Hỗ trợ phải đúng đối tượng và cân đối ngân sách
09:04 | 09/04/2020
Quy mô hỗ trợ, bao gồm cả hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước, hỗ trợ gián tiếp từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp và nguồn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội dự kiến khoảng 62 nghìn tỷ đồng, hỗ trợ cho khoảng 20 triệu đối tượng…
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí ban hành chính sách hỗ trợ người dân | |
Hoạt động sản xuất kinh doanh gặp khó |
Ngày 8/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã tổ chức phiên họp bất thường để xem xét, cho ý kiến về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 theo đề nghị của Chính phủ. Tại phiên họp, đa số ý kiến nhất trí với các đề xuất của Chính phủ, tuy nhiên đề nghị làm rõ đối tượng thụ hưởng để đảm bảo công bằng, binh bạch với mọi người dân.
Trước thực trạng dịch Covid-19 đã và đang tác động, ảnh hưởng toàn diện đến nhiều ngành, lĩnh vực của nền kinh tế nước ta, Chính phủ đã báo cáo UBTVQH về việc xây dựng các giải pháp để hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại Phiên họp |
Theo đó, người có công với cách mạng đang hưởng trợ cấp ưu đãi hằng tháng, đối tượng bảo trợ xã hội đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng ngoài mức trợ cấp thường xuyên được hỗ trợ thêm: 500.000 đồng/người/tháng. Thực hiện chi trả một lần mức hỗ trợ của 3 tháng. Hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quy định: 1.000.000 đồng/hộ/tháng. Thực hiện chi trả một lần mức hỗ trợ của 3 tháng.
Người sử dụng lao động trả lương ngừng việc cho người lao động theo Khoản 3 Điều 98 của Bộ Luật lao động, trường hợp khó khăn về tài chính được vay không có tài sản đảm bảo tối đa 50% của tiền lương tối thiểu vùng với lãi suất 0% tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Thực hiện cho vay hằng tháng theo tình hình thực tế.
Người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, thỏa thuận nghỉ không lương với người sử dụng lao động từ 14 ngày làm việc trở lên được hỗ trợ: 1.800.000 đồng/người/tháng. Thực hiện chi trả hằng tháng theo tình hình thực tế.
Người lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp; người lao động không có giao kết hợp đồng lao động (lao động tự do) và mất việc làm được hỗ trợ: 1.000.000 đồng/người/tháng. Thực hiện chi trả hằng tháng theo tình hình thực tế.
Hộ kinh doanh cá thể có doanh thu khai thuế dưới 100 triệu đồng/năm tạm ngừng kinh doanh theo Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày 27/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ được hỗ trợ: 1.000.000 đồng/hộ/tháng. Thực hiện chi trả hằng tháng theo tình hình thực tế.
Quy mô hỗ trợ, bao gồm cả hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước, hỗ trợ gián tiếp từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp và nguồn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội dự kiến khoảng 62 nghìn tỷ đồng, hỗ trợ cho khoảng 20 triệu đối tượng…
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, việc ban hành chính sách là cần thiết, tuy nhiên, chúng ta cũng phải thảo luận kỹ về nguyên tắc hỗ trợ. Chính phủ đưa ra 6 nhóm chính sách chưa kể những chính sách khác. Vậy 6 nhóm chính sách cần hỗ trợ ngay có hợp lý hay không? “Tôi thấy có một số đối tượng mà Chính phủ đưa ra lại không phù hợp với tinh thần của nguyên tắc. Vì Chính phủ đưa ra nguyên tắc là chỉ hỗ trợ cho những đối tượng mất việc làm, thiếu việc làm, thu nhập bị giảm sâu nhưng có một số đối tượng không ảnh hưởng đến thu nhập, không mất việc làm, không bị giảm thu nhập sâu mà tại sao lại được đề nghị hỗ trợ”, ông Hiển đặt câu hỏi.
