Vị đắng nhãn lồng
Thực phẩm sạch vướng đầu ra | |
Thực phẩm sạch lúng túng tìm đầu ra |
Chỉ còn hơn 1 tháng nữa, nhãn lồng Hưng Yên sẽ vào chính vụ. Bên cạnh nỗi mừng vui được mùa, những người dân ở đây đang lo lắng và luôn ở thế bị động, vì trong hợp đồng ký kết với DN tiêu thụ có điều khoản: Phải bồi thường toàn bộ sản phẩm nếu không được thị trường nước ngoài chấp nhận…
Ông Nguyễn Quang Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên cho biết, nhãn là cây ăn quả đặc sản có diện tích lớn nhất ở địa phương. Năm 2015, toàn tỉnh có 8.635 ha cây ăn quả, trong đó diện tích nhãn là trên 3.000ha, chiếm khoảng 35%, với sản lượng hàng năm từ 35.500 đến 44.000 tấn. Những năm gần đây, do người nông dân tích cực cải tạo vườn tạp, giống nhãn tạp nên tỷ lệ diện tích trồng nhãn có chất lượng ngon, mẫu mã đẹp tăng nhanh, chiếm khoảng 90%.
Ảnh minh họa |
Thời vụ thu hoạch của nhãn Hưng Yên khoảng từ 15/7 đến 20/9, gồm 3 trà chính: chín sớm cho thu hoạch từ 15 – 30/7 (chiếm khoảng 5% diện tích); chín chính vụ cho thu hoạch từ 5 – 25/8 (chiếm khoảng 55% diện tích); chín muộn cho thu hoạch từ 30/8 – 20/9 (chiếm khoảng 40% diện tích).
“Với diện tích và sản lượng lớn, cây nhãn cho giá trị thu nhập từ 300-400 tỷ đồng (tính theo giá cố định 2010) toàn tỉnh. Tại các vùng trồng quy mô tập trung (như xã Hàm Tử, xã Đông Kết thuộc huyện Khoái Châu, xã Hồng Nam - thành phố Hưng Yên), người trồng nhãn có lãi 180-200 triệu đồng/ha/năm. Nhãn là nguồn thu nhập chính của nhiều hộ nông dân ở đây”, ông Minh cho biết.
Khảo sát thực tế, tại xã Hồng Nam và xã Hàm Tử cho thấy, đây là vùng quy hoạch sản xuất nhãn Vietgap và được cơ quan chuyên ngành của Bộ NN&PTNT cấp mã số xuất khẩu sang Mỹ với diện tích hơn 20 ha. Bắt đầu từ năm 2015, Hàm Tử đã xuất khẩu được 8 tạ nhãn chín muộn sang thị trường Mỹ, nhưng năm 2016 này, mặc dù được mùa nhãn, nhưng người dân vẫn lo lắng đầu ra cho sản phẩm.
Ông Nguyễn Văn Nghĩa, ở xã Hàm Tử cho biết, hiện gia đình ông có gần 1 ha nhãn chín muộn, được chăm sóc theo quy trình Vietgap để xuất khẩu sang Mỹ và Hàn Quốc, nhưng khó khăn nhất của các hộ trồng nhãn như ông hiện nay là đầu ra cho sản phẩm.
Trước thời điểm thu hoạch nhãn, một số DN xuất khẩu đã đến khảo sát vùng trồng nhãn và đăng ký thu mua sản phẩm. Tuy nhiên, chính sách thu mua của DN chưa thuyết phục người dân. Bởi theo các dự thảo hợp đồng tiêu thụ nhãn, DN sẽ thu mua và xuất khẩu nhãn sang thị trường nước ngoài. Sau thời gian từ 2 đến 3 tuần, người dân mới được nhận tiền.
Thế nhưng, điều đáng nói là theo hợp đồng, hàng sẽ bị kiểm tra chất lượng một lần nữa tại nước sở tại. Nếu không đạt chất lượng thì toàn bộ lô hàng sẽ bị trả về và người dân phải bồi thường cho những lô hàng này. Do đó, nhiều chủ vườn nhãn vẫn chưa dám ký kết bán hàng cho DN.
Nhiều hộ trồng nhãn cho rằng, cách làm này của DN là chưa đảm bảo được quyền lợi cho người sản xuất. DN thu mua cần có những phương pháp kiểm tra, kiểm định chất lượng quả nhãn ngay tại vườn thu hái. Tránh tình trạng, người nông dân đã bán rồi nhưng cứ phải thấp thỏm trông chờ.
Ông Nguyễn Hữu Phú, Chủ tịch UBND xã Hàm Tử cho rằng, với việc các DN luôn “cầm đằng chuôi”, người dân lại ở thế bị động khiến nhãn đang gặp khó khăn về đầu ra. Rõ ràng ở đây rất cần sự vào cuộc của các cấp các ngành để hỗ trợ cùng bà con vùng nhãn.