An toàn để sản xuất, sản xuất phải an toàn (Bài 2)

An toàn để sản xuất, sản xuất phải an toàn (Bài 1)

Bài 2: Kế sách duy trì sản xuất bền vững

Việc số ca nhiễm COVID chưa giảm mạnh không có nghĩa là chính sách “3 tại chỗ” thất bại. Nới lỏng sẽ tăng đáng kể rủi ro dịch bùng phát mạnh hơn. Đề nghị hỗ trợ doanh nghiệp "3 tại chỗ" ở TP.Hồ Chí Minh 500 tỷ đồng.

“3 tại chỗ” và “1 cung đường 2 điểm đến” cần có cách tiếp cận mới

Không duy trì được sản xuất là chuỗi cung ứng đứt gãy, kéo dài hơn là Việt Nam mất đơn hàng, mất thị phần, mất vị trí trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tình trạng bị rút đơn hàng đang diễn ra do nhiều doanh nghiệp ở các tỉnh đang thực hiện giãn cách đã phải đóng cửa. Nhưng chỉ có khoảng 30% các doanh nghiệp nơi đó đang nỗ lực duy trì sản xuất với mô hình “3 tại chỗ”. Trong đó có nhiều doanh nghiệp đã đến lúc không cầm cự nổi. Một số khác thì mô hình này đã thủng, số ca nhiễm dịch tăng cao.

Thực tế cho thấy, “3 tại chỗ” chỉ thích hợp với những doanh nghiệp có quy mô nhỏ. Đây là một mô hình tốt để duy trì sản xuất tại thời điểm và tại các địa phương dịch chưa bùng phát mạnh. Khi dịch bùng phát quá mạnh, thì mô hình lại là phản tác dụng khi tập trung quá nhiều người một chỗ mà không có phương án y tế kèm theo, ông Nguyễn Phúc, Phó chủ tịch Hiệp hội Gỗ Bình Dương phát biểu.

Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân cho rằng: Việc áp dụng mô hình “3 tại chỗ” nên tính toán thực hiện ở các địa phương mà tình hình dịch bệnh vẫn ở diện kiểm soát được.

Phương án “1 cung đường 2 điểm đến” cũng không khả thi.

Sản xuất “3 tại chỗ” tại Công ty CP May Bình Minh

Vậy trong khi các ca nhiễm trong cộng đồng được phát hiện vẫn tăng lên từng ngày thì làm thế nào để duy trì sản xuất và sản xuất được an toàn? Đó là vấn đề mà các hiệp hội trăn trở, các doanh nghiệp đứng ngồi không yên và đã có rất nhiều buổi tọa đàm, thảo luận về vấn đề này liên tục diễn ra trong hai tuần qua.

Đề xuất đầu tiên mà doanh nghiệp và các hiệp hội cùng kiến nghị là sớm tiêm vaccine cho những người tham gia “3 tại chỗ” và những người trực tiếp sản xuất.

Đề xuất tiếp theo là để doanh nghiệp chủ động. “Chúng tôi đề xuất cho phép doanh nghiệp chủ động đưa ra các giải pháp tổ chức sản xuất an toàn và đăng ký thực hiện với chính quyền địa phương, thay vì áp dụng cứng nhắc các biện pháp “3 tại chỗ”, “1 cung đường 2 điểm đến”, bà Đỗ Thị Thúy Hương (Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam) phát biểu.

“3 tại chỗ” chỉ là giải pháp hữu ích tạm thời, “cách làm 1 cung đường 2 điểm đến” hiện nay không khả thi, bà Mary Tarnowka, Giám đốc điều hành AmCham Việt Nam phát biểu. Bà đề nghị cơ quan chức năng cần nới lỏng mô hình “3 tại chỗ”, cho phép doanh nghiệp đưa đón công nhân về nhà với yêu cầu doanh nghiệp chịu trách nhiệm và đảm bảo quy trình sức khỏe nghiêm ngặt nhất cho công nhân của mình.

Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân đề xuất một chiến lược phát triển một loạt doanh nghiệp xanh. Đó là doanh nghiệp có toàn bộ nhân viên, người lao động được tiêm đủ vaccine. Mọi hoạt động trong khu vực của doanh nghiệp được đưa về trạng thái bình thường kết hợp duy trì 5K trong quá trình giao tiếp ngoài doanh nghiệp.

Xác định là sẽ phải sống chung với đại dịch lâu dài, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), ông Nguyễn Hoài Nam đề xuất cần phải có chiến lược phát triển, phục hồi sản xuất trong bối cảnh mới và một kế hoạch chống dịch linh động theo sát thực tế các địa phương.

Đề nghị của VASEP là Bộ Y tế đưa ra bộ quy tắc "Y tế tại chỗ" thực hiện trong doanh nghiệp. Đồng thời cần có hướng dẫn thống nhất trong toàn quốc về việc thực hiện “1 cung đường 2 địa điểm đến” theo hướng tiếp cận khác, đó là người lao động tuân thủ 1 cung đường từ nhà đến nơi làm việc và ngược lại, và đảm bảo 5K.

Hướng đề xuất này cũng đã được Tổ tư vấn chính sách phòng chống dịch và phục hồi kinh tế của TP. Hồ Chí Minh (Tổ tư vấn của TP.Hồ Chí Minh) thể hiện trong bản khuyến nghị với TP.Hồ Chí Minh về chiến lược phòng chống dịch và phục hồi kinh tế cho giai đoạn sau ngày 15/8/2021.

