AMRO: Tăng trưởng của ASEAN+3 “dậm chân tại chỗ”
Đại dịch Covid-19 tiếp tục tàn phá và tạo ra một bóng đen kéo dài và một viễn cảnh không chắc chắn đối với triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu kể từ tháng 2/2020. Các chính phủ ASEAN+3 đã thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt chưa từng có để ngăn chặn sự lây lan của virus. Cộng hưởng từ diễn biến phức tạp của đại dịch và các biện pháp đối phó này đã khiến nhiều nền kinh tế trong khu vực rơi vào bế tắc, dẫn đến gián đoạn hoạt động của các doanh nghiệp, tình trạng thất nghiệp gia tăng, và sụt giảm của nhu cầu tiêu dùng trong nước. Các biện pháp phong tỏa cũng làm suy giảm mạnh ngành du lịch - một trong những động lực tăng trưởng quan trọng nhất của khu vực.
Dự báo cập nhật của AMRO về triển vọng kinh tế khu vực ASEAN+3 |
Gần đây đã xuất hiện những dấu hiệu đáng mừng về những thay đổi tích cực hơn trong hoạt động kinh tế khu vực. Việc kiểm soát đại dịch tương đối tốt giúp một số nước đã bắt đầu mở cửa dần nền kinh tế. Các chỉ số gần đây cho thấy sự cải thiện đáng kể trong sản xuất, thương mại, du lịch nội địa… ở một số nền kinh tế khi các biện pháp ngăn chặn được nới lỏng. Tuy nhiên, việc mở cửa trở lại trong thực tế cũng đã dẫn đến sự bùng phát mới ở một số nơi và chính quyền đã phải tái thắt chặt các hạn chế.
Với những diễn biến mới nhất này, báo cáo cập nhật của AMRO dự báo khu vực ASEAN+3 sẽ phục hồi dần theo hình chữ U, dẫn đầu là Trung Quốc. “Tăng trưởng của khu vực dự kiến sẽ chậm lại mạnh trong năm nay, ở mức chỉ 0,1% (từ 4,8% năm 2019), trước khi hồi phục mạnh lên 6% vào năm 2021”, báo cáo dự báo. Trong đó, riêng các nền kinh tế ASEAN được dự báo sẽ tăng trưởng âm 2,3% (từ mức tăng trưởng dương 4,6% của năm 2019). Chuyên gia kinh tế trưởng của AMRO, TS. Hoe Ee Khor cho biết thêm, dự báo có tới 9 trong 14 nền kinh tế thành viên của ASEAN+3 sẽ trải qua tăng trưởng âm trong năm nay. Số còn lại được dự báo có tăng trưởng dương là Trung Quốc, Việt Nam, Brunei, Lào và Myanmar.
Quản lý được các chính sách về đại dịch
Dù dự báo về triển vọng phục hồi mạnh năm 2021 (khu vực ASEAN+3 có thể tăng trưởng ở mức 6%) nhưng báo cáo của AMRO nhấn mạnh rằng, sự phục hồi mạnh mẽ này dựa trên giả định tất cả các biện pháp chính sách mà các nước đưa ra trong ngắn hạn được “tiến hành suôn sẻ” và được chứng minh là có khả năng ngăn chặn Covid-19 hiệu quả. Trong tương lai xa hơn, làm sao quản lý được các chính sách về đại dịch sẽ là chìa khóa để đảm bảo sự ổn định kinh tế và tài chính trong khu vực ASEAN+3. Trong đó, AMRO nhấn mạnh đến 3 vấn đề đặc biệt quan trọng.
Thứ nhất, các chính phủ sẽ phải dần rút các hỗ trợ tài chính cho các tập đoàn và cá nhân phi tài chính để duy trì sự vững chắc của tài khóa, đồng thời cố gắng cân bằng giữa số doanh nghiệp phá sản với tỷ lệ thất nghiệp. Bất kỳ tác động tiêu cực nào đều có thể quan sát được thông qua sự sụt giảm nhu cầu nội địa và sự gia tăng mạnh về rủi ro tín dụng.
Thứ hai, các cơ quan điều tiết và quản lý tài chính cần thiết kế một cách thích hợp nhất cho kế hoạch sẵn sàng thoát ra khỏi các chính sách liên quan đến đối phó với đại dịch, mục đích vừa nhằm tránh các rủi ro đạo đức, vừa giúp chống lại bất kỳ cú sốc bất ngờ nào đối với bảng cân đối ngân hàng sau đại dịch.
Cuối cùng, các NHTW nên xác định điểm hợp lý để chấm dứt bơm thanh khoản vào hệ thống tài chính nhằm tránh sự phát triển của bong bóng tài sản và áp lực lạm phát, đồng thời tránh được sự thắt chặt quá mức đối với tín dụng.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, báo cáo của AMRO cho rằng ASEAN+3 sẽ chưa thể mở cửa hoàn toàn. “Để khu vực mở hoàn toàn, Covid-19 phải được chặn đứng ở tất cả các quốc gia. Nếu không, virus sẽ lây lan từ các quốc gia vẫn còn lây nhiễm sang các quốc gia khác và rất có thể sẽ dẫn tới những đợt đóng cửa kinh tế mới - mà nếu tình trạng đó lặp lại, khu vực này có thể không đủ khả năng để đối phó”, báo cáo cảnh báo.
Theo TS. Li Lian Ong, Trưởng nhóm Giám sát Tài chính của AMRO, thách thức lớn nhất đối với các nhà hoạch định chính sách ASEAN+3 trong nửa cuối năm 2020 là làm sao cân bằng được giữa một bên là nhu cầu nới lỏng các hạn chế để nền kinh tế phục hồi và một bên là những đe dọa bùng phát làn sóng lây nhiễm mới. “Quản lý để thoát ra một cách phù hợp một loạt các chính sách liên quan đến đại dịch sẽ là chìa khóa cho sự ổn định tài chính khu vực”, chuyên gia này nhận định.
Ấn bản cập nhật báo cáo Triển vọng kinh tế khu vực ASEAN + 3 của AMRO dự báo, tăng trưởng GDP của Việt Nam ở mức 3,1% năm 2020 và 7% năm 2021. Đây đều là các mức cao nhất trong số các nền kinh tế thuộc ASEAN + 3. |