Trung Quốc sẽ cắt giảm loại lãi suất nào?

Thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung có ảnh hưởng thế nào?

Hiện Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đang có trong tay một loạt các công cụ tiền tệ. Bước đi mạnh nhất sẽ là giảm lãi suất cơ bản lần đầu tiên kể từ năm 2015, qua đó kéo giảm chi phí vay mượn trong toàn nền kinh tế. Thế nhưng việc làm này có thể đẩy tăng nguy cơ giảm giá nhân dân tệ và hình thành bong bóng tài sản.

Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đã giảm 5% so với USD trong năm 2018

Một quan điểm đồng thuận hơn là giảm chi phí tài trợ ngắn và trung hạn cho các ngân hàng, qua đó gián tiếp giúp chi phí vay thấp hơn. Tuy nhiên một số nhà phân tích khác lại cho rằng, một mức lãi suất ít được biết đến được thiết lập bởi chính những người cho vay có thể được giảm thấp hơn.

Dù là loại lãi suất nào đi nữa thì bối cảnh hiện nay cũng khá thuận lợi để cho Trung Quốc thực hiện động thái này do việc Fed tỏ ra thận trọng hơn đã làm dịu bớt áp lực giảm giá đối với các đồng tiền của các thị trường mới nổi, bao gồm cả nhân dân tệ.

“Việc cắt giảm lãi suất là hoàn toàn có thể”, Josh Chow - một nhà kinh tế cấp cao của DBS Bank Hong Kong Ltd. cho biết. Theo vị chuyên gia này, PBoC có thể giảm lãi suất cơ bản xuống 25 điểm vào cuối quý hai. Một động thái như vậy sẽ khuyến khích các ngân hàng cho vay nhiều hơn.

Dưới đây là các loại lãi suất mà PBoC có thể cắt giảm và tác động của chúng.

Lãi suất cơ bản (Benchmark Interest Rate)

Tuy nhiên việc giảm lãi suất cho vay một năm chuẩn (lãi suất cơ bản) – hiện đang đứng ở mức 4,35% - không được kỳ vọng nhiều và cũng không đơn giản.

Mặc dù động thái này có tác động rất mạnh khi nó cắt giảm chi phí tài trợ cho tất cả nhà cho vay, bao gồm cả những người vay thế chấp. Nhưng nó có thể tạo áp lực giảm giá cho nhân dân tệ thông qua việc kéo giảm lợi suất trái phiếu chủ quyền và điều đó sẽ khiến các tài sản của Trung Quốc trở nên kém hấp dẫn hơn so với những tài sản định giá bằng đồng USD. Nó cũng đi ngược với chủ trương của chiến dịch giảm tỷ lệ đòn bẩy để ngăn chăn rủi ro trong hệ thống tài chính, vì nó khuyến khích các nhà đầu tư đổ tiền vào các tài sản vốn đã bị thổi phồng như bất động sản.

Vì những lý do đó, giới chuyên môn không kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất cơ bản. Kết quả cuộc khảo sát mới đây của Bloomberg cũng cho thấy không có thay đổi nào về lãi suất cho vay một năm chuẩn trong năm nay hoặc năm tới.

Mặc dù vậy, số các nhà phân tích dự báo PBoC có thể cắt giảm lãi suất cơ bản trong quý hai đã tăng lên 4 người so với 4 người trong cuộc khảo sát tháng 12. Thậm chí theo Cliff Tan - Giám đốc nghiên cứu thị trường toàn cầu của MUFG Bank Ltd., việc giảm 25 điểm cơ bản đối với lãi suất cơ bản là “sắp xảy ra” và điều đó có thể xảy ra ngay trong tuần này.

Lãi suất liên ngân hàng (Interbank Rate)

Một quan điểm đồng thuận hơn là PBoC có thể cắt giảm lãi suất repo ngược thông qua hoạt động thị trường mở, và/hoặc lãi suất công cụ cho vay trung hạn. Các bước đi như vậy cũng làm giảm chi phí vay mượn cho các ngân hàng để từ đó họ chuyển tải tới nền kinh tế. Ngoài ra, PBoC có thể cắt giảm lãi suất Chương trình cho vay thường trực, một công cụ có vai trò tương tự như công cụ Cửa sổ chiết khấu của Fed.

Cho tới nay PBoC dường như ủng hộ giải pháp này. Theo đó cơ quan này đã âm thầm kéo giảm chi phí vay liên ngân hàng xuống mà không cắt giảm lãi suất chuẩn, bằng cách thay thế nguồn vốn tài trợ cho các ngân hàng thông qua các kênh có chi phí cao, chẳng hạn như Cơ sở cho vay trung hạn, bằng các nguồn tiền mặt ngắn hạn rẻ hơn. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đang xấu đi nhanh chóng, giải pháp này dường như không đủ sức mạnh để khôi phục niềm tin và duy trì cho vay.

Lãi suất cho vay cơ bản (Loan Prime Rate - LPR)

Lãi suất cho vay cơ bản, hiện ở mức 4,31%, là tỷ lệ trung bình có trọng số mà PBoC công bố hàng ngày dựa trên lãi suất cho vay mà các nhà cho vay lớn tính cho khách hàng tốt nhất của họ.

Chính quyền có thể đẩy LPR xuống bằng cách cắt giảm lãi suất thị trường tiền tệ, điều này dẫn đến giảm LPR, nhà phân tích Ming Ming của Citic Securities Co. viết trong một ghi chú gần đây. Theo chuyên gia này, mặc dù việc giảm mức lãi suất này có tác động yếu hơn so với việc cắt giảm lãi suất chuẩn, song động thái này có thể có hiệu quả khi lượng tín dụng được định giá với LPR đang tăng lên.

Trong khi đó, Mizuho Securities Asia Ltd. cho biết, việc cắt giảm LPR có thể sắp xảy ra.

Không cắt giảm lãi suất nào cả?

Các số liệu kinh tế những tháng đầu năm thường rất bất thường do những biến động gây ra bởi kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài. Động lực cơ bản của nền kinh tế có thể rất không ổn định cho đến khi bước sang quý thứ hai.

Một số nhà kinh tế cho rằng tác động tích cực của chính sách kích thích kinh tế được triển khai năm ngoái sẽ được cảm nhận rõ nét hơn vào thời điểm đó. Dữ liệu tín dụng cũng đã cho thấy nhu cầu mạnh mẽ hơn, báo hiệu rằng những nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng đang phát huy hiệu quả. Vì vậy có thể PBoC sẽ không cắt giảm bất kỳ một loại lãi suất nào.