Từ lo lắng căng thẳng đến vỡ òa mừng vui
Quy luật 10 năm và cơ hội tăng trưởng cao | |
Sức ép lớn chờ đột phá mạnh | |
Động lực & niềm tin |
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng |
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI) – ông Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh rằng: Chưa bao giờ đất nước ta có được quy mô kinh tế tốt như bây giờ, có được vị thế và uy tín quốc tế tốt như bây giờ, đất nước đã tạm vượt qua giai đoạn khó khăn để bắt nhịp vào giai đoạn phát triển mới với vị trí cao, có thể đạt được sự phát triển cao hơn. Có được niềm tin của người dân và DN là quy tụ được nguồn lực trí lực của cả dân tộc.
Thưa Bộ trưởng, tôi vẫn nhớ trong Hội nghị đầu năm của MPI, Bộ trưởng đã có bài phát biểu đầy xúc cảm, nhắc lại những cung bậc cảm xúc khác nhau về năm 2017. Bộ trưởng có thể nhắc lại những cung bậc cảm xúc đó?
Năm 2017 trôi qua, đã để lại trong tất cả chúng ta nhiều cung bậc cảm xúc. Với tôi, đó là lo lắng, căng thẳng, hồi hộp, cuối cùng là vỡ oà mừng vui.
Lúc đầu chúng tôi lo lắng vì kết quả những tháng đầu năm đạt thấp, nếu cứ tiếp diễn sẽ đặt nền kinh tế trước nguy cơ không đạt mục tiêu đề ra. Chúng tôi căng thẳng vì áp lực phải tìm ra được hướng đi và giải pháp đúng đắn để hoàn thành các nhiệm vụ, mục tiêu, và vì sức ép từ dư luận đối với khả năng bứt phá của nền kinh tế. Sau đó là hồi hộp theo dõi từng cơn bão, trận lũ để cùng chung sức, chung lòng vượt qua bão lũ, bảo vệ thành quả mà chúng ta rất khó khăn mới đạt được, duy trì sản xuất, kinh doanh và bảo đảm đời sống cho nhân dân. Hồi hộp cho đến tận những ngày cuối cùng của tháng 12, để rồi tất cả chúng ta vỡ òa trong cảm xúc vui mừng, phấn khởi khi kết quả đạt được đã vượt qua mọi kỳ vọng và dự báo, chiến thắng mọi hoài nghi, quan ngại trong suốt quá trình chúng ta kiên định thực hiện các giải pháp mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã đề ra.
Được biết trong phiên họp Chính phủ đầu năm, Bộ trưởng đã kiến nghị coi năm 2018 là năm nắm lấy thời cơ để tăng tốc?
Ta đang có thời cơ tốt từ những kết quả đã đạt được ở năm 2017 và các nghị quyết, chính sách đã đi vào cuộc sống. Cùng với đó, cuộc CMCN 4.0 chính là “cơ hội vàng ngàn năm có một”, vì vậy phải tận dụng, tranh thủ thời cơ, tập trung tăng tốc để thu hẹp khoảng cách.
Thành công của đội tuyển bóng đá U23 đã mang lại cho tôi cảm xúc mãnh liệt vì sức mạnh của sự đoàn kết và niềm tin vào đất nước và một dân tộc Việt Nam sẽ làm được nhiều điều hơn nữa. Chúng tôi tin vào thế hệ trẻ, những người được đào tạo, những người có trí thức có khát vọng cống hiến. Tuy nhiên, phải phát huy được lòng tự hào dân tộc, tình yêu đất nước.
Nếu như năm nay làm tốt, sẽ là tiền đề tốt cho giai đoạn phát triển mới. Nhưng nếu không nắm được cơ hội thì chúng ta sẽ tụt hậu ngày càng xa…
Và đâu là thời cơ, là cơ hội của chúng ta?
Năm 2018, tựu trung lại có 5 cơ hội lớn.
Thứ nhất, năm 2017 là một năm thành công toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại… Tầm vóc, vị thế và uy tín của đất nước được nâng lên một tầm cao mới.
Thứ hai là cuộc CMCN 4.0 là cơ hội vàng ngàn năm có một. Bắt kịp cuộc cách mạng này sẽ có thể tăng tốc, có thể thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước.
Thứ ba là niềm tin trong nhân dân và cộng đồng DN vào đường lối của Đảng, Nhà nước vào điều hành của Chính phủ và tương lai phát triển của đất nước đã được nâng lên rất cao. Nếu không có được niềm tin ấy thì không thể quy tụ được mọi nguồn lực trí lực của cả dân tộc để có được kết quả hôm nay.
Thứ tư là có một làn sóng đầu tư đang dịch chuyển vào Việt Nam rất mạnh, đầu tư trong nước cũng tăng lên thể hiện qua việc thành lập DN mới và đăng ký vốn đầu tư. Rồi lượng vốn đầu tư nước ngoài và khách du lịch quốc tế đến Việt Nam tăng vọt…
Đây là cơ hội tốt nếu được tận dụng hiệu quả theo chủ đích của chúng ta.
Thứ năm là với tinh thần của Thủ tướng và của Chính phủ về xây dựng một Chính phủ kiến tạo thì việc cải cách các thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giảm các chi phí cho DN đang được thực hiện rất tốt.
Nếu chúng ta tiếp tục làm tốt để xây dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, hấp dẫn, cạnh tranh hơn nữa thì sẽ đón nhận được sự đầu tư của quốc tế nhiều hơn nữa. Đó là cơ hội cho phát triển.
Vậy để tranh thủ và tận dụng được thời cơ, thì định hướng và giải pháp của năm 2018 là những gì, thưa ông?
