Viết tiếp bản hùng ca

Vốn luôn gắn bó với quân đội, được tận mắt chứng kiến sự hình thành của con đường chiến lược Trường Sơn Đông kể từ ngày đầu mở tuyến, sự thay đổi của miền đất nơi con đường đi qua trong những tháng ngày chúng ta đang hướng đến kỷ niệm 40 năm ngày thống nhất đất nước khiến tôi không khỏi bồi hồi xúc động. Biết bao anh hùng, liệt sĩ đã ngã xuống trên mảnh đất này vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Ngày nay, những chiến sĩ quân đội làm kinh tế kết hợp với đảm bảo quốc phòng - an ninh đang nối tiếp truyền thống hào hùng đó, làm nên những chiến công thầm lặng trong thời bình với tinh thần của Trường Sơn bất diệt.

Đoàn khảo sát của Ủy ban Tài chính - Ngân sách trên tuyến đường Trường Sơn Đông

40 năm sau chiến tranh, nối tiếp truyền thống vẻ vang của đường Hồ Chí Minh huyền thoại, một kỳ tích của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tuyến đường chiến lược Trường Sơn Đông đang đi vào giai đoạn hoàn thành. Trải dài từ điểm đầu Thạnh Mỹ tỉnh Quảng Nam, qua các tỉnh Quảng Ngãi, Kon Tum, Gia Lai, Phú Yên và Đắk Lắk, đến điểm cuối là cầu Suối Vàng tỉnh Lâm Đồng, được Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư thực hiện từ năm 2009, con đường có tổng mức đầu tư dự án là 10.015 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ.

Theo Trung tướng Võ Văn Tuấn, Phó tổng Tham mưu trưởng, đại diện Bộ Quốc phòng, hiện các đơn vị đã thi công và thông tuyến được 460 km trên tổng số 615 km chiều dài tuyến đường, hoàn chỉnh khoảng 380 km mặt đường cấp cao, 2 đường đôi lưỡng dụng, 8 cầu lớn và 1 hầm. Tuyến đường cơ bản đã nối thông với đường Hồ Chí Minh và các quốc lộ 14E, 40B, 19, 24, 25 và 29, đi xuống quốc lộ 1A, tới các cảng biển và các cửa khẩu sang nước bạn Campuchia. Đường Trường Sơn Đông cũng kết nối với hệ thống đường địa phương tại 185 vị trí giao cắt. Do điều kiện đặc biệt khó khăn của địa hình khu vực nên các nhà thầu chủ yếu là các doanh nghiệp lớn của quân đội như Tổng công ty 789, Tổng công ty 36, Công ty Vạn Tường của Quân khu 5, Công ty Hương Giang của Quân đoàn 2, Công ty 470 của Binh đoàn 12…

Dự án có tiến độ giải ngân tốt, quy trình thanh toán chặt chẽ qua kiểm soát của Kho bạc Nhà nước, đã được Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Bộ Quốc phòng đánh giá là quản lý sử dụng vốn đúng mục đích. Dự án cũng được Hội đồng nghiệm thu Nhà nước đánh giá là công trình điển hình trên địa bàn về chất lượng và mỹ thuật, được đưa vào sử dụng và phát huy ngay hiệu quả đầu tư. Mặc dù đi qua khu vực có điều kiện thời tiết, khí hậu và địa hình của Tây Nguyên, mưa bão miền Trung rất phức tạp nhưng đến nay công trình cơ bản ổn định, chỉ một số vị trí cục bộ phải tiến hành kiên cố hóa.

Hầm chui Hiệp Hòa trên đường Trường Sơn Đông đã hoàn thành

Các đoạn tuyến hoàn thành đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân sinh sống dọc hai bên tuyến đường. Sau nhiều năm bị chia cắt, đến nay việc đi lại của người dân, cũng như vận chuyển hàng hóa nông sản đã thuận tiện hơn. Có thể nói, đường Trường Sơn Đông đã góp phần tích cực xóa đói, giảm nghèo, nâng cao dân trí, phát triển kinh tế - xã hội khu vực phía Tây các tỉnh miền Trung Trung bộ và phía Đông các tỉnh Tây Nguyên. Tuyến đường cũng đã được đưa vào quy hoạch phát triển giao thông các địa phương đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Trường Sơn Đông đấu nối với các tuyến đường giao thông hiện hữu tạo thành hệ thống giao thông khép kín, gắn với quy hoạch khu dân cư, điểm dân cư nông thôn, đẩy nhanh việc xây dựng nông thôn mới tại các xã vùng sâu, vùng xa nơi đây.

Chị Y-Sai, Phó bí thư Đảng ủy xã Ngọc Tem, huyện KonPlon, tỉnh Kon Tum cho biết, từ khi có đường Trường Sơn Đông thì đời sống của bà con các dân tộc trên địa bàn tốt hẳn lên, nông sản hàng hóa dễ vận chuyển đến nơi tiêu thụ hơn, người già được chăm sóc y tế, trẻ em có điều kiện học hành.

Còn anh Nguyễn Văn Thanh, Giám đốc nhà máy thủy điện Thượng Kon Tum, công suất 220MW thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam thì khẳng định, nếu không có đường Trường Sơn Đông thì không thể hoàn thành dự án thuỷ điện này vào cuối năm 2017 theo kế hoạch, vì tuyến đường cũ rất nhỏ, hẹp, dốc đứng 30 độ, các nhà thầu không thể đưa xe, máy, vật tư vật liệu vào thi công được. Để nâng cao hiệu quả khai thác tuyến đường Trường Sơn Đông, các địa phương đề nghị sớm được bố trí đủ số vốn còn lại của dự án giai đoạn 2016 - 2020 để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành theo mục tiêu của dự án.

Mới đây, khi đi khảo sát tuyến đường, Phó chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn nhắc lại những kỷ niệm chiến trường xưa nơi đây trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước gắn với tuyến đường Z114, một phần của đường Trường Sơn Đông ngày nay. Đây là con đường chiến lược để quân khu 5 và quân khu 8 cơ động lực lượng, các phương tiện và khí tài “để vừa đánh được lên trên vừa đánh xuống dưới”, cùng đồng bào các dân tộc phía Đông Tây Nguyên và phía Tây Trung Trung bộ hoàn thành sự nghiệp cách mạng giải phóng đất nước.

Phó chủ tịch đánh giá cao ý nghĩa sâu sắc, tầm nhìn chiến lược của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng ngay từ ngày đầu lập dự án cũng như các kết quả ban đầu, những tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh - quốc phòng ở khu vực phía Tây các tỉnh Duyên hải miền Trung và vùng Đông Tây Nguyên.

Tới đây, để đời đời ghi nhớ sự hy sinh cao cả, những chiến công hiển hách của quân và dân trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước và sự vĩ đại của đường mòn Hồ Chí Minh huyền thoại, tượng đài “Trường Sơn hùng tráng” tại ngã ba Thạnh Mỹ thuộc huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, điểm giao cắt giữa đường Hồ Chí Minh với điểm khởi đầu đường Trường Sơn Đông sẽ được khởi công xây dựng.