Mỹ cần làm gì để mở cửa trở lại một cách an toàn?
10:04 | 29/04/2020
Theo tỷ phú Bill Gates, các bộ phận của kinh tế Mỹ có thể nới lỏng các hạn chế liên quan đến Covid-19 để mở cửa trở lại một cách an toàn và hiệu quả ra sao sẽ phụ thuộc vào khả năng xét nghiệm diện rộng và cũng như khả năng truy vết các trường hợp nhiễm mới như thế nào.
Lo ngại làn sóng Covid-19 thứ hai
Bình luận của tỷ phú Bill Gates được đưa ra trong bối cảnh một số bang của Hoa Kỳ đang chuẩn bị giảm bớt các quy định về giãn cách xã hội và hạn chế đi lại trong tuần này, bất chấp cảnh báo từ các chuyên gia y tế cho rằng không bang nào nên mở cửa trở lại trước ngày 1/5. Tổng số ca nhiễm Covid-19 được báo cáo tại Mỹ trên một triệu người, và hơn 55.000 người đã tử vong. Gates cảnh báo, việc một số bang - nơi Covid-19 chỉ bùng phát ở mức tương đối thấp đang xem xét mở cửa trở lại - không có nghĩa là họ không gặp rủi ro. Rất nhiều người đang lo ngại, việc mở lại quá sớm có thể thúc đẩy làn sóng nhiễm Covid-19 thứ hai xuất hiện ở Hoa Kỳ và gây tử vong và thiệt hại không kém lần đầu tiên này. Do đó, các bang cần phải cân nhắc rất kỹ các rủi ro trước việc cố gắng phục hồi từ cuộc khủng hoảng mà các hoạt động đóng cửa kinh tế do Covid-19 gây ra.
Tỷ phú Bill Gates |
“Nếu mở cửa, họ có thể quay trở lại với nguy cơ số ca nhiễm tăng theo cấp số nhân và “cạnh tranh” với New York (nơi đang có số ca nhiễm và tử vong cao nhất)”, Gates cảnh báo, chưa kể việc các khu vực cho mở cửa và cho phép mọi người di chuyển tự do trở lại cũng có thể làm lây lan dịch ở các bang khác, từ đó tiếp tục làm chậm sự phục hồi của Mỹ.
Vậy thì mở lại như thế nào?
Việc mở cửa trở lại muốn thành công theo tỷ phú Bill Gates cần diễn ra theo từng giai đoạn. Quan điểm này cũng phù hợp với khuyến nghị của rất nhiều chuyên gia y tế và kinh tế khác, trong đó bao gồm khuyến nghị từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Điều này đòi hỏi phải suy tính nghiêm túc về các lĩnh vực nào của xã hội là cần thiết nhất để bắt đầu hoạt động trở lại, các biện pháp an toàn cần áp dụng khi các lĩnh vực đó được mở lại là gì và quan trọng hơn nữa là cần đảm bảo khả năng xét nghiệm lớn cũng như có thể truy tìm dấu vết tiếp xúc với ca nhiễm để từ đó đánh giá được tác động khi giảm các hạn chế đi lại.
“Những gì mà chúng ta không biết là nếu trở lại bình thường một chút thì hoạt động nào sẽ tạo ra nguy cơ dịch tăng trở lại?”, Gates nói. “Chúng ta cần đưa ra một cơ chế có thể xét nghiệm dày đặc để nhanh chóng phát hiện được ở lĩnh vực nào, nơi nào mà dịch tăng trở lại nhanh. Và nếu phát hiện thấy điểm nóng như vậy, chúng ta sẽ nắm bắt và hiểu được các hoạt động, lĩnh vực gì gây ra tình trạng tăng nhanh đó để kịp thời ngăn chặn".
Trong các kế hoạch được đề xuất để mở lại nền kinh tế Mỹ, các chuyên gia y tế cộng đồng và các nhà kinh tế cho rằng, sẽ phải thực hiện hàng triệu xét nghiệm chẩn đoán mỗi tuần trước khi các hạn chế có thể được gỡ bỏ một cách an toàn. Trong bình luận mới nhất, Gates cho biết các máy móc và phương pháp xét nghiệm mới sẽ sớm giúp Hoa Kỳ có thể tiến hành từ 400 đến 500 nghìn xét nghiệm mỗi ngày, nhưng cho biết điều này cũng mới chỉ giúp “vừa đủ” để truy vết theo dõi.