Nghị quyết 01 của Chính phủ đã đưa ra những mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp hết sức cụ thể, đầy đủ để nền kinh tế tiếp tục đạt được những thành quả tích cực. Trong đó, quan trọng nhất là tiếp tục tập trung ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, thu hút đầu tư, phát triển bền vững; làm rõ nét hơn bức tranh tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng; làm tốt 3 khâu đột phá chiến lược là cơ sở hạ tầng, thể chế và nguồn nhân lực. Hiện tại tái cơ cấu đang chậm và năm 2018 cần đẩy mạnh hơn theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, nâng cao tính cạnh tranh của nền kinh tế. Bên cạnh đó, nhiều thể chế chưa được hoàn thiện, chất lượng chưa cao.
Cùng với đó, cần tận dụng tốt thời kỳ dân số vàng để phát triển.
Chúng tôi được biết, vừa qua Bộ trưởng đã yêu cầu Vụ Hạ tầng rà soát xem có bao nhiêu những công trình phải mở rộng, nâng cấp sau đầu tư. Vì sao vậy?
Nghe tình hình giao thông ùn tắc những ngày Tết tôi khá bức xúc và trăn trở. Vì sao cứ ùn tắc thế trong khi có nhiều sân bay, nhà ga được mở rộng, nâng cấp? Sân bay mới như Cát Bi, Nha Trang cũng xin nâng cấp, Tân Sơn Nhất thì đã cải tạo 17 lần. Đường Pháp Vân – Cầu Giẽ trong 10 năm mở rộng 3 lần. Tư duy đầu tư kiểu đó đang làm thiệt hại nhiều cho đất nước. Phải đầu tư sao cho 20 năm, 30 năm vẫn hoạt động tốt, chứ làm xong vài năm lại nâng cấp sửa chữa khiến chi phí đội lên rất nhiều.
MPI được giao những trọng trách rất lớn, soạn thảo những đề án và dự luật vừa rất quan trọng lại rất mới, rất khó như Luật Quy hoạch, Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt… hay đề án thành lập cơ quan quản lý vốn nhà nước tại DN… Những đề án, dự luật đó đã nhận được rất nhiều những ý kiến trái chiều, vậy Bộ trưởng có thấy bị áp lực lớn?
MPI là một bộ tổng hợp đa ngành, là cơ quan tham mưu tổng hợp thông tin chiến lược cho Đảng và Nhà nước, là cơ quan được giao trọng trách xây dựng các thể chế, các cơ chế chính sách, các mô hình kinh tế để phục vụ cho sự phát triển của đất nước, đưa đất nước phát triển nhanh nhất, bền vững nhất, tận dụng được các cơ hội và vượt qua những thách thức. MPI phải gánh một khối lượng công việc vô cùng lớn và chịu áp lực rất lớn đó là “toàn làm điều mới”.
Làm những việc mới thì động chạm khá nhiều. Trước hết là vì phần lớn người Việt Nam ngại thay đổi. Nhưng không thể vì một số người nào đó, hay cơ quan nào đó mà chùn bước.
Quan trọng nhất là tư duy tầm nhìn và suy nghĩ phải đúng. Thứ hai là tâm phải sáng, không vì lợi ích cục bộ, hay lợi ích nhóm nào. Khi được như thế thì không ngại điều gì và chắc chắn mọi người sẽ hiểu và ủng hộ.
Bộ trưởng có thể chia sẻ về định hướng và tầm nhìn trong thời gian tới?
Là một bộ tham mưu tổng hợp mang tính chiến lược như vậy, tôi cùng với các đồng nghiệp, các cán bộ trong Bộ đã xác định phải liên tục đổi mới với một tư tưởng cải cách.
Điều này có nghĩa phải là những người tiên phong, đi đầu trong cải cách và đổi mới, đặc biệt là phải với một tư duy hiện đại hơn và tầm nhìn phải mạnh mẽ hơn thì mới tham mưu được những quyết sách phù hợp với kinh tế thị trường và thực tiễn phát triển của đất nước trong giai đoạn hiện nay.
Chúng tôi nghĩ rằng đã đến lúc MPI phải có những định hướng quy hoạch mang tính chiến lược cho đất nước; phải nghiên cứu những bài học tốt trên thế giới để tham khảo và vận dụng phù hợp. MPI phải giảm xin-cho. Chúng tôi không bảo thủ, cái gì làm chưa tốt thì phải sửa, phải vượt qua chính mình. Và đây là điều rất thấm thía.
MPI sẽ chuyển dần sang nghiên cứu chiến lược. Trước đây, MPI tham gia vào phân bổ vốn rất cụ thể, nhưng hơn 1 năm nay, chúng tôi không làm việc này nữa mà chỉ quản lý thông qua việc xây dựng các nguyên tắc và các tiêu chí quản lý và báo cáo Chính phủ và Quốc hội quyết định phân bổ…
Cần có cách tiếp cận mới với những vấn đề mới của đất nước, đặc biệt là với những vấn đề mới và khó. Những vấn đề kinh tế vĩ mô vốn đã khó rồi, và trong đó, những vấn đề mới càng khó nữa và chính sách mới lại càng khó hơn. Vì thế nếu không có mô hình mới, cách tiếp cận mới theo kịp thông lệ quốc tế thì không có được động lực phát triển mới.
Trong những giờ phút bình yên của năm mới này, chúng ta thấy đất nước chúng ta rất đẹp và rất tự hào. Chúng ta hãy cùng nhau tạo nên những điều tốt đẹp hơn nữa để đất nước phát triển hơn nữa.
Xin cảm ơn Bộ trưởng!