Trong khi hiện nay một số khái niệm rất khó áp dụng, hộ nghèo đã có tiêu chí, nhưng hộ cận nghèo, biên độ cận nghèo như thế nào, khái niệm cận nghèo ra sao hay những vấn đề như khái niệm người lao động tự do, tiêu chí nào để xác định là hộ tự do cũng chưa rõ ràng…
Về các chính sách hỗ trợ, ông cũng đề nghị phải xem xét cẩn trọng một số chính sách như: vay Ngân hàng Chính sách xã hội để trả lương cho người lao động hoặc chính sách tạm hoãn đóng bảo hiểm xã hội, sử dụng nguồn Quỹ Bảo hiểm xã hội như thế nào không phải thuộc thẩm quyền của UBTVQH mà là của Quốc hội. Bên cạnh đó, đề nghị Chính phủ cân nhắc việc cho vay mà không có tài sản đảm bảo. “Chính phủ phải lưu ý vấn đề này cũng như mức cho vay phải dựa trên cơ sở của Luật NHNN cũng như Luật Các TCTD và phải hết sức tránh có thể dẫn tới những rủi ro”, ông Hiển nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng rất ủng hộ và đồng tình với gói hỗ trợ của Chính phủ, tuy nhiên, cá nhân ông còn băn khoăn về một số đối tượng hỗ trợ như ý kiến của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, trong đó có một số đối tượng có thể không chịu tác động trực tiếp của dịch, nếu có tác động thì không lớn như với người có công được bảo trợ xã hội. Một số đối tượng khác cũng cần phải rà soát chặt chẽ, đảm bảo khả thi trong quá trình thực hiện, như: chỉ nên hỗ trợ các DN thực sự khó khăn, sau khi các DN này đã sử dụng hết nguồn lực của mình như sử dụng Quỹ dự phòng tiền lương mà DN được trích tối đa 17% quỹ lương thực hiện.
“Chúng tôi cũng thấy có DN lãi một năm mấy nghìn tỷ, bây giờ dừng sản xuất thì trách nhiệm của DN theo chế độ đã đành nhưng với cộng đồng, với người lao động cũng cần thiết... Việc quy định NSNN hỗ trợ cho các đối tượng tạm hoãn hợp đồng lao động, thỏa thuận nghỉ không lương với người sử dụng lao động có thể dẫn tới việc các DN lợi dụng quy định này để ép người lao động phải thỏa thuận nghỉ không lương với số lượng lớn, đồng thời làm tăng gánh nặng hỗ trợ từ NSNN”, ông Dũng phát biểu.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá cao việc Chính phủ và các bộ, ngành đã tham mưu, nghiên cứu để đề ra chính sách này, tuy nhiên theo bà, UBTVQH còn phải xin ý kiến của cấp có thẩm quyền, rà soát, rồi thẩm tra mới ra quyết định cuối cùng.
“Vì chính sách này lớn, tác động tới kinh tế - xã hội của đất nước, nó tác động đến NSNN nhưng đúng là chúng ta chưa có báo cáo đánh giá tác động. Đưa ra chính sách mà không xác định được đối tượng hưởng là bao nhiêu, đối tượng người lao động mất việc làm, giảm việc làm là bao nhiêu, đó là vấn đề tôi băn khoăn… Chính sách đưa ra phải tính tới khả năng NSNN, nếu đụng tới bảo hiểm xã hội thì phải tính tới cân đối của Quỹ Bảo hiểm xã hội. Nguyên tắc để hỗ trợ cho DN và người lao động phải bảo đảm đúng đối tượng và không tràn lan, phù hợp với khả năng NSNN và cân đối của Quỹ Bảo hiểm xã hội trong dài hạn nếu không sẽ vỡ trận”, Chủ tịch Quốc hội nói và đề nghị các Ủy ban trực thuộc cùng Chính phủ rà soát các nội dung còn có ý kiến khác nhau để làm rõ câu chữ và trình phiên họp tiếp theo xem xét, quyết định.
Dương Công Chiến