Ông Trump tính chuyện mở cửa lại nền kinh tế Mỹ
07:23 | 20/04/2020
Đại dịch coronavirus bùng phát đã giáng một đòn mạnh vào kinh tế Mỹ, đẩy nền kinh tế lớn nhất thế giới đứng trước nguy cơ suy thoái tồi tệ nhất kể từ sau cuộc Đại suy thoái. Bởi thế, ngay khi tình hình dịch bệnh vừa lắng dịu, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lập tức công bố kế hoạch mở cửa lại nền kinh tế.
Fed cam kết làm tất cả để hỗ trợ kinh tế Mỹ | |
Kinh tế Mỹ: Mở cửa trở lại sớm và rủi ro tác động ngược | |
Đạo luật 2 nghìn tỷ đô la kích thích kinh tế Mỹ trước ảnh hưởng của virus corona có gì? |
Tồi tệ hơn dự báo
Các báo cáo kinh tế được công bố gần đây cho thấy, việc đóng cửa nền kinh tế để hạn chế sự lây lan của virus đã giáng một đòn mạnh vào hai trụ cột của nền kinh tế - người tiêu dùng và doanh nghiệp - vốn chiếm tới 90% hoạt động kinh tế của Mỹ.
Theo đó, trong tháng 3 hoạt động sản xuất tại Khu vực New York - tâm dịch lớn nhất tại Mỹ - giảm xuống mức gây sốc -78,2%, mức thấp nhất mọi thời đại. Tính chung trong toàn nền kinh tế, sản xuất công nghiệp cũng giảm 5,4%, mức giảm lớn nhất kể từ năm 1946. Nhiều nhà máy buộc phải đóng cửa vì dịch bệnh khiến hàng triệu lao động mất việc làm.
Ông Trump công bố hướng dẫn mở cửa nền kinh tế |
Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ công bố hôm thứ Năm tuần trước (16/4) cho thấy, số người Mỹ nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần trước đó là 5,245 triệu. Tính chung trong 4 tuần gần đây, tổng số người Mỹ đã nộp đơn thất nghiệp lên tới 22,025 triệu, chỉ thấp hơn một chút con số 22,442 triệu việc làm được bổ sung thêm vào bảng lương phi nông nghiệp kể từ tháng 11/2009.
Người lao động mất việc làm, thu nhập giảm sút, cộng thêm với các hạn chế đi lại để ngăn ngừa virus lây lan khiến tiêu dùng sụt giảm mạnh. Doanh số bán lẻ tháng 3 giảm tới 8,7%, một mức giảm kỷ lục. Mức độ ảnh hưởng là nghiêm trọng hơn nhiều so với các dự kiến, đồng thời cũng dự báo sự suy giảm có thể còn tồi tệ hơn trong tháng 4, trong khi tiêu dùng đóng góp tới 70% vào tăng trưởng kinh tế Mỹ.
“Nền kinh tế rõ ràng đang bị hủy hoại”, Chris Rupkey - Chuyên gia kinh tế tài chính tại MUFG Union Bank cho biết. “Không ai mua ô tô, doanh số bán ô tô giảm 25,6%; không ai mua đồ nội thất, giảm 26,8% và các địa điểm ăn uống đã giảm 26,5%”.
Sự suy giảm kinh tế, bắt đầu trong quý đầu tiên và được dự báo sẽ đạt đến đáy trong quý hai. Các nhà kinh tế dự đoán mức giảm chưa từng thấy là hơn 30% GDP trong quý hai. Thậm chí các nhà kinh tế của JPMorgan dự kiến kinh tế Mỹ sẽ giảm 40% trong quý hai, cao hơn nhiều mức giảm 10% trong quý đầu tiên. Trong Báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới vừa được công bố mới đây, Quỹ Tiền tệ quốc tế cũng dự báo kinh tế Mỹ sẽ giảm 5,9% trong năm 2020.
Tính kế mở cửa lại nền kinh tế
Bởi thế ngay khi dịch bệnh vừa tạm lắng dịu, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Năm tuần trước (16/4) đã đưa ra các hướng dẫn mới cho các tiểu bang mở cửa trở lại theo 3 giai đoạn nhằm vực dậy nền kinh tế Mỹ.
Theo hướng dẫn này, các tiểu bang căn cứ vào “quỹ đạo hướng xuống” về số ca xét nghiệm dương tính mới trong 14 ngày trước khi tiến hành kế hoạch, dần dần nới lỏng các hạn chế để ngăn ngừa sự lây lan của virus. “Chúng ta không mở tất cả cùng một lúc, nhưng mở theo từng bước một cách cẩn trọng”, ông Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng.
Cụ thể trong giai đoạn đầu sẽ tránh việc tụ tập trên 10 người nếu các biện pháp giãn cách không đảm bảo. Việc đi lại không cần thiết cần được giảm thiểu, khuyến khích làm việc từ xa và các khu vực chung trong văn phòng vẫn bị đóng cửa. Các trường học, quán bar cũng tiếp tục đóng cửa trong giai đoạn này, nhưng các rạp chiếu phim, nhà hàng, sân vận động thể thao, phòng tập thể dục và nơi thờ cúng có thể mở cửa trở lại song phải tuân thủ nghiêm về cự ly giãn cách. Các bệnh viện có thể tiếp tục phẫu thuật tự chọn cho bệnh nhân.
Giai đoạn hai được áp dụng cho các tiểu bang và khu vực không có bằng chứng về sự phục hồi của số ca nhiễm mới. Hướng dẫn khuyến nghị không nên tụ tập trên 50 người nếu không đảm bảo cự ly giãn cách. Việc hạn chế đi lại được dỡ bỏ, các trường học có thể mở cửa trở lại.
Giai đoạn ba cho phép các nhân viên đến văn phòng làm việc không hạn chế, nhưng cần phải tuân thủ các quy định về vệ sinh và đảm bảo khoảng cách giữa mọi người để ngăn chặn sự lây lan của virus.
Tuy nhiên kế hoạch này chỉ là một bộ các khuyến nghị cho Thống đốc các tiểu bang chứ không phải là mệnh lệnh. Cũng chính bởi vậy, “quả bóng” trách nhiệm đã được “đá” sang cho các tiểu bang chứ không thuộc về chính quyền liên bang. Bởi thế kế hoạch này ngay lập tức đã hứng chịu nhiều chỉ trích, nhất là khi dịch bệnh tại Mỹ mới chỉ tạm lắng, trong khi trên thực tế quốc gia này hiện đang là tâm dịch lớn nhất thế giới với gần 700.000 người bị nhiễm và hơn 34.000 trường hợp tử vong.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết thử nghiệm là chìa khóa để mở cửa đất nước. “Văn bản mơ hồ và không nhất quán của Nhà Trắng là một bằng chứng cho thấy Tổng thống không chịu lắng nghe các nhà khoa học và không nhanh chóng tiến hành thử nghiệm trên toàn quốc”, bà nói.
Mai Ngọc