Trước đó, tiến sỹ Anthony Fauci - Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ, thành viên của lực lượng chuyên trách ứng phó với Covid-19 của Nhà Trắng đã đưa ra ước tính hiện Mỹ đang tiến hành khoảng 1,5 triệu đến 2 triệu xét nghiệm Covid-19 mỗi tuần và cho biết khả năng xét nghiệm có thể tăng gấp đôi mức đó trong vài tuần tới. Theo tỷ phú Bill Gates, điều quan trọng với Mỹ là không nên chỉ tập trung vào số ca đã được xét nghiệm vì điều này khiến có thể đánh giá thấp sự phức tạp hay các sai sót trong hệ thống xét nghiệm. “Nếu xét nghiệm không đúng các đối tượng cần xét nghiệm hay chừng nào chưa đảm bảo có được kết quả xét nghiệm trong vòng 24 giờ thì giá trị của xét nghiệm sẽ bị giảm đi đáng kể”, Gates nói.
Khi khả năng xét nghiệm và truy vết được tăng cường, việc các thành phố và tiểu bang tổ chức mở cửa trở lại từng bước với các khu vực khác nhau của nền kinh tế cũng cần được tính tới. Tuy nhiên, ông Bill Gates cho rằng, cách thức ưu tiên các hoạt động được mở trở lại cũng là vấn đề cần bàn. Tại bang Georgia vào thứ Sáu tuần trước, Thống đốc Brian Kemp đã cho phép các tiệm làm tóc, tiệm xăm, phòng tập thể dục và sân chơi bowling được mở cửa trở lại, bất chấp cảnh báo từ các chuyên gia y tế. Một số bang khác như Colorado, Oklahoma và Montana… cũng đã thực hiện các bước tương tự để mở cửa trở lại.
Việc mở cửa trở lại muốn thành công cần diễn ra theo từng giai đoạn |
Nhanh thì một năm nữa mới có vắc-xin
Theo Bill Gates, khi lập kế hoạch mở cửa trở lại theo giai đoạn, các bang nên tập trung vào các phân khúc "giá trị cao" của nền kinh tế như giáo dục, ngành sản xuất và xây dựng, và nên tìm ra cách vận hành những lĩnh vực này trong khi vẫn phải duy trì đeo khẩu trang cũng như duy trì giãn cách xã hội. Đồng thời trong quá trình này, cần tiếp tục theo dõi các tác động lên tỷ lệ lây nhiễm khi cho các lĩnh vực đó hoạt động trở lại. Và tất nhiên, điều này sẽ đòi hỏi thời gian để đánh giá được. “Sự bất bình đẳng đã trở nên lớn hơn trong giáo dục, vì vậy nếu chúng ta có thể tìm ra cách để cho đi học trở lại bậc từ K đến 12 (tiểu học đến trung học) vào mùa thu này thì đó sẽ là điều tốt”, Gates nói. “Và nếu mọi thứ diễn ra tốt đẹp, chúng ta cũng có thể mở cửa trở lại cho bậc đại học”.
Theo Bill Gates, một kế hoạch cẩn trọng để “thoát dần” ra khỏi đại dịch này một cách an toàn là rất quan trọng bởi sẽ phải mất một đến hai năm nữa trước khi vắc-xin Covid-19 sẵn sàng cho sản xuất quy mô lớn. Chính quyền của Tổng thống Trump trước đó đã ước tính, khoảng 12 đến 18 tháng nữa sẽ có vắc-xin, nhưng một số chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng có thể phải mất thời gian lâu hơn.
Mặc dù một số tổ chức đã đề xuất tăng cường sản xuất vắc-xin trước khi một loại vắc-xin thực sự được phê duyệt nhưng Bill Gates cho rằng, thử nghiệm "giai đoạn 3" - để xác định xem liệu một loại vắc-xin có thể có những tác dụng phụ nào - sẽ mất nhiều thời gian. “Và rất khó để “nén” (rút ngắn) các khung thời gian này”, ông nói.
Tỷ phú Bill Gates cũng cho biết, tổ chức từ thiện do vợ chồng ông sáng lập (Quỹ Bill & Melinda Gates) đang tập trung nguồn lực cho nỗ lực chiến đấu với Covid-19. Hiện 7 ý tưởng triển vọng trong sản xuất ra vắc-xin chống Covid-19 đã và đang được quỹ này tài trợ nghiên cứu và thử nghiệm. “Nếu mọi thứ vận hành hoàn hảo, vắc-xin Covid-19 có thể được sản xuất hàng loạt trong vòng 1 năm nữa. Nhưng cũng khả năng sẽ mất tới 2 năm”, Bill Gates nói và tin rằng, sản xuất vắc-xin chắc chắn sẽ không bắt đầu từ tháng 9 tới như một số người đã đề cập.
Hồng Quân