Vốn vay ngân hàng: Xu hướng tới sẽ là ngắn hạn
Hiện kỳ hạn cho vay của nhiều NHTM chỉ từ 3-6 tháng, trong khi nhu cầu rung ài hạn của doanh nghiệp là khá lớn. Ông có thể cho biết nguyên nhân do đâu?
Hiện, các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu tập trung vào nguồn vốn vay ở các NHTM, nên luôn bị động và khó có được nguồn vốn trung dài hạn. Bởi vai trò của hệ thống ngân hàng chỉ cho vay phần vốn thiếu hụt đối với vốn lưu động - vốn ngắn hạn. Đặc biệt trong môi trường kinh tế chưa ổn định, thường các NHTM chỉ có thể vay ngắn hạn, cũng không dám vay vốn trung và dài hạn. Đó là chưa kể nguồn vốn ngân hàng hiện nay chủ yếu là ngắn hạn trong khi một số ngân hàng đang sử dụng một lượng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn với tỷ lệ rất cao. NHNN cũng đang phải “chấn chỉnh” lại vấn đề này trong quá trình tái cấu trúc tổng thể ngành Ngân hàng.
Tuy nhiên, theo tôi, vấn đề hiện nay chúng ta cần phải tái cấu trúc lại thị trường tài chính. Các doanh nghiệp cũng phải làm quen với việc giao dịch vốn trên thị trường chứng khoán và thị trường vốn. Theo đó, các doanh nghiệp phải phát hành trái phiếu, cổ phiếu để huy động vốn trung và dài hạn cho mình.
Để có vốn trung dài hạn, doanh nghiệp cần huy động trên thị trường
chứng khoán hoặc phát hành trái phiếu. (Ảnh: St)
Việc thiếu thanh khoản của ngân hàng có nguyên nhân từ rủi ro kỳ hạn không thưa ông?
Thiếu thanh khoản của ngân hàng có nhiều nguyên nhân. Ở đây phải thấy rằng không phải ngân hàng nào cũng thiếu thanh khoản, có ngân hàng thừa có ngân hàng thiếu, cái đó tùy thuộc vào khả năng quản trị thanh khoản của các NHTM. Ngân hàng nào quản trị giữa nguồn vốn và sử dụng vốn không đảm bảo được tỷ lệ an toàn, nghĩa là sử dụng nhiều vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn quá nhiều, có ngân hàng tỷ lệ này lên đến 70-80%, những ngân hàng này sẽ liên tục mất thanh khoản. Nếu ngân hàng nào chỉ sử dụng tỷ lệ này 20-30% thì không bị mất thanh khoản. Mà hiệu ứng dây chuyền của thị trường rất là linh hoạt, hễ ngân hàng này mất thanh khoản sẽ kéo theo thanh khoản của ngân hàng khác bị ảnh hưởng. Hiện nay, NHNN đang làm nhiệm vụ ổn định thị trường liên ngân hàng và tạo tái cấp vốn để hỗ trợ các ngân hàng thiếu thanh khoản.
Vậy theo ông tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn so với vốn huy động trung, dài hạn ở mức nào là hợp lý?
Hiện nay, vốn huy động của nhiều ngân hàng chủ yếu là vốn ngắn hạn, vấn đề là ngân hàng sẽ sử dụng mục tiêu và chính sách tín dụng của mình như thế nào cho phù hợp, chứ không có một chuẩn chung. Đối với NHTM thì vốn ngắn hạn và sử dụng vốn ngắn hạn nhiều hơn trung, dài hạn. Còn đối với những ngân hàng đầu tư mới cần nhiều vốn huy động dài hạn. Do đó, cấu trúc vốn của từng loại hình ngân hàng là khác nhau. tùy mục tiêu của ngân hàng đó hướng về ngân hàng bán lẻ hay bán buôn, hướng về hoạt động đầu tư hay hoạt động thương mại mà cơ cấu vốn thích hợp.
Vậy có cần phải cơ cấu lại kỳ hạn vốn không, thưa ông?
Việc này NHNN đã yêu cầu và bản thân NHTM cũng tự thấy phải tái cấu trúc lại, cơ cấu lại nguồn vốn cho tương thích với khoản vốn mà mình sử dụng, mỗi ngân hàng đã và đang làm việc này. Chúng ta thấy rằng, các NHTM đang giảm dần cho vay trung, dài hạn trong cơ cấu sử dụng vốn của các NHTM hiện nay. Vấn đề ở đây là chúng ta tạo một thị trường tài chính lành mạnh và thông suốt giữa thị trường liên ngân hàng, giữa thị trường tiền tệ, giữa thị trường chứng khoán mới giải quyết được bài toán vốn này.
Xin cảm ơn ông!
Linh Lan thực hiện