Vì sao nhiều NH từ chối niêm yết?
Nhiều NH tiếp tục từ chối lên sàn, bất chấp cổ đông không đồng tình |
Lại khó khăn, “né” trách nhiệm
Trong đại hội cổ đông (ĐHCĐ) mới đây của VIB, ông Hàn Ngọc Vũ, Tổng giám đốc VIB thẳng thắn trả lời với cổ đông rằng: NH sẽ không niêm yết cổ phiếu trong năm 2015. Lý do, NH này chưa chọn được thời điểm niêm yết. Và, để đảm bảo mục tiêu trong chiến lược phát triển, VIB còn rất nhiều công việc phải làm như: Mở rộng chi nhánh, phát triển sản phẩm, đảm bảo đạt các mục tiêu kinh doanh đề ra, quản trị rủi ro…
Nhìn chung, năm nay việc trình đại hội về việc niêm yết tiếp tục được VIB đưa ra nhưng nhiều khả năng vẫn không thực hiện được mà sẽ phải tiếp tục đợi trong vài năm tới.
Còn ở LienVietPostBank, chiến lược 2015 của NH này vẫn đưa ra mục tiêu quan trọng là nâng vốn điều lệ từ 6.460 tỷ đồng lên mức 9.000 tỷ đồng thông qua việc chào bán 254 triệu cổ phần (mệnh giá 10.000 đồng/cổ phần, tương đương 2.540 tỷ đồng).
Trước đó, LienVietPostBank cũng đặt kế hoạch tăng vốn trong năm 2014 nhưng mọi việc không suôn sẻ. Năm nay, kế hoạch tăng vốn tiếp tục được đề cập, nhưng chuyện niêm yết vẫn chưa được nhắc đến trong ĐHCĐ năm 2015. Dự đoán trong mùa ĐHCĐ mới này, các NH tiếp tục trì hoãn kế hoạch niêm yết với nhiều lý do.
Thực ra điều này cũng không nằm ngoài dự kiến của các cổ đông NH, bởi đây không phải là lần đầu tiên NH nói niêm yết, tăng vốn nhưng không hoàn thành đúng thời hạn. Còn nhớ, trong mùa ĐHCĐ năm 2014, các NHTM đều trình lại phương án tăng vốn điều lệ và niêm yết trên sàn chứng khoán, trong đó có OCB, Nam A Bank, DongA Bank, VPBank…
Hồi giữa năm 2014, các NH vẫn tỏ ra rất quyết tâm khi đề ra mục tiêu này, nhưng cho đến thời điểm này, khi mùa ĐHCĐ 2015 đã cận kề, vẫn chưa có NH nào thông báo về tiến độ, kết quả thực hiện theo kế hoạch.
Điều đó giải thích vì sao sau nhiều năm đôn đốc, song trên sàn chứng khoán hiện nay vẫn mới chỉ có 9 NH lớn đang niêm yết cổ phiếu trên hai sàn chứng khoán, mà cổ đông nhà nước nắm vai trò chi phối là Vietcombank, VietinBank, BIDV, một số NHTMCP lớn như ACB, Eximbank, Sacombank, Maritime Bank, SHB, và một NH nhỏ có vốn điều lệ 3 ngàn tỷ đồng là Navibank. Tổng giá trị niêm yết cổ phiếu của các NH này vào khoảng 134 ngàn tỷ đồng. Dự kiến, nếu 26 NH còn lại lên sàn thì giá trị niêm yết sẽ tăng thêm khoảng 150 ngàn tỷ đồng.
Phải có sự lựa chọn
Thừa nhận rằng, trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn, chuyện niêm yết lên sàn là không dễ dàng. Theo nhận định của nhiều chuyên gia, nguyên nhân có thể nằm ở việc một số NH vẫn đang phải tiến hành tái cấu trúc và một trong các giải pháp chính là mua bán và sáp nhập (M&A).
Trường hợp nếu các NH niêm yết, việc M&A có thể gặp nhiều thách thức hơn so với khi còn ở "dưới sàn". Đơn cử, Nam A Bank công bố chắc chắn sẽ niêm yết trên sàn trong năm 2014 nhưng mọi chuyện bất thành. Theo suy đoán của nhiều người, nguyên nhân NH này không hoàn thành kế hoạch niêm yết vì các giao dịch với khối lượng lớn nếu thực hiện trên sàn niêm yết có thể gặp nhiều khó khăn, ràng buộc hơn là giao dịch trên thị trường OTC.
Thành thực mà nói, nếu các NH, mà cụ thể là các cổ đông lớn, những người có ảnh hưởng đến việc quyết định niêm yết một khi không thích, sẽ có nhiều lý do để lần lữa việc này. Tuy nhiên, NH cũng là một công ty đại chúng, việc niêm yết hay không không thể phụ thuộc vào sự tính toán thiệt hơn của ban lãnh đạo NH.
Đồng thời, trong tiến trình tái cấu trúc mà Thống đốc đặt ra, chuyện niêm yết không chỉ mang tính hình thức mà đó còn là chuyện minh bạch thông tin, là niêm yết phải bền vững và quyền lợi cũng cần phải được đảm bảo cho cổ đông.
Đó là chưa kể đến lúc dự thảo sửa đổi Nghị định 58/2012/NĐ-CP được thông qua thì khi đó lãnh đạo NH sẽ không còn quyền chủ động đưa ra quyết định. Cụ thể, trong Dự thảo sửa đổi Nghị định 58/2012/NĐ-CP có quy định về việc các công ty đại chúng phải đăng ký giao dịch trên UPCoM hoặc niêm yết trước mới được chào bán chứng khoán ra công chúng. Như vậy, các NH muốn huy động vốn ít nhất sẽ phải lên UPCoM.
Bàn về câu chuyện niêm yết, lãnh đạo một NHTM tại TP.Hồ Chí Minh cũng thừa nhận rằng, các NH sẽ gặp khó nếu các chính sách ban hành chính thức có hiệu lực. Chẳng hạn, hoạt động trong ngành NH bắt buộc phải tăng vốn điều lệ để phát triển kinh doanh.
Nếu Nghị định 58 được thực thi, các NHTM sẽ rơi vào thế bị động và buộc phải niêm yết trên sàn, chứ không chọn UPCoM để giữ hình ảnh trong mắt đối tác và cổ đông. Ngược lại, nếu NHTM nhất quyết không niêm yết, đồng nghĩa với việc không thể tăng vốn, điều này sẽ gây áp lực rất lớn đến hoạt động của NH.
Quả vậy, một chuyên gia tài chính cũng đưa ra nhận định, vài năm gần đây, tình hình kinh doanh của NH ngày càng ảm đạm, nợ xấu cao, trích lập dự phòng rủi ro lớn đã kéo giảm lợi nhuận, mức chia cổ tức hàng năm không còn hấp dẫn, thậm chí nhiều NH còn không chia cổ tức nên rất khó lấy được lòng tin của nhà đầu tư.
Còn các cổ đông chiến lược nước ngoài lại có những yêu cầu rất cao, không phải NH nào cũng đáp ứng được để họ rót vốn. Vì vậy, cho đến thời điểm này, để niêm yết trên sàn là chuyện không dễ khả thi.