Đây là bản khuyến nghị ngày 9/8/2021. Trong đó, Tổ tư vấn của TP.Hồ Chí Minh cũng thấy rằng TP.Hồ Chí Minh nên điều chỉnh chính sách “1 cung đường 2 điểm đến”, thành “1 cung đường các điểm đến”. Sự thay đổi này cho phép công nhân được lưu trú ở các điểm tập trung khác nhau. Doanh nghiệp tổ chức lực lượng bảo vệ và giám sát tại tất cả các điểm và tổ chức xe đón tại các điểm, tuyệt đối không dừng ngoài các điểm đăng ký.

Để duy trì “3 tại chỗ”, đề nghị hỗ trợ 500 tỷ đồng cho doanh nghiệp

Cũng thấy rõ những áp lực, khó khăn và thách thức của doanh nghiệp khi thực hiện “3 tại chỗ”, nhưng Tổ tư vấn chính sách phòng chống dịch và phục hồi kinh tế của TP.Hồ Chí Minh vẫn đề nghị tiếp tục thực hiện mô hình sản xuất “3 tại chỗ”.

Trong bản khuyến nghị ngày 9/8/2021, Tổ tư vấn kiến nghị TP.Hồ Chí Minh nên ưu tiên tiêm vaccine cho lao động “3 tại chỗ”, sản xuất hàng hóa thiết yếu. Đồng thời, phải đảm bảo 100% lao động tại các doanh nghiệp này được tiêm 1 mũi vaccine tính đến ngày 15/8, và thực hiện tiêm mũi thứ hai vào ngày 2/9.

Khắc phục khó khăn doanh nghiệp cầm cự với “3 tại chỗ” để duy trì sản xuất, không để đứt gãy

Những người lao động đạt thời gian 2 tuần sau khi tiêm đủ 2 mũi sẽ được cấp giấy chứng nhận tiêm 2 mũi và được về nhà, được đi lại giữa nơi ở (có đăng ký) với nơi làm việc. Đây chính là giải pháp giải tỏa tâm lý cho người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp "3 tại chỗ”, theo Tổ tư vấn.

Thấu hiểu áp lực gánh nặng tài chính của doanh nghiệp, Tổ tư vấn kiến nghị Chính phủ hỗ trợ tiền mặt cho các doanh nghiệp tổ chức sản xuất "3 tại chỗ", tại các khu công nghiệp trên địa bàn TP.HCM, với tổng giá trị gói hỗ trợ là 500 tỷ đồng.

“Việc được hỗ trợ tài chính sẽ giúp các DN tổ chức tốt hơn, giảm rủi ro lây nhiễm”, TS.Vũ Thành Tự Anh, người đứng đầu Tổ tư vấn của TP.Hồ Chí Minh nói.

Gói hỗ trợ này không nên quy định chỉ hỗ trợ cho một hạng mục chi phí cụ thể mà để doanh nghiệp tự quyết định dùng tiền hỗ trợ này để trang trải các chi phí cụ thể của họ, như chi phí xét nghiệm, phụ cấp lao động, ăn ở khác nhau... Đặc biệt, gói hỗ trợ không phân biệt về quy mô, đặc điểm cụ thể của doanh nghiệp. Từ đó việc triển khai gói hỗ trợ sẽ không tạo gánh nặng cho cơ quan thực thi, đặc biệt là trong khâu xét duyệt.

Theo kiến nghị này, Tổ tư vấn cho rằng, Chính phủ nên giải ngân gói hỗ trợ theo 2 đợt. Trong đợt 1 sẽ hỗ trợ ngay cho các doanh nghiệp hiện đang tổ chức sản xuất "3 tại chỗ" kể từ khi thực hiện Chỉ thị 16 cho đến nay. Mức hỗ trợ là 4,5 triệu đồng/người. Mức hỗ trợ này tương đương 48% mức chi phí tăng thêm bình quân của các doanh nghiệp khi tổ chức sản xuất “3 tại chỗ” trong vòng 1 tháng. Như vậy, tổng giá trị của gói hỗ trợ đợt 1 là 270 tỷ đồng.

Đợt 2 với tổng giá trị là 230 tỷ đồng sẽ hỗ trợ tiếp cho các doanh nghiệp hiện tiếp tục tổ chức sản xuất “3 tại chỗ”, trong trường hợp giãn cách xã hội kéo dài qua ngày 15/8. Mức hỗ trợ là 3 triệu đồng/người. Mức hỗ trợ này tương đương 64% mức chi phí tăng thêm bình quân của các doanh nghiệp khi tổ chức sản xuất “3 tại chỗ” trong vòng 15 ngày.

“Nếu các doanh nghiệp tổ chức sản xuất mà không theo “3 tại chỗ” thì tình hình lây nhiễm còn nặng hơn so với thực tiễn hiện nay. Việc số ca nhiễm COVID-19 chưa giảm mạnh ở TP.HCM không có nghĩa là chính sách “3 tại chỗ” thất bại. Nới lỏng sẽ tăng đáng kể rủi ro dịch bùng phát mạnh hơn”, Tổ tư vấn của TP.Hồ Chí Minh nêu quan điểm.