Việt Nam - điểm sáng trong thúc đẩy tài chính bền vững
Nỗ lực thay đổi hành vi của các tổ chức tài chính
Báo cáo Đầu tư Thế giới của UNCTAD (Hội nghị Liên Hợp quốc về Thương mại và Phát triển) cho biết, để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) của Liên Hợp quốc và các mục tiêu về chống biến đổi khí hậu đòi hỏi phải có những nỗ lực lâu dài và ước tính cần tới 70 nghìn tỷ USD đến năm 2030.
SBN ghi nhận nỗ lực của Việt Nam hướng đến tài chính bền vững |
Trong đó, theo báo cáo mới công bố của SBN, các thị trường mới nổi đã trở thành động lực chính cho phát triển bền vững và giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Ở các thị trường mới nổi, các ngân hàng có tài sản ước đạt hơn 50 nghìn tỷ USD, qua đó cho phép họ có tiềm năng tạo ra sự khác biệt đáng kể cho phát triển bền vững.
Được thành lập năm 2012 với sự hỗ trợ của IFC (thành viên Nhóm Ngân hàng Thế giới), SBN tập hợp các cơ quan quản lý ngành ngân hàng và hiệp hội ngân hàng từ các nước đang phát triển. Con số quốc gia thành viên của SBN đến nay là 34 và hiện đang nắm giữ mức tài sản ngân hàng trị giá khoảng 42,6 ngàn tỷ USD Mỹ, chiếm 85% tổng tài sản ngân hàng của toàn nhóm thị trường mới nổi. Báo cáo của SBN cho thấy, tuy một số quốc gia thành viên thịnh vượng hơn các thành viên khác nhưng tất cả đều đã và đang có những bước tiến và cải cách đáng kể trong ngành ngân hàng nhằm thúc đẩy tài chính bền vững.
Các chính sách và nguyên tắc về tài chính bền vững quốc gia được các thành viên SBN triển khai trong thời gian vừa qua là một nỗ lực mới nhằm thay đổi hành vi của các tổ chức tài chính. Ở hầu hết các quốc gia thành viên, dù các chính sách và nguyên tắc này không phải là những quy định cứng mang tính bắt buộc nhưng có tính chất chiến lược và hướng dẫn cách thức làm thế nào để giúp các tổ chức tài chính tích cực tham gia và cân nhắc tới tính bền vững trong quá trình triển khai các hoạt động kinh doanh của mình.
“Báo cáo cho thấy các quốc gia dù ở nhóm thu nhập trung bình hay thu nhập thấp đều có thể thực hiện những cải cách tài chính bền vững hiệu quả. Chỉ trong một thời gian ngắn, SBN đã cho thấy các thành tựu đáng khích lệ khi các cơ quan quản lý ngành ngân hàng, các cơ quan hoạch định chính sách khác, các hiệp hội ngân hàng, các hiệp hội ngành nghề và các tổ chức phát triển cùng phối hợp hành động trong lĩnh vực tài chính bền vững.
Đây là một bước tiến quan trọng để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững đến năm 2030”, ông Ethiopis Tafara, Phó Chủ tịch IFC chuyên trách pháp chế, rủi ro tuân thủ và phát triển bền vững nhận định.
Báo cáo này cung cấp những chỉ tiêu đánh giá khả thi và các công cụ chính sách để các quốc gia dù ở quy mô và giai đoạn phát triển nào cũng có thể áp dụng. Đây là nhân tố quan trọng thúc đẩy việc học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau và đẩy nhanh tiến trình cải cách.
Báo cáo này sử dụng phương pháp tiếp cận mới - đánh giá dựa trên kết quả đã được 34 quốc gia thành viên thống nhất và đây cũng là một thành tựu đáng ghi nhận bởi điều này sẽ tạo nền tảng cho việc đánh giá những tiến bộ cải cách trên phạm vi toàn cầu.
Tiến bộ vượt bậc của Việt Nam
Việt Nam tham gia SBN ngay từ khi mạng lưới này được thành lập và theo đánh giá mới nhất của SBN, Việt Nam cùng với 7 quốc gia khác (gồm Bangladesh, Brazil, Trung Quốc, Colombia, Indonesia, Mông Cổ và Nigeria) nằm ở nhóm dẫn đầu hướng đến tài chính bền vững khi đã triển khai những cải cách quy mô lớn, ban hành các chính sách và quy định căn bản để tăng cường tài chính bền vững và bắt đầu có cơ chế đo lường kết quả thực hiện.
Với Việt Nam, báo cáo đánh giá cao nội dung toàn diện của Chỉ thị về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lý rủi ro môi trường và xã hội (MTXH) trong hoạt động cấp tín dụng (Chỉ thị số 03/CT-NHNN do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành năm 2015). Chỉ thị này nhằm thúc đẩy nền kinh tế xanh và khuyến khích tất cả các tổ chức tín dụng cân nhắc các rủi ro về MTXH trong các giao dịch cấp vốn.
Chỉ thị cũng đưa ra một mẫu biểu báo cáo để các tổ chức tín dụng theo đó cung cấp số liệu định lượng hàng quý cho NHNN, bao gồm cả các đánh giá về rủi ro MTXH của các khoản tín dụng, các sản phẩm tài chính khác và các dòng vốn xanh. Chỉ thị này hiện mới chỉ có hiệu lực đối với ngành ngân hàng, nhưng có thể được xem xét mở rộng áp dụng cho các dịch vụ tài chính khác như bảo hiểm và quản lý quỹ đầu tư.
Báo cáo của SBN cũng ghi nhận các chương trình đào tạo về các bảng kiểm hướng dẫn đánh giá rủi ro MTXH cho 10 ngành kinh tế rủi ro cao do NHNN thực hiện trong những năm qua đã cung cấp những hướng dẫn hiệu quả đến các tổ chức tín dụng và nhấn mạnh sự cần thiết tiếp tục các hỗ trợ này của NHNN đối với các tổ chức tín dụng.
Để thúc đẩy tín dụng xanh, mới đây NHNN đã ban hành danh mục các dự án xanh và hướng dẫn báo cáo thống kê về tín dụng xanh. Những cải cách tiếp theo như tạo cơ chế ưu đãi tài chính đối với tài trợ các dự án xanh cũng đang được NHNN triển khai.
Theo bà Hà Thu Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành Kinh tế, NHNN, đây là báo cáo đầu tiên cung cấp được một bức tranh toàn diện về các nỗ lực chính sách của Việt Nam trong tiến trình thúc đẩy tài chính bền vững. “Chúng tôi cũng đánh giá cao việc báo cáo chỉ ra được những trọng tâm NHNN nên xem xét trong thời gian tới để cải cách hơn nữa trong lĩnh vực tài chính bền vững này,” bà Giang cho biết.