Viettel số hóa thành công ở quốc gia châu Phi ra sao?

Chuyện Tập đoàn Viettel “đem chuông đi đánh xứ người” ở những quốc gia nghèo nhất thế giới không mới. Nhưng việc kinh doanh có lãi với một ứng dụng 4.0, cái mà nhiều công ty công nghệ của thế giới vẫn phải “đốt tiền”, “khô máu” ở những thị trường thuận lợi hơn thì mới diễn ra.

Khi Lumitel (công ty con của Tập đoàn Viettel tại Burundi) bắt đầu cung cấp dịch vụ ví điện tử vào tháng 3/2017, thị trường đã có 2 “tay chơi” là Ecocash, Smart Pesa với thị phần lần lượt 97% và 3%. Thực tế, việc triển khai ứng dụng tài chính số tại quốc gia châu Phi, nằm trong chiến lược chung về chuyển đổi số của Tập đoàn Viettel.

Lumitel đầu tư mạnh cho dịch vụ khách hàng với đường dây nóng 163

Với việc hàng chục ví điện tử ở Việt Nam vẫn hoạt động nhiều năm không có lãi, vẫn phải tiếp tục “đốt tiền”, việc triển khai một dịch vụ tương tự tại Burundi (nằm trong danh sách 10 quốc gia nghèo nhất thế giới) thành công có vẻ như một “điệp vụ bất khả thi”.

Nhưng cuối năm 2018, dịch vụ ví điện tử của Lumitel đã trở thành thương hiệu dẫn đầu về mobile money ở Burundi với 1.058.790 tài khoản đang hoạt động; và đến nay, con số là 1,4 triệu, tương đương hơn 60% thị phần. Kể từ đầu năm 2019, dịch vụ ví điện tử của Lumitel đã bắt đầu có lãi.

Khi nhận nhiệm vụ từ người tiền nhiệm để trở thành người vận hành và kinh doanh dịch vụ ví điện tử của Lumitel, ông Trương Quang Dũng - vốn là một trưởng phòng kỹ thuật, cũng có chút lo lắng. Thực tế, với thị trường như Burundi, cơ hội để thành công cho một dịch vụ 4.0 không hề dễ dàng.

Điểm thuận lợi với ông Dũng cũng như đội ngũ vận hành là dịch vụ ví điện tử của Lumitel đang có đà tăng trưởng từ trước đó và sản phẩm được kế thừa nhiều tính năng tốt từ ứng dụng gốc của Tập đoàn mẹ (Viettel). Thêm nữa, nhu cầu cho dịch vụ chuyển, rút tiền tại Burundi khá cao do người dân không muốn mang tiền mặt theo mình và hệ thống ngân hàng ở đây còn kém phát triển (tỷ lệ người dân có tài khoản ngân hàng chỉ 7%). Ông Trương Quang Dũng cho biết, Burundi chỉ có khoảng 10 ngân hàng thương mại và khoảng 20 tổ chức tài chính nhỏ nhưng số lượng chi nhánh rất hạn chế.

Một điều thú vị là việc Viettel triển khai dịch vụ ví điện tử thành công ở Burundi không xuất phát từ những công nghệ cao siêu mà với chiếc điện thoại “cục gạch”. “Áp dụng công nghệ là để đơn giản cho người sử dụng”, ông Dũng chia sẻ.

Ví điện tử của Lumitel thực sự đơn giản, dễ sử dụng cả trên các mẫu điện thoại cơ bản nhất (điện thoại 2G). Đây là điều hoàn toàn khác biệt với các ví điện tử khác tại Burundi (chỉ dùng được trên smartphone, trong khi số đông người dân dùng điện thoại “cục gạch”).

Bên cạnh đó, Lumitel cũng đầu tư mạnh cho dịch vụ khách hàng với đường dây nóng 163, sẵn sàng 24/7 để giúp giải quyết các vấn đề liên quan trong quá trình sử dụng dịch vụ. Công ty này khuyến khích khách hàng thử nghiệm dịch vụ: đăng ký dịch vụ hoàn toàn miễn phí và nhanh chóng, tài khoản nạp tiền cũng miễn phí, rút ​​tiền nhanh tại hơn 16.000 đại lý với mức phí thấp hơn 30% so với các dịch vụ tương tự trên thị trường.

Đặc biệt, theo ông Trương Quang Dũng, yếu tố giúp cho dịch vụ ví điện tử của Lumitel có lợi thế cạnh tranh lớn là kênh phân phối. Trong khi các đối thủ chỉ tập trung phát triển các kênh đại lý bên ngoài (còn gọi là super agent) thì Lumitel có chiến lược “đi hai chân” (phát triển song song kênh đại lý của riêng mình). Chiến lược này cũng là một bí quyết về kênh phân phối của Tập đoàn Viettel khi bắt đầu kinh doanh dịch vụ thông tin di động.

Trong khi các super agent phát triển tự nhiên theo cung cầu của thị trường và chỉ tập trung vào những nơi thuận lợi nhất, thì kênh riêng của Lumitel đảm bảo độ phủ tốt và đảm bảo số lượng đại lý trên mỗi khu vực theo kế hoạch kinh doanh. Đặc biệt, kênh riêng còn vươn tới những nơi xa xôi khó tiếp cận, mà theo ông Dũng chính là điểm “lõm” mà super agent chưa phát triển.

Nhờ đó, chỉ duy nhất dịch vụ ví điện tử của Lumitel có độ phủ rộng khắp trên toàn quốc như mạng di động với hơn 16.793 đại lý. Điều này giúp cho khách hàng có thể chuyển rút tiền ở bất cứ nơi đâu - điều không có dịch vụ ví điện tử nào khác đáp ứng được.

Một sản phẩm 4.0 nhưng ai cũng có thể sử dụng được (kể cả dùng điện thoại “cục gạch”), ở khắp mọi nơi (kênh phân phối lớn nhất), giá rẻ nhất, với dịch vụ tốt là những lý do khiến ví điện tử của Lumitel thành công và chiếm tới 60% thị phần tại Burundi. Đây cũng là lý do giúp ứng dụng 4.0 này được trao giải Vàng với thành tích sản phẩm tăng trưởng nhanh nhất tại “giải Oscar” dành cho giới kinh doanh quốc tế (IBA Stevie Awards 2019) diễn ra ở Vienna (Áo) vào cuối tháng 10 vừa qua.

Hiện tại, ngoài các dịch vụ cơ bản như chuyển rút tiền, nạp tiền điện thoại, mua điện trả trước, trả sau, mua nước, trả thuế, phí hàng tháng (dành cho doanh nghiệp kinh doanh buôn bán)… Lumitel đang phát triển thêm nhiều dịch vụ mới như giải pháp thanh toán hoặc thanh toán số lượng lớn cho khách hàng doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ, cơ quan quốc tế (UNHCR, WFP ...) và sẽ triển khai các dịch vụ API, mã QR và APP, dịch vụ cho vay tiêu dùng và kinh doanh...