hiện vật được giới thiệu theo các thời kỳ lịch sử: 10 thế kỷ đầu công nguyên, thời Lý - Trần, thời Lê sơ - Mạc, thời Lê Trung Hưng - Tây Sơn và thời Nguyễn. Các loại hình hiện vật bao gồm: tranh, tượng Phật, vật liệu trang trí kiến trúc chùa tháp, đồ thờ cúng, nhạc khí, bia ký…
Đặc biệt, trong số hiện vật đưa ra trưng bày có chiếc trống đồng Cảnh Thịnh, đúc năm Cảnh Thịnh thứ 8, thời Tây Sơn (năm 1800) là một trong 11 Bảo vật quốc gia Việt Nam của Bảo tàng mới được Thủ tướng Chính phủ công nhận đợt I, tháng 10/2012.
Một góc Văn Miếu – Quốc Tử Giám. (Ảnh: LH)
Phật giáo du nhập vào Việt Nam từ rất sớm và đã nhanh chóng được bản địa hóa. Trong lịch sử phát triển gần 2000 năm qua, Phật giáo đã để lại cho dân tộc nhiều di sản văn hóa vật chất và tinh thần có giá trị đặc sắc. Khối di sản này bao gồm hệ thống những ngôi chùa, những bảo tháp nổi tiếng còn lại đến ngày nay như chùa Dạm, chùa Phật Tích (Bắc Ninh), tháp Bình Sơn (Phú Thọ)...
Các tác phẩm điêu khắc tượng thờ, tranh thờ Phật giáo, hoành phi, câu đối, đồ thờ cúng, nhạc khí… cùng những giá trị về tư tưởng, đạo đức, văn học, âm nhạc và nhiều nghi lễ Phật giáo không chỉ mang đậm dấu ấn Việt Nam mà còn phản ánh mối giao lưu văn hóa trong khu vực.
Từ triều Đinh - Tiền Lê đến triều Lý - Trần, Phật giáo đã trở thành Quốc giáo. Đặc biệt, dưới vương triều Trần, Vua Trần Nhân Tông là vị tổ thứ Nhất của dòng thiền Trúc Lâm, mở ra một dòng Phật giáo đặc sắc Việt Nam. Dưới triều Lý - Trần, có “Tứ Đại Khí” rất nổi tiếng là tháp Báo Thiên (1057), chuông Quy Điền (1080), vạc Phổ Minh (1262) và tượng Phật Di Lạc chùa Quỳnh Lâm. Đáng tiếc thay “Tứ Đại Khí” này đều bị quân Minh xâm lược tàn phá ở thế kỷ XV.
Di sản văn hóa Phật giáo Việt Nam mang đậm dấu ấn văn hóa dân tộc với những đặc trưng khiêm cung, giản dị, hài hòa, cân đối, vừa phù hợp với không gian tâm linh, vừa gắn bó với cảnh quan chung. Mỗi ngôi chùa là một danh lam cổ tích, từng bộ phận kiến trúc, từng pho tượng, bức tranh, đồ thờ tự… trong các ngôi chùa đều là những tác phẩm nghệ thuật tuyệt mỹ.
Trưng bày “Di sản Văn hóa Phật giáo Việt Nam” kéo dài đến hết tháng 8/2013.
Lê Hằng